Küresel düzeyde iyice ağırlaşan yapısal sorunlar ve gelişmiş dengesizlikler nedeniyle finansal fay hatları çatırdıyor ve bu ortamda Türkiye mevcut durumunu nasıl koruyabileceğini araştırıyor. Boşa koysan dolmuyor, doluya koysan almıyor, beklentilerin yönlendirilebilmesini mümkün kılacak yeni hikayeler aranıyor ama olmuyor. Günü kurtarmak uğruna ağırlaşmasına izin verilen sorunların hareket yeteneğini önemli ölçüde daraltmış olması çok ciddi sıkıntılar yaratıyor. Ekonomi durgunlaşırken siyasi irade mali disiplinden taviz vermeyeceğiz diyor; Merkez Bankası ise faizleri yükseltebileceği beklentisi ile Türk Lirası'nın değer kaybını önlemeye çalışıyor. Mevcut koşullarda faiz yükseliş beklentisinin yeterli olmayabileceği, yüksek oranlı ayarlamaların ise finansal istikrarsızlık yaratabileceği, hem döviz kuru, hem de faizlerde denge seviyesini tutturma ve korumanın mümkün olmadığı büyük ölçüde ihmal ediliyor.
Gerekli ve yeterli düzeyin üzerinde yabancı sermaye gelir, hem yerleşikler, hem de yabancılar risk almakta istekli iken her şey daha kolaydı. Artık yeterli ve gerekli düzeyde yabancı kaynak girmesi ihtimali önemli ölçüde azaldı, yabancılar riskini azaltmaya çalışıyor ve yerleşikler ise ne olup bittiğini anlamaya çalışarak gelişmeleri şaşkınlıkla izliyor. Koşullar değiştiği için yabancıların eski davranış kalıplarını yeniden benimsemesi pek mümkün görünmüyor, bu durumda yerleşiklerin de mevcut tercihlerini eninde sonunda değiştirmek zorunda kalacağını görmek gerekiyor. Merkez Bankası Para Kurulu ise alacağı kararlarla yerleşiklerin olası tercih değişikliklerini olabildiğince geciktirmeye çalışacak, mali sektörde mecburen aynı amaçla devrede olacak. Özetle söylemek gerekir ise gerçekler konuşulmayacak, mevcut durumlarını korumaları ve daha fazla risk almaları için çaba harcanacak. Günü kurtarmak adına algılamaları köreltilen yerleşikler kurban yerine konacak.
Bu aşamada sormak gerekiyor; yabancı olsanız bu tabloyu çıkış için son fırsat olarak görüp bir an önce çıkmaya çalışmaz mısınız? Döviz kuru ve faizlerde yaşanan yükselişin kısa vadeli ve geçici olacağına inanır ve risk alır mısınız? İçeride alınacak kararların değil, küresel düzeydeki farklılaşan eğilimlerin belirleyici olduğunu bilenleri içeride kalmaya nasıl ikna edebilirsiniz?..
Küresel düzeyde belirsizlik ve kırılganlık artıyor; bu koşullarda kurumsal yapımızın da risklerini yönetmesi, taşıdığı risk portföyünü küçültmesi gerekiyor. Fakat günü kurtarmak adına onları tam tersini yapmaya, gelecekleri için kumar oynamaya ikna etmek gerekiyor. Bu şekilde belki gün kurtarılabilir, fakat geleceğimizin kontrolü kesinlikle bizde olamaz. Yapılması gerekenin tam tersini tavsiye eden düzenleyici kurumların ise itibarı kademeli olarak azalır ve istikrarsızlık artar. İdare-i maslahat veya sorunları ağırlaştırma pahasına günü kurtarmak kaybetme adaylarının türküsüdür!..