Zeynep Aktaş, sermaye piyasasında olan biteni iyi izleyen ve değerlendiren bir gazetecidir.
Önceki günkü yazısında son iki yılda borsaya gelen 51 şirketten sadece 19'unun yatırımcısına kazandırdığını işaret ediyordu.
Zeynep Aktaş'ın belirlemelerine göre "Aynı süre içerisinde yatırımcısına kazandıran hisselerden sadece beşi yüzde 100'ün üzerinde prim getirmiş. Berkosan, Gözde Girişim, Euro Kapital, Koza Altın ve İdealist GMYO yüzde 100'ün üzerinde kazandıran hisseler olmuş.
Zeynep Aktaş'ın diğer belirlemeleri şunlar:
- Yatırımcısına kazandıran hisselerin sermayesinin 50 milyon TL'nin altında olması dikkat çekiyor.
- Sadece kazandıran dört şirketin sermayesi 100 milyon TL'nin üstünde. Bunlar Gözde Girişim, Koza Altın, Ataç İnşaat ve Emlak Konut.
- Son iki yıl içinde halka açılan şirketlerden 32 tanesi ise yatırımcısına kaybettirmiş. En yüksek kayıplar Mensa (oydan yoksun), Kiler Gıda, Kiler GMYO ve Martı GMYO hisselerinde yaşandı. Bu hisselerin kayıpları yüzde 50 ve üstü oranlarda.
- Borsaya yeni açılan hisse senetlerinin performanslarına bakıldığında oldukça düşük olduğu gözleniyor.
- İSO'nun en büyük 1000 şirketinden sadece 127 tanesi borsada işlem görüyor.
- İSO 100'de ise sadece 28 şirket borsada.
Borsa kumarhane değildir diyoruz. Küçük tasarruf sahiplerinin borsaya ilgi duymamalarından yakınıyoruz. Bütün bunların arkasındaki nedeni unutuyoruz.
- Borsaya giren şirketlerimiz temettü dağıtmıyor.
- Borsaya yatırım yapanlar sadece satın aldıkları hisse senedinde değer artışını bekliyor. Değer artışları ise gerçek değer artışı değil. Spekülatif hareketlere bağlı artışlar.
- Güçlü şirketler halka açılmıyor.
- Açılan güçlü şirketler aile şirketleri olduğundan küçük yatırımcıyı düşünmüyor.
- Son zamanlarda bazı küçük ve sorunlu şirketler hisse senetlerini borsada satarak para toplama arayışına girdi. Bunların sayısının artması borsaya ilgi duyanları korkutur oldu.
Şimdilerde çok kişi unuttu. Yıllar önce bazı şirketler yatırım aşamasında halka hisse senedi satar, bu kaynağı kullanarak yatırım yapardı. Yanlış hatırlamıyorsam Akçimento, Kordsa yatırımları için böyle sermaye toplanmıştı.
Şimdilerde halka açılan şirketler daha çok finansman sıkıntılarına çözüm arayışında veya aileye ait hisse senetlerini nakde çevirme arayışında borsanın kapısını çalıyor.
Kurumsallaşmamış şirket yapısında, halka satılan hisse senetlerinin temettü durumu hiç mi hiç dikkate alınmıyor. Kanuni sınırlamalara rağmen halka açık şirketlerden diğer şirketlere fon aktarımı devam ediyor.
Borsamızı başka ülkelerinki ile karşılaştırırken, o ülkelerde borsada hisse senetleri işlem gören şirketlerin kaçının kurumsal yapıya sahip olduğunu, bizde ise borsada hisse senetleri işlem gören şirketlerin kaçının aile şirketi yapısında olduğunu dikkate almaları gerekir.
Aile şirketi kötü bir şirket şekli değildir. Yanlış olan aile şirketlerinde halka arz edilen payların sahiplerinin menfaatlerinin, haklarının dikkate alınmamasıdır.