1990-2000lerde Celtic Tiger-Kelt Kaplanı olarak bilinen Irlanda dün Moodys tarafından Junk/Çöp statüsüne düşürüldü ve kaplanın nesli tükenmiş oldu.
Sanki sorun Yunanistan'mış gibi haftalarca aylarca Yunanistan'ı tartışan ve Yunanistan bu paketle kurtarıldı kararına varan piyasanın son birkaç gün içinde durumu , bu kez de panik içinde kısmen hatalı, anlamaya başlaması olumlu bir gelişme. Yazının devamında 3 grafik var.Hepsinde ECB faiz oranları sabit.
İlk grafikte Almanya (Yeşil) ve Irlandanın reel GDP'si var. 2000-2007 döneminde İrlanda devamlı 7% civarında büyürken Almanya 06-07 dönemi hariç 2% civarında büyüyor.Soru: ECB faiz oranları kimin büyümesine göre hareket etmiş?
2. Grafik Eurostat End. üretim Almanya (Yeşil) ve Irlanda (Sarı) maaş ve ücretler (NSA) (Ind. Production wages&salaries). Soru: Bugün enflasyonun "second/ikinci round" etkilerini durdurmaya,enflasyon beklentilerinin ücretlere ve oradan da ekonominin tamamına yayılmasını engellemeye çalışan ECB 2000-2007 döneminde kimin ücretlerindeki gelişmeleri göze alarak hareket etmiş?
3.Grafik Almanya (yeşil) ve Irlanda (sarı) enflasyon oranı. Soru :Almanyada 2000-2007 döneminde 2% civarı Irlanda da 4% civarı hareket eden tüketici enflasyonunda hangisine göre politika geliştirilmiş?
Son tablo The Economist'in 2005 yılında yayınladığı konut fiyat endeksi % değişim.Almanya'da 97-05 arası fiyatlar 0.2% gerilemiş, aynı dönemde Irlanda da 192% artmış. Soru: bu dönemde bir Irlanda MB'si olsa idi konut balonuna karşı ne önlem alırdı ECB bu tip bir önlem aldı mı?
Konut Fiyat Endekslerinde Yüzde Değişim
Ülke 1997-2005 döneminde % değişim
İspanya 145
Fransa 87
ABD 73
Italya 69
Ingiltere 154
Irlanda 192
Almanya -0.20
Sonuç olarak bu kadar çok kaplan avlarsanız elbette nesli tükenir.Çeşitli defalar ifade etmeye çalıştım, Euro'nun bir Yunanistan veya İrlanda veya Portekiz veya xyz sorunu yok. Aksine bu ülkelerin bir Euro sorunu var. Milton Friedman başta olmak üzere pek çok ekonomist Euro'nun yani para birliğinin hazır olmadan uygulamaya geçtiğini söylemişti. Ülkeler arası ekonomik farklılıkların düzeltilmeden , işgüçü hareketliliğini sağlamadan, farklı hazine ve maliye otoritelerine sahip ve sadece kendi seçmenine hesap veren bir sistemi ECB aracılığı ile bir arada tutmak oldukça zor. ECB'nin yazdığı reçetelerin Almanya ve Yunanistan gibi spektrumun zıt uçlarında olan iki ülkede birden çalışması imkansız. Euro bölgesinde yaşananlar birkaç yıl daha sürecek nitelikte bir kriz. Italya ve Ispanya gibi büyük ekonomiler hemen batmayacağı gibi birkaç ayda düze de çıkamaz.