TÜİK, işgücü istatistiklerinin tüm iller bazındaki durumuna ilişkin ilk kez bir veri yayımladı. Oranlar, 2008 yılına ait olsa da önemli bilgiler içeriyor. Kaldı ki, 2008 verilerini bu yıla getirmek gerekse, belli varsayımlarla bu da yapılabilir. 2008 yılı ortalamasında daha önce de açıklandığı ve illere göre açıklama yapılırken de ilan edildiği gibi işsizlik oranı yüzde 11 düzeyinde. Hükümetin bu yıla ilişkin yıl ortalaması tahmini ise yüzde 14.8. Yani, işsizlik oranında geçen yıldan bu yıla üçte birlik bir artış var. Bu genel artış oranından hareketle iller için 2008 itibariyle belirlenen rakamları küçük hata paylarıyla bu yıla taşımak mümkün.
İllere göre işgücü istatistiklerinde dikkat çeken iki temel sonuç var. Doğu ve Güneydoğu'nun işsizliğin pençesinde kıvranıyor oluşu ve Karadeniz Bölgesi'nin işsizliğin ne olduğunu pek bilmeyişi.
Doğu ve Güneydoğu'da yıllardan beri yaşananlar ve özellikle boşaltılan köyler müthiş bir işsiz kitlesi yaratmış durumda. Özellikle Batman, Mardin, Şırnak, Siirt ve Diyarbakır, işgücüne katılma oranı yönünden Türkiye ortalamasının neredeyse yarısına kadar iniyor. Türkiye ortalamasında yüzde 46.9 olan işgücüne katılma oranı, Diyarbakır'da yalnızca yüzde 26.9. Bir başka ifadeyle Diyarbakır'da dört kişiden yalnızca biri işgücüne katılıyor.
İşgücüne katılma oranının en düşük olduğu beş il, aynı zamanda istihdam oranının da en düşük olduğu beş il durumunda.
İşsizlik oranında ise başı Şırnak çekiyor. Bu ildeki işsizlik oranı yüzde 22.1'e ulaşıyor. İkinci sırada çok göç alan ve krizin özellikle tekstil sektörünü vurmasıyla işsizlik sorunu depreşen Adana var. Adana'daki işsizlik oranı yüzde 20.5 düzeyinde. Hakkari yüzde 18.3, Tunceli ve Siirt yüzde 17.9 ile işsizlikte ilk beşi tamamlayan iller.
Terör, yatırımsızlık, boşaltılan köyler ve işsizlikte Güneydoğu gerçeği… Doğu Karadeniz ise az nüfus, kadınların işgücüne eskiden beri yoğun katılımı, iş bulamayanların yöreden göçmesi gibi nedenlerle işgücüne katılım oranı ve istihdam oranının en yüksek olduğu, işsizlik oranının ise Türkiye ortalamasının çok çok altında seyrettiği bölge konumunda bulunuyor.
İşgücüne katılma ve istihdam oranında Rize, Gümüşhane, Artvin ve Ordu ilk dört sırayı oluşturuyor. İşgücüne katılma oranında beşinci il Burdur, istihdam oranında ise Ardahan. İşsizliğin en düşük olduğu iller de Karadeniz Bölgesi'nde. İşsizlik oranı Ardahan'da yüzde 3.7, Kars'ta yüzde 4.1, Bayburt'ta yüzde 4.7, Ordu'da yüzde 4.9, Gümüşhane'de yüzde 5 düzeyinde bulunuyor. Her ne kadar Ardahan ve Kars coğrafi olarak Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alıyorsa da genel koşulları itibariyle Karadeniz illerini andırıyor.
Karadeniz Bölgesi'nin tipik özelliklerinin başında kadınların işgücüne katılmasının geldiği bilinen bir gerçek. Dolayısıyla bu durum yörede işgücüne katılma oranı ve istihdam oranının Türkiye ortalamasının çok üstüne çıkması sonucunu doğuruyor, ayrıca işsizlik oranı da düşük gerçekleşiyor. 2008'den 2009'a işsizlik oranının üçte bir kadar arttığını vurgulamıştık. Karadeniz'de ortaya çıkan artışın bu düzeye bile ulaşmadığı, çay ve fındık ağırlıklı tarım istihdamı sayesinde, krizin bölge illerini diğer yörelere kıyasla çok daha az etkilediği tahmin ediliyor.