Küresel ekonomik krizi değerlendirmek için Ankara'da yapılan, Ekonomi Koordinasyon Kurulu Toplantısı'nda "Krizi fırsata dönüştürmek isteyen veya kriz tellallığı yapan kesimler bulunduğu mesajını vermiş.
İşadamlarının da krizden etkilenmeyecek birikimlerinin bulunduğunu belirttikten sonra da "Bir bildiğimiz var da ondan böyle konuşuyoruz. Bizim bu çevrelerde yakın dostlarımız var ve söz konusu kişilerin en az 2 yıl yetecek zulaları olduğunu söylüyorlar" demiş.
İşadamlarının bazılarının kendilerine iki yıl değil, ömür boyu yetecek zulaları bulunabilir. Ama bu zulalar şahsi zulalardır.
Önemli olan işletmelerin finansman sorunudur.
Sanayi ve Ticaret Bakanı Sayın Z. Çağlayan 28 Ekim 2008 tarihinde işletmelerin finansman durumunu açıkladı. Ve de bu açıklama, 29 Ekim günü yayınlanan gazetelerde yer aldı.
Sanayi ve Ticaret Bakanı Sayın Z. Çağlayan'ın açıklamasına göre, 2007 yılı sonunda, vergisini ödeyen (kayıtiçi) 2 milyon 10 bin 377 işletmemiz var.
- Bunların aktifleri toplamı (toplam varlıkları) 1.5 trilyon YTL.(2007 yılında milli gelirimiz 853 milyar YTL.)
- Net yıllık satışları 1.7 trilyon YTL.
- Ticari kârları 98 milyar YTL. (100 YTL'lik satışda 5.7 YTL dolayında.)
- Bu işletmelerin 835 milyar YTL borcu var. Açık anlatımıyla borçları varlıklarının yüzde 58'i oranında.
- Borçların yüzde 65'i kısa vadeli borçlar.
- Borçlarının yüzde 22'si olan ( 2007 döviz kuru ile) 184 milyar YTL döviz cinsi borçlar.
Dış ve iç talep daralır, işletmeler üretimlerini sürdüremezler ise, 2007 yılındaki satış geliri elde edilemez. İşletmeler, üretimlerini satarak, satış geliri elde ederek yaşarlar. Satış geliri düşer ise işçi ücretlerini ödeyemezler. Borçlarını ödeyemezler .
2007 yılındaki normal piyasa koşullarında işletmelerin toplam satışlarının yüzde 5.7 oranında kâr edebilmeleri, kayıtiçi işletmelerde kârlılığın düşüklüğünü göstermektedir. Toplam satışların düşmesi halinde işletmelerin zarar riskinin büyüklüğünü göstermektedir.
Zulalar konusundaki tartışmalar sürerken Merkez Bankası karşılıksız çeklerle ilgili kötü bir haberi açıkladı. Geçen yıl ekim ayında 128 bin olan karşılıksız çek sayısı bu yılın ekim ayında yüzde 22.2 artarak 156 bine yükselmiş.
Vadeli çek sistemi Anadolu'da ticareti döndüren çarktır. Bu çarkın işlememesi ve vadesiz çek sayısının artması işletmelerdeki finans sorununun büyüklüğünü ortaya koyar.
Küresel kriz reel sektörü nasıl olsa etkileyecek. Fakat rüzgarın sektörü bütünü ile yıkmaması için finans konusunda karşılaşacağı güçlüklere destek vermek gerekir. Destek tedbirlerinin alınabilmesi durumun doğru tespitine bağlıdır. Yanlış durum tespiti, önlenebilecek hasarların büyümesi sonucunu verir.