İç talep uyanmadan üretim kıpırdayamayacak. Üretim kıpırdayamadıkça da kriz sona eremeyecek. İç talebin açılmasında tüketicinin gelecek hakkındaki bekleyişleri önem taşır.
İşten çıkarmalar tüketicinin gelecek hakkındaki bekleyişlerinin kötüleşmesine yol açıyor.
Bir gün işini kaybetme endişesinde olanlar ile, yakınlarının bir gün işini kaybedebileceğini düşünenler, imkanları olsa da harcamalarını kısıyor.
Kredili işlemlere girmekten korkuluyor.
Bu olumsuz gelişme ekonomiyi kilitleyebilir.
Tabii ki IMF ile ilişkilerin iyi bir şekilde sona ermesi, IMF'den belli miktarda kredi sağlanması önemlidir.
Fakat IMF'den gelecek para ekonomiyi harekete geçiremez.
Sorunu olan işletmelerin desteklenmesi, ayakta kalmalarının sağlanması önemlidir ama, genelde tüm işletmelerin varlıklarını sürdürebilmeleri üretimin artmasına bağlıdır. Üretim artmadan işletmelerin finansman sorunlarının çözülmesi uzun sürede işletmenin ayakta kalmasını sağlayamaz.
Şimdilerde işletmeler için "cansuyu"ndan söz ediliyor da, piyasa için "cansuyu" gündeme gelemiyor. İşsizliğin artması, işsiz kalanların tüketimi kesmeleri, işsizlikten korkanların tüketim firenine basması piyasada mevcut "cansuyunu tüketiyor".
Ekonominin sonu, kötü olabilecek bir kısır döngüye girmemesi ve işsizliğin yeni işsizliklere neden olmaması gerekiyor.
Bazı işletmeler işçi çıkartmakla krizi atlatabilecekleri bekleyişinde, işçi çıkartmalarının sonucunu iyi değerlendiremiyor, ama her işletme aynı şekilde davrandığında ekonominin bütünü ile durma olasılığı artıyor.
Krizden büyük ölçüde etkilenen ABD ve bazı Avrupa ülkelerinde, krizi sona erdirme politikalarında işçi çıkarmalarını firenlemek öncelik taşırken, bizde bu gelişmeler olağan karşılanır oldu.
İşçi sendikalarının işçi çıkarmalarına seyirci kalması, sadece eleştirel bir yaklaşım içinde olması yanlıştır. İşçi sendikalarının bu dönemde işçi çıkarmak zorunda olan veya işçi çıkarma arayışına giren işletmelerle diyaloğa girerek, işbirliği içinde geçici duruma çözüm getirmelerinde yarar vardır.
Eğer bu kriz devam edecek ise, sonunda tüm işletmelerin kapısına kilit vurmak gerekecektir. Ama bu kriz devam etmeyecektir. Öncekiler gibi bu da belli bir süre sonra sona erecektir. İşte bu geçiş dönemini kısaltmak da işçi çıkarmalarını en az boyutta tutabilmek önem taşımaktadır.