Dolar geliri olanlardan Türk parası ile Türkiye’de harcama yapacaklar için Türkiye ucuzluk cenneti. Tersine Türkiye’de TL kazanarak ABD Doları ile harcamaya kalkanlar ise yandı.
Türkiye’de dolar ile köfte yiyenler, köfteye olması gereken fiyatın yarısını ödüyorlar.
Bu köfte farklı köfte. Big Mac diye anılan bir köfte.
Big Mac, uluslararası fast food restoranı McDonald’s’ın ünlü hamburgeri. 45.4 g’lık 2 parça dana eti köftesi, 3 parça hamburger ekmeği, özel Big Mac sosu, marul, peynir, regular soğan ve turşudan oluşuyor.
Big Mac, 1968 yılından buyana McDonald’s’ın tüm ABD’deki dünyanın hemen her ülkesindeki restoranlarında satılıyor.
1986 yılında The Economist dergisi farklı ülkelerin para birimlerinin birbirine göre oranlarını gözlemlemek için “Big Mac Endeksi” ni uygulamaya başladı.
The Economist dergisi, yılda 2 defa Amerikan Mc Donalds firmasının “Big Mac” köftesine dayalı olarak her ülke için “Köfteye Dayalı Döviz Fiyatı” endeksi yayınlıyor.
Bu köftenin ABD’de dolar olarak satış fiyatı ile ülkelerde milli parayla satış fiyatı arasındaki farka bakılarak, milli paralarının satın alma gücü hesaplanıyor.
Bu hafta The Economist, 2017 Ocak ayı Big Mac Endeksi’ni yayımladı.
• ABD’de Big Mac 5.06 dolara Türkiye’de 10.75 TL’ye satılıyor
• 10.75 TL’ye satılan köftenin cari dolar fiyatı ile dolar değeri 2.75 dolar dolayında.
• ABD’de 5.06 doara satın alına n köfte Türkiye’de 2.75 dolara satın alınıyor.
• Demek ki Türkiye’de dolar ile köfte yiyecek olanlar, köfteyi ABD’dekinden yüzde 45 daha ucuz yiyebiliyorlar.
Türkiye dolar ile ucuz. Dolar harcayanlar için ucuz. Çünkü dolar değer kazandı. Kazanıyor.
Türkiye’de hayat dolarla ucuzluyor, TL ile pahalanıyor.
Bic Mac hesabı, satın alma gücü ile kambiyo kuru (döviz fiyatı) arasındaki farkı ortaya koyuyor. Her ülkede, özellikle gelişmekte olan ülkelerde kambiyo kuru-döviz fiyatı artar ama, iç fiyatlar döviz fiyatı kadar artamaz.
Köfteyi euro bölgesi ülkeleri İngiltere, Japonya, Çin de ucuza yiyor. Meksika, Rusya, Güney Afrika’da dolarla köfte fiyatı bizimkinden ucuz.
Big Mac endeksi, cari dolar fiyatı ile satın alma gücü arasındaki farkı sergilediği için önemli bir gösterge.
Satın alma gücü paritesi ile Türkiye’de Türk Lirası’nın köfte fiyatına endekslenen dolara göre yüzde 45 değer yitirdiği anlaşılıyor.