Bulgaristan’ın Kırcaali ili pek çok Türk kökenli insanının Türkiye’ye göç ettiği, kopamadığı, hep bahsettiği bir kent. Türkiye’de özellikle Bursa’da doğan çok önemli markaların patronları Kırcaalili.
Çok başarılı sanayicilerin, SİAD'larda ülke ekonomisi için çaba sarfeden arı gibi çalışkan insanların kökenini sorduğunuzda karşınıza hep o il çıkıyor, Kırcaali. Siyasi hayatta önemli mevkilere gelen isimlerin büyük çoğunluğu ise Kırcaali’den ya da Hasköy, Cebel, Mestanlı gibi ilçelerinden…
Şu üç özelliğin ise genetik olarak hepsinde olmasına ise şaşırmamalı. Çok çalışkan olmaları, dürüst olmaları ve her ne iş yapıyor ise eğitimini almış olması. Marangozdan çeşme tamircisine, fayans ustasından soba yapanına kadar hepsi teknik eğitimli.
Bursalı önemli sanayicilerden artık aramızda olmayan Ali Osman Sönmez ve Ali Durmaz gibi isimler Kırcaali’den sıfır sermaye ile göç ettikleri anavatanda ülkenin en büyükleri arasına giren dev holdingleri kurdular. İşte böylesi bir şöhrete sahip Kırcaali o sakin, o çalışkan, dürüst ve aynı mütevazılıkta insanların yaşadığı bir kent. Buna sadece kentin çoğunluk nüfusuna sahip Türk kökenliler kadar Bulgar kökenliler de dahil.
İki toplum da birbiri ile kaynaşmış, huzurla yaşadıkları bir sakin kent oluşturmuşlar. Fakat Türklerin yoğun olmasından kaynaklanıyor olabilir, ekonomik geri kalmışlık var. Tıpkı Vardar Nehri’nin ikiye böldüğü Üsküp’te 1460'da Osmanlı’nın yaptığı taş köprünün iki yakasının arasında bugün yaşanan ekonomik gelişmişlik farkı gibi.
Kırcaali’nin eğitim seviyesi de, aldığı yatırım da, pazar payı da, sağlık hizmetlerinden aldığı pay da ve doğal olarak vergi gelirleri de Bulgaristan ortalamasının çok altında. Tek pozitif düşük oran, huzurlu bir kent olmasının etkisiyle vak’alar ve adalette dosya sayısı Bulgaristan ortalamasının çok altında.
Kırcaali Ticaret ve Sanayi Odası’nda Başkanı Nasko Nastev ve Yönetim Kurulu Üyesi Sabahattin Gökçe Kırcaali ekonomisi hakkında bilgiler verdi. Odanın bin 600 üyesi var ve üyelik zorunlu değil. Başkan Nastev “Odanın 27 yıl önce kurulduğunu ve Kırcaali’nin gelirlerinin %46'sının üretim, % 29'unun ticaret kaynaklı olduğunu” vurguladı.
“Kalanın ise inşaat, nakliye, tarımdan oluştuğunu” anlattı. “Türkiye’den yatırımcı beklediklerini, Kırcaali’ye yapılacak yatırımın, AB ülkelerine ihracatta büyük kolaylık getireceğini” ifade eden Başkan Nastev detaylar verdi: “Ürünün %51'i burada toplanırsa, verdiğimiz sertifika ile AB ürünü damgası vurabiliyor, gümrük vergisinden muaf oluyor.
Üretimin %31 hammaddesi Türkiye’den gelebiliyor. Bulgaristan’da gelir vergisi çok düşük, %10.” Başkan Nastev, Kırcaali kökenli büyük sanayicilerin bireysel ya da birleşerek köklerinin olduğu topraklara yatırım yapmaya davet etti.