İşsizlik oranı yeni nüfus projeksiyonu dikkate alınarak oluşturulan yeni seriye göre şimdiye kadarki en düşük düzeye indi. TÜİK'in nisan, mayıs ve haziran ayları ortalaması olarak açıkladığı mayıs ayı verilerine göre işsizlik oranı yüzde 8.2 oldu. İşsizlik oranı, nisanda yüzde 9, geçen yıl mayısta yüzde 9.4 düzeyinde gerçekleşmişti.
İşsizlik oranı mayıstaki yüzde 8.2 ile 2005 başından bu yana geçen dönemde ikinci kez yüzde 9'un altına inmiş oldu. Oran, yüzde 9 sınırının altına daha önce yüzde 8.8 ile yalnızca geçen yılın eylül ayında gerilemişti.
Yüzde 8.2, mevsim etkilerinden arındırılmamış işsizlik oranını gösteriyor. Biliniyor ki, tarım gibi, hizmetlerin belli alanları gibi yaz aylarıyla birlikte, yani mevsimsel etkilerle istihdamın çok arttığı sektörler var. Bu yüzden Türkiye'de işsizlik oranı hemen hemen her yıl bir çanak eğrisi çizer. Bu eğri genellikle yanıltıcı olabilir. Her ne kadar bir önceki yılın aynı dönemiyle yapılan kıyaslama bu yanılgıyı ortadan kaldırırsa da, en azından önceki dönemlere göre değerlendirme yaparken mevsim etkilerinden arındırılmış seriyi dikkate almak gerekir.
Mevsim etkilerinden arındırılmamış seriye göre işsizlik oranı hızla gerilemekle birlikte, mevsim etkilerinden arındırılmış seri bu yıl işsizlikte neredeyse hiçbir değişiklik olmadığını söylüyor. Bu seriye göre işsizlik oranı yılın ilk beş ayında yüzde 9.0-9.1 düzeyinde oluştu. Ocak ayında yüzde 9 olan oran, şubat ve martta yüzde 9.1'e çıktı, nisan ve mayıs yüzde 9 ile geçildi. Yani yatay bir gidişat söz konusu.
Daha da gerileyebilir
Biraz önce de değindik; yaz ayları tarım ve hizmetler sektörü istihdamının artması sayesinde işsizlik oranının biraz daha gerilediği aylar. Dolayısıyla mayıstan sonraki dönemde işsizlik oranının bir miktar daha gerilemesi beklenebilir.
Ne var ki, her yıl bu eğilimi görmek mümkün olmuyor. İşsizlik oranı, 2005-2009 döneminde mayıstan sonraki aylarda gerileme göstermedi; hatta 2008 yılında küresel krizin de etkisiyle arttı.
Son üç yılda ise gerileme izliyoruz. Özellikle geçen yıl mayısta yüzde 9.4 olan işsizlik oranı, eylüle kadar geriledi.
Ancak, dikkate alınması gereken bir başka gerçek de, bu yıl mayıstaki oranın zaten görece çok düşük olduğu. Kabul etmek gerekir ki, geçen yıl mayısta yüzde 9.4 olan oranın gerileme eğilimi ve marjı başka, bu yıl yüzde 8.2 olan oranın gerileme eğilimi ve marjı başka. Dolayısıyla işsizlik oranı bu yıl da yaz aylarıyla birlikte biraz daha gerileyebilir; ama bu gerileme kesinlikle geçen yıl yaşanan ölçüde olmaz.
Hizmetler kaynaklı
Toplam istihdam, geçen yılın mayısından bu yılın mayısına toplam 837 bin kişi arttı. Bu artışın çok büyük bölümü hizmetler sektörü kaynaklı. Son bir yılda hizmetler sektöründeki istihdamda tam 704 bin kişilik artış oldu. İkinci sırayı 90 bin kişilik istihdam artışıyla tarım, üçüncü sırayı 59 bin kişilik artışla inşaat sektörü aldı.
Sanayide ise istihdam artışı bir yana 17 bin kişilik gerileme var. Bu gerilemenin madencilik kaynaklı olduğunu belirtelim ve istihdamın alt sektörlere göre nasıl seyrettiğini başka bir yazıya bırakalım.