Hani denir ya, "daha yazının mürekkebi henüz kurumadı" diye. Bizimki de biraz öyle oldu. Bu köşede dün şunları yazmıştık:
"…Petrol fiyatlarındaki artış, iç piyasaya, yani akaryakıt fiyatlarına ve üretim maliyetlerine henüz yansımadı. Petrol ürünlerindeki vergi yükünün azaltılmaması halinde, ki böyle bir düşüncenin söz konusu olmadığı hükümet üyelerince defalarca açıklandı, bir süre sonra akaryakıt fiyatlarına yüklü zamların gelmesi şaşırtıcı olmayacak. Tabii ki petrol fiyatları bir sürprizle hızla geri dönmezse…"
İşte o yüklü zam dün geldi ve benzin fiyatları yüzde 2 dolayında artırıldı. Gerekçe belli, ham petrol fiyatlarındaki artış. Ama doğrusu merak ediyoruz; acaba petrol fiyatlarındaki son artış yüzünden Avrupa'da da akaryakıta zam geldi mi, diye… Belki onlarda "intibak" süresi daha uzundur, bizim kadar çabuk karar verememişlerdir; kim bilir…
Benzine dün gelen yüzde 2'lik zam, şubat ayı tüketici fiyat endeksine dörtte bir oranında yansıyacak. Dörtte bir yansımanın gerekçesi şu: TÜFE'de petrol ürünlerinin fiyatları haftada bir kez derleniyor. Fiyatların, hangi tarihte derleneceği de yılbaşında belirleniyor. Petrol ürünlerinde şubat ayının son haftası için fiyat derleme tarihinin 24 Şubat olarak (bugün) belirlendiğini öğrendik. Dolayısıyla, petrol ürünlerinde ilk üç hafta eski fiyat, bu hafta yeni fiyat dikkate alınacak; bir başka ifadeyle yüzde 2 zamlı fiyat endekse dörtte bir oranında yansımış olacak.
Yeri gelişken belirtelim; TÜFE'de petrol ürünleri gibi taze meyve ve sebzede de haftada bir fiyat derleniyor, diğer mal ve hizmetlerde ayda iki kez, kirada ise ayda bir kez fiyat derleme yoluna gidiliyor.
Yeniden akaryakıt zamlarına dönersek… Akaryakıtın TÜFE içindeki ağırlığını ancak yaklaşık olarak biliyoruz. Akaryakıt, ulaştırma grubunda yer alıyor. Ulaştırma grubunun TÜFE'deki payı yüzde 15.15 düzeyinde. Kapsamında benzin, mazot ve LPG'nin yanı sıra bazı hizmetlerin yer aldığı alt grubun ulaştırmadaki payı ise yüzde 38.65. Yani, yüzde 38.65'in TÜFE toplamındaki ağırlığı yüzde 5.86. İşte yüzde 5.86'lık ağırlığı tümüyle benzin, mazot ve LPG'nin oluşturduğunu varsaysak bile, dün yapılan yüzde 2'lik zam, şubat TÜFE'sine dörtte bir yansıyacağı için genel TÜFE artışını ancak 0.03 puan gibi hiç önemi olmayan bir düzeyde etkileyebilecek.
Akaryakıta gelen zamların başka mal ve hizmetlere yansıması olur tabii ki, ama bu yansımayı da şubat verilerinde göremeyeceğiz. Asıl etki kendini marttan itibaren gösterecek. Ayrıca, akaryakıt zammı dün yapılan yüzde 2'lik oranla sınırlı kalırsa…
3 Mart Perşembe günü tarihi bir rekora tanıklık edeceğiz. Yıllık TÜFE belki de yüzde 4'ün altına bile inecek. Eğer şubat ayı artışı yüzde 0.5'te kalırsa, yıllık oran yüzde 3.9'a gerileyecek. Gerçekleştiği takdirde bu oranın tadını çıkaralım! Çünkü bir daha kolay kolay böylesine bir oran görmemiz mümkün olmayacak…
Bizde 1.90, Bulgaristan'da 1.09 euro
Bu arada Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Taner Yıldız'ın bir soru önergesine verdiği yanıt, Türkiye'de akaryakıtın ne kadar pahalı satıldığını bir kez daha ortaya koydu. Yıldız'ın verdiği bilgiye göre, Türkiye'de litresi 1.90 euroya satılan benzinin Bulgaristan'daki fiyatı 1.09 euro.
AB üyesi ülkelerdeki benzin fiyatlarını hiç yorum katmadan bir kez daha bilginize sunalım:
"Yunanistan'da 1.58, Hollanda'da 1.56, Danimarka'da 1.50, Finlandiya'da 1.48, İsveç ve Almanya'da 1.47, Belçika'da 1.46, İngiltere'de 1.45, Portekiz'de 1.44, İtalya'da 1.42, Fransa'da 1.41, İrlanda'da 1.32, Çek Cumhuriyeti, Macaristan ve Slovakya'da 1.31, Malta'da 1.27, Slovenya'da 1.26, Litvanya'da 1.25, İspanya ve Avusturya'da 1.24, Lüksemburg'da 1.23, Polonya'da 1.20, Estonya'da 1.19, Romanya'da 1.14, Letonya ve Kıbrıs'ta 1.13, Bulgaristan'da 1.09 euro."