TARIM DÜNYASINDAN / Ali Ekber YILDIRIM e-mail:aey@dunya.com Geçen yıl kuraklığın etkisi ile karpuz üretimi az oldu. Fiyatlar yükseldi. Yüksek fiyatı gören çiftçi bu yıl daha çok karpuz ekti. Verim yüksek olunca fiyat düştü. Bu sadece karpuzda değil, yıllardır bir çok üründe yaşanır. Çiftçi, piyasanın ihtiyacına göre değil o yıl hangi ürün çok para getirmişse ona göre üretime karar veriyor. Karpuz fiyatı düşünce,"Bu yıl aşılı karpuz çok ekildi, verim yükseldi ve fiyat bu nedenle düştü. Üstelik de aşılı karpuzlarda kabak tadı var, tüketici karpuz almıyor" iddiası ortaya atıldı. Aşılı fidenin verimliliği artırdığı doğru. Karpuz fidesinin bal kabağına aşılandığı da doğru. Ancak, aşılı karpuz üretimi Türkiye'de bu yıl başlamadı. Aşılı fide üretimi ilk kez 1989'da patlıcan ile başladı. Son 10 yıldan beri ise ağırlıklı olarak karpuz ve domateste yaygın olarak kullanılan bir teknik. Bal kabağına karpuz aşısı, yaban domatesine ise domates aşısı yapılarak verimi, kalitesi yüksek ürünler elde ediliyor. Uzun yıllardır birlikte Anadolu'yu gezdiğimiz ve aşılı fide üretiminin öncülerinden Dr. Hasan Ünal'ın çabaları ile bugün Trakya'dan, Hakkari'ye kadar Türkiye'nin her yerinde aşılı fide dikiliyor. Geçen yıl Hakkari'de katıldığımız mini tarım fuarında aşılı fideden üretilen domates ve karpuzları görmüştük. Tokat'ta domates üretimi aşılı fide ile 200 bin tondan 1 milyon tona ulaştı. Bu domatesler hem iç piyasada hem de ihraç edilen ülkelerde herhangi bir sorun olmadan tüketiliyor. Türkiye'de son 10 yıldan beri aşılı karpuz ve aşılı domates fidesinden ürün elde ediliyor. Üstelik son yıllarda hem domateste hem de karpuzda pazara sunulan ürünün neredeyse yüzde yüzü aşılı fideden elde ediliyor. Dolayısıyla piyasada yediğiniz domatesin, karpuzun çok büyük bölümü aşılı fideden üretiliyor. Aşılı karpuz ile ilgili iddialar doğru mu? Aşılı fideden elde edilen karpuzun sağlığa bir zararı var mıdır? Dr. Hasan Ünal, bu sorulara şu yanıtı veriyor: "Aşılı karpuz, üretiminde kullanılan anaçlar çok güçlü olduğu için, topraktan gelen birçok hastalığa dayanıklı karpuzdur. Bu ne demektir? Bu, çiftçinin üretim aşamasında daha az kimyasal madde (ilaç) kullanması, sonuç itibariyle, tüketicilerin de daha sağlıklı meyve yemesi demektir. Yapılan yorumlarda, aşılı karpuzla aşısız karpuz arasında tat farkı bulunduğu söyleniyor. Oysa, aşılı veya aşısız fark etmez, karpuzu olgunlaşmadan tüketirseniz kabak tadı alırsınız. Adana Tuzla Belediye Başkanlığı bu yıl 15 Mayıs'tan önce karpuz koparılmaması için tarlalarda zabıtalara nöbet tutturdu. Tarım Bakanlığı ise, yine 15 Mayıs'tan önce karpuz koparılmaması için genelge yayınladı. Ama bütün bu önlemler karpuzun piyasaya erken sürülmesini engelleyemedi. Bu işin ticaretini yapanlar, kurallara uymadılar ve karpuzlar vaktinden önce koparılarak tüketicilere sunuldu. Anlattığım bu üretim ve satış kurallarını tüketicilerimizin bilmesi tabii ki mümkün değil. Satın alınan karpuzun, aşılı mı yoksa aşısız mı olduğunu sadece konunun uzmanları tahlil edebilir." Aşılı karpuza ilişkin tartışmalar, tarımda teknolojinin yoğun olarak kullanılması için yıllardır çaba gösteren Dr. Hasan Ünal'ı çok üzmüş. Üzüntüsünü şöyle ifade ediyor: "Benim üzüldüğüm nokta, yapılan bu olumsuz yayınların Türkiye'nin son yıllarda büyük başarılar elde ettiği teknolojik gelişmelere engel olması. Ülkemiz, tarımda teknolojiyi ve gelişmeyi bu tür asılsız yayınlar nedeniyle kaçırmamalı, bu işlerle uğraşan insanların da önü kesilmemelidir. Aşılı karpuz üretimi Türkiye'de başlamadan önce, karpuz tohumu satan firmalar bin metrekare alana, 800 fide dikilecek şekilde satış yapıyorlardı. Aşılama teknolojisi kullanılmaya başladıktan sonra ise, bu rakam bin metrekarede 250-300 fideye düştü. Bu da, tohum firmalarının dörtte bir oranında daha az tohum satmalarına neden oldu. Çiftçilerimiz, şu anda aşılı üretim tekniğini kullanarak, 800 fide yerine 250 fide dikiyorlar. Daha az fide dikmek, girdilerde herhangi bir değişikliğe neden olmuyor ama daha sağlıklı ve verimi yüksek ürün elde etmiş oluyorlar. " Dr. Hasan Ünal'ın anlattıklarından anlaşılıyor ki, birileri tarımdaki plansızlığın, bilgi eksikliğinin faturasını teknolojiye kesmek istiyor. Özetle, karpuzdaki kabak tadı aşılı fideden değil, bilinçsizlikten.