TÜİK, 2008 Aralık ayında kapasite kullanım oranının (mevcut makine ile 100 birim üretim yapılabilecek iken değişik nedenlerle makine kullanımının) yüzde 64.7'ye düştüğünü açıkladı.
Geçen aralık ayında bu oran yüzde 81.1 idi.
Yıllık ortalama kapasite kullanım oranları 2003 yılında yüzde 78.3 iken, daha sonraki yıllarda sırasıyla yüzde 81.2, yüzde 80.3, yüzde 81.0 ve yüzde 81.8 olarak gerçekleşmişti.
İmalat sanayiinin kapasite kullanım oranının düşmesi, (1) işsizlik (2) fakirlik demektir.
İmalat sanayiinde makine, enerji, hammadde, işçi ve istek var iken makinenin kullanılamamasının ana nedeni talep yetersizliği. Kredi bulamamanın,vergi borcunun da değişik yükü var ama ana neden talep yetersizliği. İç talep yetersizliğinin etkisi yüzde 45.7, dış talep yetersizliğinin payı yüzde 27.1 olarak belirtiliyor.
İçeride ve dışarıda mal satılamıyor.
Mevcut makinelerde üretilen mal satılamayınca, makine kullanımı düşüyor. (1) Müteşebbis yeni yatırım yapmıyor. (2) İşçisini çıkarıyor. (3) Geliri düşüyor.
Bunun yan etkileri var. (1) Kredi borcunu ödeyemiyor. (2) Vergi ödemeleri geriliyor. Devletin vergi geliri azalıyor. (3) Ekonominin büyüme hızı duruyor.
Gıda sektöründe geçen yıl aralıkta kapasite kullanım oranı yüzde 81.1 iken, bu yıl yüzde 64.7 oldu.
Tekstilde yüzde 71.3'ten yüzde 68.1'e geriledi.
Giyimde yüzde 83.2'den 76.4'de düştü.
Ama metal sanayiinde yüzde 85.0 iken yüzde 65.2 olarak belirlendi.
Taşıt sanayiinde yüzde 90.6'dan yüzde 44.7'ye indi.
İmalat sanayi ekonominin dinamiğini teşkil eder. Gayrı safi yurt içi hasılanın yüzde 16.5'ini imalat sanayi sektörü yaratır ama, dolaylı olarak iç ve dış ticaret, ulaştırma, haberleşme, mali hizmetler sektörleri imalat sanayiinden beslenir. İmalat sanayi sektörü kayıtlı işçinin en çok çalıştığı sektördür.
Aralık ayında imalat sanayi kapasite kullanımının 2007 yılı ortalama kapasite kullanımının yüzde 20'ler dolayında gerisine düştüğü anlaşılıyor.
2007 yılında imalat sanayiinde yüzde 81.8 ortalama kapasite kullanımıyla gayrı safi yurt içi hasıla büyümesi yüzde 4.6 olarak gerçekleşebilmişti. Kapasite kullanım 2008 yılının tüm aylarında 2007'nin altında seyretti. 2008 yılı kapasite kullanım ortalaması bir yıl önce 81.8 iken (yıl ortalaması olarak yüzde 4.6 oranında azalarak) yüzde 78.1'e geriledi.Görülüyor ki 2009 yılı için tehlike var ama, 2008 büyüme oranı da düşük çıkacaktır.
İyi de bu tablo karşısında hükümet ne gibi politikalar düşünüyor. Gazze olayları, Ergenekon olayları ve belediye seçimleri gündemde olduğundan hükümet bu konulara eğilemiyor.
İmalat sanayinde aylık kapasite kullanım oranları
Yıl/Ay 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
2007 78,3 80,1 82,0 81,7 83,3 83,5 81,9 80,3 83,2 83,1 82,6 81,1
2008 80,3 79,3 81,2 81,7 82,4 82,3 80,0 76,2 79,8 76,7 72,9 64,7
Aralık Ayında Kapasite Kullanım Oranındaki Gerileme (%)
İşyerine Gör Üretime Göre
2007 2008 2007 2008 2007 Yıllık Ortalama
Ay Ortalaması 71.0 63.6 81.1 64.7 81.8
Gıda 63.3 60.7 71.3 68.1 72.6
Tekstil 75.0 67.6 79.3 71.4 81.5
Giyim 76.2 61.7 83.2 76.4 83.9
Ana Metal S. 72.0 62.3 85.0 65.2 85.7
Taşıt 74.7 59.1 90.6 44.7 88.0