Geçen hafta toplanan ve iki buçuk gün süren İstanbul Finans Zirvesi'nde finans sektörünün küresel ölçekte kapsadığı tüm alanlar tanınmış yerli ve yabancı aktörler tarafından tartışıldı. Merkez banka başkanları oturumununda enflasyon hedefleme yaklaşımının geleceği ile ilgili önemli tesbitler yapıldı. Bunları ve Citi Group baş ekonomisti Willem Buiter'ın değerlendirmelerini Deniz Gökçe'nin Akşam Gazetesi'ndeki köşesinde (1-3 Ekim tarihleri) ayrıtıntısıyla okuyabilirsiniz.
Oturumların arasında Türkiye açısından en çok önem taşıyanlardan bir tanesi "Finansal Merkezler: Tecrübe ve meydan okumalar" adını taşıyordu. Türkiye, Fransa ve bazı körfez bölgesi ülkeleriyle birlikte, dünyada bir şehrini finansal merkez haline getirmeyi formel bir karar haline getirmiş ve uygulamaya sokmuş az sayıdaki ülkeden bir tanesi. Bu açıdan, önemli bir iddiaya sahip. Yine bu açıdan, diğer ülkelerin tecrübeleri bizim açımızdan önem taşıyor.
DPT Müsteşarı Kemal Madenoğlu'nun yönettiği oturumda Citi Group'dan Seth Thomas çalıştığı kuruluşun tecrübelerini paylaştı. Oturumda Dublin'in finans merkezi haline gelmesinde rol oynayan kişilerden birisi olan Aileen O'Donoghue da bulunduğu için Citigroup'un İrlanda'daki tecrübelerini de anlattı. 1980'lerin başında Citi Group'un Dublin'de toplam 20 çalışanı varken kısa sürede 1000 kişinin üzerine çıkmış. Bunda, Dublin'deki takımın Citi Group'un Londra'daki ofisin işlerini tümlemeye çalışması etkili olmuş. Bir bakıma Citi Group Londra'dan Dublin'e "taşmış."
Europlace başkanı Arnaud de Bresson de aynı oturumda konuşmacıydı. Europlace, Fransız Maliye Bakanlığı'na bağlı olarak çalışan bir kuruluş. Paris'in uluslararası finans merkezi haline gelmesi için çalışma ve tanıtım yapıyor. Paris, bir finans merkezi olarak Londra ve New York gibi Anglosakson kentlerinin gerisinde kalmış durumda. Ancak geriden başlamalarına rağmen en hızlı gidenlerden bir tanesi. Dahası, finansal krizde Londra gibi yara almadı. Fransız yöneticiler, yeni gelen vergilerle ve düzenleme değişiklikleriyle Londra'dan küçük ölçkete başlayan kaçışın devam edeceğini hesaplıyorlar ve kaçanları cezbederek bu durumdan faydalanmaya çalışıyorlar.
Geçen ay yayınlanan GFCI endeksinde, kıta Avrupa'sının en büyük finansal merkezi olan Frankfurt Paris'den daha iyi durumda gözüküyor. Ancak Paris'in ilerleme hızı Frankfurt'a göre daha yüksek. Fransızlar Avrupa Merkez Bankası'nın merkezini Frankfurt'a kaptırmışlardı. Ancak Alman yöneticiler şimdi, ECB'ın Frankfurt'a bekledikleri ivmeyi getiremediğinden şikayet ediyorlar.
Arnaud de Bresson, Paris finans merkezinin özellikle bazı biş piyasalarda rekabet gücü kazanmayı hedeflediğini söyledi. Bunlar arasında İslami finans ve bankacılık da var. Europlace İslami finans ile ilgili çeşitli etkinlikler düzenliyor. Europlace yetkilileri körfez bölgesini sık sık ziyaret ederek bu kuruluşları Paris'e çekmeye çalışıyorlar. Aileen O'Donohue ve Seth Thomas'a bakılırsa bu gayret Paris ile sınırlı değil.
Esasında, finans merkezleri arası rebabetin en önemli alanlarından birisi düzenlemeler. Kriz öncesinde Londra'nın New York'u geçmesinde düzenlemeler önemli rol oynamıştı. Ancak, AB Avrupa genelindeki finansal düzenlemeleri sıkılaştırmaya ve harmonize etmeye çalışıyor. Bu açıdan bir Avrupa şehrinin finans merkezi niteliğini güçlendirmesi için daha farklı özellikler kazanması gerekecek. Yeni kurulacak üç düzenleyici kuruluş Paris, Frankfurt ve Londra'ya bölüştürülmüştü. Sembolik açıdan olsa da Paris'in Avrupa düzenleyicilerinden birisine ev sahipliği yapması başarı olarak nitelendirilebilir.
İstanbul bu denklemin neresinde? Her üç konuşmacı da İstanbul'un coğrafi özelliği başta olmak üzere önemli avantajlara sahip olduğunu söylediler. Dahası, finans merkezleri arasında rekabet kadar işbirliği ve birbirlerini tamamlama alanları da olduğunun altını çizdiler. Şimdi top hükümette. Strateji ne kadar akıllı ve uygulama ne kadar etkinse İstanbul'un bir finans merkezi haline gelmesi şansı o kadar yükselecek.