Geçen haftaki yazıma Türkiye’in farklı yerlerinde konuşlanmış Kalkınma Ajansları çalışanlarından çok sayıda e-mail ile bir de telefon aldım.
Telefondaki kişi Kalkınma Bakanlığı Müsteşarı Kemal Madenoğlu idi.
Kemal Bey, DPT’ye yönelik “Kendi gitti adı kaldı yadigar” nitelendirmeme takılmış.
Gülerek DPT’nin bir yere gitmediğini vurgulayarak konuşmasını özetle; 2011’de çıkarılan KHK ile DPT’yi daha da güçlendirdi. Kalkınma Bakanlığı’nın omurgası DPT’den oluşmakta. 10. Beş Yıllık Kalkınma Planı taslağı da geçmişte olduğu gibi planlama uzmanlarınca hazırlandı.
Kalkınma ajanslarına ilişkin değerlendirmenizi olumlu buluyorum.
Burada yaşanılan sorunlar ile karşılaşılan darboğazların aşılmasında yazımı, konuyu güncelleştirerek çözüme katkıda bulunacak.
Bizlerde sorunların çözümü için çaba göstereceğiz.
Bakanlık olarak Kalkınma Ajanslarını çok önemsiyor ve ülkemizin kalkınmasında uygulanacak projelerin gerçekleştirilmesinde önemli bir araç olduğuna inanıyoruz .
Ayrıca 10. Beş Yıllık Plan hakkında da değerlendirme yapmanızı da bekliyoruz” sözleriyle konuşmasını sonlandırdı..
Ajans çalışanlarının sorunlarına ve yazıma gösterdiği duyarlılık nedeniyle kendisine teşekkür ederim.
Bakan Cevdet Yılmaz, Bakan Yardımcısı Mehmet Ceylan ve Müsteşar Kemal Madenoğlu’nun DPT kökenli olduklarını biliyorum.
Kalkınma Ajans çalışanlarından gelen çok sayıdaki maillerde, sorunlarını gündeme getirmem nedeniyle teşekkür etmeleri ortak paydayı oluşturmaktaydı.
Yazıma göstermiş oldukları ilginin yanısıra bilgi eksikliğimi giderici bilgiler göndermeleri nedeniyle de kendilerine teşekkür etmek istiyorum.
Okurlarımızın yazıma eleştiri, değerlendirme ve öneride bulunmalarına şükranlarımı sunmakla birlikte iletişimin okur- yazar dayanışmasına dönüşmesinin keyfini yaşamak ta güzel bir duygu. Maillerde dile getirilenlere gelince;
- Yönetim kurulu (YK) en başından beri vali başkanlığında oluştuğundan alınan kararlar da valinin isteği doğrultusunda çıkmaktadır.
Yani giderek ön plana çıkmaya başlayan bir gelişme yok, zaten en başından beri öyledir.
- Sorun yönetim kurulunun yapısındadır.
- Valilerin başkanlık etmesi sürece açıkça zarar vermektedir.
- Bunun yerine Avrupa'daki özellikle İrlanda'daki ajansların modeli (Enterprise Ireland gibi) incelenebilir.
- Finansman darlığından bahsetmişsiniz, oysa ajansların finansman darlığı çekmesi söz konusu değildir.
Ajanslar en az 3'er kere mali destek programlarına çıkmışlar ve her sene destek bütçesi artmıştır.
Çünkü en başından beri bütçelerinin (İstanbul, Ankara gibi büyük şehirlerdeki ajanslar hariç) yüzde 95'i Kalkınma Bakanlığı’ndan aktarılmakta idi.
Kalan yüzde 5 genellikle tahsil edilemeyen ticaret ve sanayi odası, İl Özel İdaresi ve belediye paylarıdır.
- En büyük sorun ise belediye paylarıdır.
Belediyelerin de ajansların gelirlerindeki toplam payı yüzde 5'lik dilim içindedir.
- Ajanslar hesaplamalarını ve mali destek programlarını programlarken kesin olan merkezi bütçeye göre kendilerini ayarlarlar.
- Ajansların kurum içinde ciddi sorunları bulunduğu doğrudur.
- Başta son yasal düzenlemelerle çalışanlara kadro verilmemesi olmak üzere, çalışanların Ajanslar arasında dahi tayin hakkının olmaması ve ücretlerin dondurulması önemli sorunlardır.
- Özellikle Doğu ve Güneydoğu'daki Ajans çalışanlarının ortalama 2 yıl çalışması ve sonrasında başka kurumlara geçmesi sistemde sürekliliği engellemektedir.
- Aslında bir ajans uzmanı kalkınma uzmanı olarak hizmet edecekse Türkiye'nin her bölgesini tanımalıdır.
- Bir uzman 5 yıl Doğu'da, 5 yıl Güneydoğu'da, 5 yıl Karadeniz'de çalışabilmelidir.
Bu durum tayin olacakları için ajanstan istifaları da önleyecektir.
Ajanslar yaptıkları başarılı işlere rağmen takdir edilmemeyle de karşılaşmaktadırlar.
- Bölgelerinin en nitelikli personel yapısına sahip olan ajanslar sıradan kurumlar olarak görülmekte ve genç idealist arkadaşlar küstürülmektedir.
- Yerel siyasetçiler, ticaret ve sanayi odası başkanları da kendisine yakın (özellikle seçim döneminde) kişilerin projelerini yakından takip etmektedirler.
Bu tür olaylar uzman arkadaşlarımızı zaman zaman zor duruma sokmaktadırlar.
Değerli okurlar, “Kalkınma Planı ve Kalkın(ma) Ajans (ları)..”başlıklı yazıma yetkili ve ilgili kişilerden gelen mailleri derleyerek yazımın eksikliklerini de böylece gidermiş oldum.
Sorunların çözümünde umarım yazıların katkısı olur.