Revize rakamlara göre ocakta 9.3, şubatta 8.8 milyar dolar olan ithalat, martta 10.5 milyar dolara yükseldi. Bu artışın nereden kaynaklandığı, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından önceki gün açıklanan dış ticaret endekslerinin seyriyle anlaşıldı. İthalat fiyatları martta şubata göre yüzde 0.6 azalmış, ancak miktarda kaydedilen yüzde 25.9'luk artış, ithalatın büyümesini sağlamıştı.
Bu arada, yapılan tahminler, ithalattaki artış eğiliminin nisanda da sürdüğünü gösteriyor. Nisandaki artışın miktardan mı, fiyattan mı kaynaklandığını söyleyebilme şansına şu aşamada sahip değiliz elbette, ama nisan ayı ithalatının artışını sürdüreceğini ve 11 milyar doları aşabileceğini şimdiden söylemek mümkün.
İthalatın fiyat değil de, miktar artışının etkisiyle yükselmesi kuşkusuz memnun olunacak bir durum. Demek ki, aynı birim fiyattan daha fazla miktarda mal ithal etmişiz. Tersi olsa, yani fiyat endeksinin yükselmesine dayalı bir ithalat artışı yaşasaydık, aynı miktardaki malı daha yüksek fiyat ödeyerek ithal edecektik ve toplam ithalat da bu yüzden artmış olacaktı.
Mart ayı ithalatının miktarında şubata göre ortaya çıkan yüzde 25.9'luk artışın önemini kavrayabilmek için, bu orandan daha yüksek bir artışın ne zaman gerçekleştiğine bakmakta yarar var. İthalat, son olarak bir önceki aya göre yüzde 25.9'dan fazla artışı tam beş yıl önce kaydetmişti. 2004 yılının mart ayındaki ithalat, şubata göre yüzde 34.9 artmıştı.
Mart ayının ithalat miktarında şubata göre kaydedilen yüzde 26 artışın sektörlere göre gerçekleşmesi de önemli elbette. İthalat miktarı, üç ana sektörden tarımda yüzde 32, madencilikte yüzde 15, imalat sanayinde yüzde 27 arttı. Türkiye için imalat sanayi öncelikli sektör tabii ki. Bu yüzden, imalat sanayindeki miktar değişimine bazı sektörler itibariyle bakmakta yarar var.
En dikkat çekici artış, motorlu kara taşıtlarında. Bu kalemdeki ithalat, mart ayında şubata göre miktar olarak yüzde 68 arttı. Kara taşıtları ithalatı, değer olarak da martta aynı eğilimi göstermişti.
Hurda ithalatında yüzde 62'ye ulaşan artış da dikkati çekti. Hurda, demir-çelik sektörünün girdilerinden. Aynı şekilde yine demir-çelik sektöründe kullanılan kok kömürü ithalatında da miktar olarak yüzde 64 düzeyinde bir artış var.
Büro, muhasebe ve bilgi işlem makinaları ithalatı yüzde 36, haberleşme teçhizatı ve cihazları ithalatı yüzde 34, mobilya ve başka yerde sınıflandırılmayan malların ithalatı yüzde 89 artış gösterdi.
İhracat miktarı ise, mart ayında şubata göre yüzde 0.3 oranında geriledi.
Nisan ithalatı 11 milyarı aşabilir
Bu arada, bütçedeki dış ticaretten alınan vergilere dayalı olarak yapılan hesaplamalar, nisan ayı ithalatının 11 milyar doları aşabileceğini gösteriyor. Nisan ithalatında 10.7 milyar ile 11.3 milyar dolar arasında gerçekleşmesi bekleniyor. Kuşkusuz, bu rakamların dışında bir gerçekleşme de olabilir. Ancak, nisan ithalatının marttaki düzeyi aşacağına kesin gözüyle bakılıyor. İthalatın, özellikle miktardan kaynaklanan bir toparlanma gösteriyor olması da, ekonominin canlanması açısından bir umut ışığı olarak yorumlanıyor.