İmalat sanayiinde kapasite kullanım oranı, aralık ayında da gerilemeye devam etti. Aralıktaki yüzde 69.7'lik kapasite oranı, geçen yılın son sekiz ayında oluşan ikinci en düşük düzeye işaret ediyor. Nisan ayında yüzde 66.8 olarak gerçekleşen kapasite kullanım oranı, daha sonra ağustosta yüzde 69.7 olmuş, diğer aylarda ise hep yüzde 70 sınırının üstünde oluşmuştu. Ağustosla birlikte aralıkta da imalat sanayi yüzde 69.7'lik kapasite kullanımıyla çalıştı.
Kapasite kullanım oranı, kasımda ekime göre gerilemişti, bu kez aralıkta da kasıma göre gerileme yaşandı. Bir gerileme var, ancak bunun bir eğilime dönüştüğünü söylemek, gerileme henüz iki aylık olduğu için biraz zor. En azından ocak ayındaki tabloyu da görmek gerek.
Kapasite kullanım oranında aralıkta kasıma göre gerileme yaşanmış olmakla birlikte, ilk kez 2008 yılının üstüne çıkıldı. Ancak bu, 2009 yılının aralık ayındaki performansın iyi olmasından değil, 2008'de dramatik bir gerileme gösteren düşüşten kaynaklandı. 2008 yılının eylül ayında yüzde 80 ile yüksek sayılabilecek bir düzeyde bulunan kapasite kullanım oranı, daha sonraki aylarda hızla azalmaya başlamış; oran ekimde yüzde 76.6'ye, kasımda yüzde 72.9'a ve asıl düşüşü gösterdiği aralık ayında yüzde 64.7'ye inmişti. İşte bu baz etkisi sayesinde geçen aralıktaki kapasite kullanım oranı kasıma göre az da olsa gerilemiş olmakla birlikte, 2008'deki düzeye göre artmış görünüyor.
Bu arada, toplam kapasite kullanım oranının oluşumunda çok fazla ağırlığı olmamakla birlikte, geçen aralık ayında kamu sektöründeki kapasite kullanımının rekor düzeye çıktığını da belirtelim. Kamuda geçen aralık ayındaki kapasite kullanımı, bir önceki yıl yüzde 61.6 olan oranı göre çok hızlı bir artışla yüzde 86.8'e fırladı. Özel sektörün kapasite kullanım oranı ise yüzde 65.2'den, yüzde 69.5'e çıktı.
Peki imalat sanayi işletmeleri, aralık ayında nasıl bir gelişme yaşadıklarını belirtiyor ve ocak ayı için nasıl bir beklenti dile getiriyorlar…
Aralık ayında işyerlerinin yüzde 36.3'ü üretimlerinin kasıma göre arttığını, yüzde 33.2'si ise azaldığını belirtti. Üretimdeki artış oranı yüzde 1.2 olarak dile getirildi. İşletmeler, bu ay ise üretimlerinin yalnızca yüzde 0.1 artacağını bekliyor.
Aralık ayında yurtiçi satışların arttığını belirtenlerin oranı yüzde 40.3, azaldığını belirtenlerin oranı yüzde 30.4 düzeyinde. Satışlardaki artışın oranı yüzde 10.5 olarak dile getirildi. Ancak işletmeler, ocak ayında yurtiçi satışlarının yüzde 5.9 gerileyeceğini tahmin ediyor.
İmalat sanayi işletmeleri, aralık ayında yüzde 0.2 gerileyen satış fiyatlarının ocakta yüzde 0.3 artacağı tahmininde bulundu. Hammadde fiyatlarında ise aralıkta yüzde 0.5 artış olduğu, ocakta da aynı düzeyde artış beklendiği dile getirildi.
İmalat sanayiindeki yıl sonu tablosu özet olarak böyle. Küresel krizin etkilerinin yoğun bir şekilde hissedildiği 2009 geride kalıp yeni yıla girildi diye sorunların da tümüyle geride kalacağını kimse beklemiyor ve görüntü de, 2010'a ciddi sorunlar devredildiğini ortaya koyuyor. Tam kapasiteye ulaşmadaki en büyük engelin her zamanki gibi iç pazardaki talep sorunu olduğu gerçeği ve bu sorunun öyle bir-iki yılda aşılacağına dönük hiçbir umut bulunmaması, doğrusu imalat sanayi işletmeleri için çok can sıkıcı bir durum oluşturuyor.