Kriz döneminde, hele hele ekonomik faaliyetin durduğu, geniş kesimin gelirlerinin düştüğü dönemde bankalardaki mevduatın erimesi beklenir.
-Bizde böyle bir şey olmadı. Tersine mevduat arttı.
-Kriz döneminde bankaların kredileri geri çağırdığı tartışıldı. Geri çağırmalar oldu. Ama toplam banka kredilerinde daralma görülmüyor.
Bunları BDDK'nın yayımladığı bankalarımızın haziran sonuna ait rakamlarından görüyoruz.
- Bankalardaki toplam mevduatta 2009 yılı Haziran sonunda, bir yıl önceye göre 61 milyar TL, yılbaşına göre 13 milyar TL artış var.
- Bankaların toplam kredilerinde 2009 yılı Haziran sonunda, bir yıl önceye göre 25 milyar TL, yılbaşına göre sadece 700 milyon TL artış var.
2008 Haziran ayında 100 TL mevduatın 87 TL'si krediye dönüşüyordu. 2009 Haziran ayında 100 TL'lık mevduatın 82 TL'sı kredi olarak kullanıldı.
9 Ayda KOBİ kredileri %10 azaldı
Kriz döneminde kredi şikayetleri en çok KOBİ'lerden geliyor. KOBİ'ler erken çağırmadan ve de bankaların kredi vermemelerinden yakınıyor.
Rakamlar haklı olduklarını gösteriyor.
Krizin şiddetini artırdığı 2008 Eylül ayından bu yana toplam kredi rakamında hemen hemen bir değişiklik olmadı. Eylül ayında 361 milyar TL olan toplam krediler 7 milyar TL artarak 368 milyar TL oldu.
Ana bu 9 aylık dönemde KOBİ kredilerinde yüzde 10 gerileme görüldü. Kurumsal krediler diye adlandırılan büyük girişimcilere verilen krediler yüzde 8.6 oranında artırıldı
Tüketici kredilerinde, kredi kartı borçlarında artış var. Taşıt kredisi kullanımı geriledi. İhtiyaç kredisi ve konut kredisi talebi durmuş. Veya bankalar bu kredileri durdurmuş.
Batık oranı, kredi kartında % 9.7, KOBİ'lerde % 6.6.
Bankaların en sorunlu müşterileri kredi kartı kullananlar ile KOBİ'ler.
Haziran sonunda bankaların takipteki alacakları (batık kredileri) 18.7 milyar TL oldu. Batık kredilerin toplam kredilere oranı yüzde 4.9 dolayında.
Ancak batık oranı her kredi türünde farklı. Kredi kartlarında bu oran yüzde 9.7 iken, ihtiyaç kredilerinde yüzde 3.6.
Bankalar KOBİ'lere kredi vermiyor. KOBİ kedilerini azaltıyor. KOBİ'ler bundan şikayetçi. Ama batık kredi oranları bankaların KOBİ'lere neden kredi vermek istemediğini açıklıyor.
Normal kurumsal/ticari kredilerde batık oranı 2008 Haziran ayından 2009 Haziran ayına yüzde 2.7'den yüzde 3.7'ye yükselirken, KOBİ kredilerinde batık oranı yüzde 3.8'den yüzde 6.6'ya yükseldi.
| Krediler Nasıl Değişti? | (Milyar TL.) | | | |
| | | | | |
| 2008 | 2008 | 2009 | | |
| EYLÜL | ARALIK | HAZİRAN | TUTAR | DEĞİŞİM % |
| Kurumsal Krediler | 154.7 | 165.3 | 168 | 13.2 | 8.6 |
| KOBİ Kredileri | 88.3 | 84.9 | 79.4 | -8.9 | -10.1 |
| Bireysel Krediler | 118 | 117.1 | 120.6 | 2.6 | 2.2 |
| - Kredi Kartları | 32.9 | 33.9 | 35.0 | 2.0 | 6.3 |
| - Tüketici Kredileri | 85.0 | 83.1 | 85.6 | 0 | 0 |
| - Konut | 39.5 | 38.9 | 40.4 | 0 | 0 |
| - Taşıt | 6.0 | 5.4 | 4.8 | -1.2 | 0 |
| - İhtiyaç | 34.4 | 33.4 | 35.2 | 0 | 0 |
| - Diğer | 5 | 5.3 | 5.1 | 0 | 0 |
| Toplam Krediler | 361.1 | 367.4 | 368.1 | 7.0 | 1.9 |