İş gücünün değişen dinamikleri

Son yıllarda iş piyasasında önemli deği­şimler yaşanıyor. Z kuşağının iş hayatı­na girişi sıkça konuşulsa da Türkiye’de yaş­lanan nüfusun da dikkat çekici bir biçimde arttığını gözlemliyoruz. Özellikle hizmet sektöründe mağazalarda reyon görevlisi, kasiyer veya kafelerde servis görevlisi ola­rak çalışan daha fazla orta yaş ve üzeri bi­reyler sizlerin de dikkatini çekiyordur. 2020 yılında Türkiye’de 50 yaş üzeri nü­fus 12.5 milyonken, 2023 yılına gelindiğin­de bu sayı 13,4 milyona ulaştı.

Aynı dönem­de 50 yaş üzeri istihdam edilen bireylerin sayısı 6,2 milyondan 6,7 milyona yüksel­di. Bu artış, yaşlanan nüfusun iş piyasasın­da daha aktif hale geldiğini gösteriyor. Ay­rıca İŞKUR’a iş aramak üzere başvuran 50 yaş üzeri çalışanların sayısı da 2020 yılın­da 150 binken 2023 yılında 180 bine yük­seldi. Emeklilerin geçim zorlukları 50 ve üzeri yaşın işgücüne katılmasına ve/veya İŞKUR’da iş beklemesine neden oluyor. Bu yaş grubunda son bir yıldır iş arayışındaki­lerin sayısı yaklaşık 5 kat arttı. Avrupa ül­kelerinde ve ABD’de de benzer şekilde yaş­lı nüfusun iş gücüne katılımının arttığı ve bu durumun iş piyasasında yeni dinamikler oluşturduğu gözlemleniyor. Çeşitli ülkeler­de yaşlanan nüfusun iş gücüne katılımı ar­tarken genç nüfusun iş hayatına entegrasyo­nu konusunda zorluklar yaşanıyor. Özellikle hizmet sektöründe nitelikli eleman bulma konusunda evrensel bir sorun mevcut.

Orkun Petekçi: Kanayan yara haline geldi

Her dönemde iş arayan çok olduğu gibi, eleman arayan da çok oluyor. 20 yıl önce yö­netim sayfalarında yazdığım yazılara baktı­ğımda da benzer konuların gündemde oldu­ğunu görüyorum. Değişen profiller ve bek­lentiler oluyor. Örneğin geçtiğimiz günlerde Elite Resort World otellerinin 12’ncisinin açılışı için Kuşadası’ndaydım.

Elite World Hotels and Resorts CEO’su Orkun Petek­çi de bu sıkıntılardan bahsederken bu deği­şimi çok net bir şekilde ifade ederek, “Her sektörde olduğu gibi bizim sektörümüzde de personel konusu kanayan bir yara haline geldi. Kurumsal bir şirket olmamıza rağmen biz de personel bulmada ciddi sorunlar yaşı­yoruz. Eskiden üniversite mezunu olsun, iyi yabancı dil bilsin isterdik. Sonra sadece ya­bancı dili olsun dedik. Şimdi bundan da vaz­geçtik. Yeter ki çalışsın diyoruz. Pandemiyle birlikte insanların çalışma anlayışı değişti” dedi.

Konaklama sektörü gibi zorlu meslek­lere mesafeli olan yeni neslin yoğun çalış­mak istemediğini söyleyen Petekçi’ye otel çalışanlarının yaş dağılımını sorduğumda orta yaş ve üzeriyle genç oranının yarı ya­rıya olduğunu ifade etti. Şu an 118 çalışanı olan Elite World Kuşadası’nda hedeflerinin 150 çalışan olduğunu ancak bu nedenlerle açık yaşadıklarını da söylüyor.

Wtech’ten umut verici bir proje

Teknolojide Kadın Derneği (Wtech), ge­leceğin liderlerini yetiştirmek amacıyla özel bir projeye imza attı. Yetişmiş insan gücüne katkı sağlamayı amaçlayan pro­jenin ilk mezunları, 1 Temmuz’da sertifi­kalarını aldılar. 100 kadın ve 25 erkek ka­tılımcıya eğitim vermek üzere yola çıkan projede yoğun ilgi sebebiyle 166’sı kadın, 23’ü erkek olmak üzere toplam 189 öğrenci eğitimi almaya hak kazandı.

Projenin Tür­kiye’de bir ilk olma özelliği taşıdığını söy­leyen Teknolojide Kadın Derneği Kuru­cu Yönetim Kurulu Başkanı Zehra Öney, “Derneğin ve projenin amacı, bilimde ve teknolojide sayıca az ve motivasyon ola­rak düşük olan kadın uzman sayısını art­tırmak, kadınları teknolojiye, istihdama ve üretime kazandırmak.

Bunu yaparken de sadece kadınlara değil, tüm gençlere ve tüm insanlığa hizmet vermek ve bu alan­da teknolojide çeşitliliği sağlamak” diyor. Teknolojide Kadın Derneği Yönetim Ku­rulu Üyesi Banu Arıduru ise süreçle ilgi­li şu bilgileri veriyor: “Projeye STEM (bi­lim, teknoloji, mühendislik ve matematik) alanlarından yeni mezun olmuş ve yüksek lisansa devam eden adaylar kabul edildi. Katılımcılara kapsamlı ve tamamen ücret­siz bir eğitim programı sunuldu. Seçilen öğrenciler, dört ay boyunca teknik ve sos­yal beceri eğitimleri aldı.

Teknik eğitimler çerçevesinde RPA Developer, Python ile Veri Bilimi, Süreç Analisti, Python ile Ya­pay Zeka, Veri Analitiği ve Siber Güvenlik gibi konularda eğitimler verildi. Öğrenci­lere aynı zamanda liderlik yetenekleri ka­zandırmak adına sosyal beceri eğitimleri verilerek, destekçi markalardan üst düzey yöneticiler sürece mentor olarak entegre edildi. Eğitimi başarıyla tamamlayan öğ­renciler, destekçi firmaların desteğiyle ça­lışma hayatına adım atacaklar. 68 destekçi kurumun katkılarıyla hayata geçirilen pro­je kapsamında eğitimi başarıyla tamamla­yan öğrenciler, destekçi firmaların deste­ğiyle çalışma hayatına adım atacaklar.”