Hasan AKDOĞAN / GÜMRÜK VE DIŞ TİCARET
Herkes İstanbul ekonomisinin büyüklüğünden bahsedebilir ama yanı başındaki Kocaeli'nin hakkını da teslim etmek gerekiyor. Son yirmi yılda müthiş ekonomik atakların bu alanda cereyan ettiği aşikar.
Körfez geçişi de tamamlanınca köprünün ayakuçları ve bunların hinterlandındaki gelişmeyi dikkatle izleyecek uluslararası alanda birçok ekonomik güç olacaktır. Körfez Köprüsü'nün Marmara'da sanayide devrim yaratmasını beklemek hiç de yabana atılır bir fikir değildir. Keza; yeni teşvik yasasının büyük ve stratejik yatırımları bu bölgeye çekeceği de anlaşılıyor.
Türkiye geneline bakıldığında en büyük sanayi kuruluşlarının yüzde 25'i bu bölgede bulunuyor. Bölgedeki 10 bini aşkın işletmeden büyük bölümünün ihracatçı olduğu dillendiriliyor. Deniz, kara ve demiryolu taşımacılığı merkezi olma yolunda büyük adımlar atılıyor. Lojistik üsler-köyler-merkezler kuruluyor.
Bu kadar büyük yatırım alanında acaba gümrük ve ticaret birimleri gelişmeye ayak uydurabiliyor mu? Türkiye'de yerel bazda 16 Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü teşkilatı ile faaliyet gösteren gümrük otoritesinin Marmara Denizi çevresinde dört Bölge Müdürlüğü bulunuyor. Bunlardan en önemlilerinden biri de Kocaeli'de bulunuyor.
Deneyimli bir Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürü olan Faruk Töremiş'in haber kaynaklarına yaptığı açıklamalardan resmin netleşmesi bakımından önemli bilgiler görüyoruz. Bu açıklamalara göre; 2011 yılında Kocaeli'de 49 milyar dolar ithalat ve 14 milyar dolar ihracat yapılmış bulunuyor. Kocaeli'nin ithalat ve ihracat rakamlarında İstanbul'un ardından 2'nci sıraya yerleşilmiş oluyor. Bir yılda yapılan ithalatta 13 milyar TL vergi tahsil edildiği anlaşılıyor.
Sanayi kenti Kocaeli uluslararası ticarete açık çok sayıda limana sahip bulunuyor. Bölgenin 39 noktasından ithalat ve ihracat yapılıyor. İthal edilen ürünlerin başında akaryakıt, otomotiv, kimyasal ve demir-çelik ürünleri bulunuyor. Türkiye'ye akaryakıt dağıtımı Tüpraş aracılığıyla Kocaeli'nden yapılıyor.
Kocaeli'de ithalatın ihracattan 2.5 kat daha fazla olduğuna da dikkati çeken Töremiş, "İthal edilen ürünler iç piyasaya sürülüyor. Türkiye'nin ara ürün, akaryakıt ve otomotiv ihtiyacını buradan sağladığımız için cari açığımızın fazla olması normaldir. İthal ettiğimiz akaryakıtı, ara ürünleri, kimyasalları ve demir-çelik hammaddelerini doğrudan üretime gönderiyoruz. Yani ithalat ürünlerinin önemli bir kısmı ara girdi olduğu için bu ürünler üretime dönüşüyor. Bölgemizdeki ithalatın çok önemli bir kısmı 'zorunlu' diyebileceğimiz, ülkenin ihtiyaç duyduğu ürünler. Lüks harcamalar değildir" diyor. Ardından devam ediyor ve şunları aktarıyor, "Türkiye'nin toplam dış ticaret hacminin 300 milyar dolar olduğunu düşündüğümüzde, Kocaeli'ndeki oran ülkenin yüzde 20'sine tekabül ediyor. Bölgede 1'i devlet, 2'si özel olmak üzere 3 konteyner limanının bulunuyor. Konteyner ithalatı uluslararası pazarı ilgilendiren konuma gelmiştir. Uluslararası anlaşmalar çerçevesinde artık konteynerin güvenliğini sağlamak açısından Avrupa ve dünya ülkeleri ile ortak projeler üzerinde çalışılıyor. Her konteynerin içine bakmamız fiilen mümkün değil, ayrıca ticari açıdan da mantıklı değil. Bölgemizde bir limanda binlerce konteyner var ve bunların her birine bakamazsınız. Bunların yüzde 90'ını bakmadan gönderiyoruz. Risk analizleri yaparak müdahale yapılması gereken yerlerde müdahale yapıyoruz. Risk analizlerimiz güvenilir şekilde yapılıyor. İddia ediyorum, Türkiye'nin en güvenilir gümrük bölgesi Kocaeli'dir."
Son yıllarda, özellikle ihracatta İstanbul'un kapsadığı büyüklük önemli ölçüde düşüş gösteriyor. Buna karşılık diğer illerde özelliklede Kocaeli ve Doğu-Güneydoğu illerinde artışların yaşandığı biliniyor. Kuşkusuz, gerek ihracat gerekse ithalat alanında yaşanan hızlı büyüme paralelinde gümrük ve ticaret otoritesi de kendisini yeniliyor ve bilgi teknolojisini kullanarak eleman takviyesi ile sürekli bir değişim içinde buluyor.