YÖNETİCİNİN NOT DEFTERİ / Uğur Tandoğan tandogan2007@boun.edu.tr Geçen hafta insan kaynağı yönetimi konusunda bir geziye çıkmıştık. İnsan kaynağı yönetiminde başarı için gerekli dört ilkenin altını çizmiştik: 1-İnsan önemli değil, çok önemlidir. 2-Her fonksiyon ve kademedeki insan önemlidir. 3-İnsanın önemi kavranmalı, içe sindirilmeli ve benimsenmelidir. 4-İnsana saygı duyulmalı ve insan sevilmelidir. Bu hafta gezimizi sürdürüyoruz. 5-İnsan kaynağı yönetiminden bütün yöneticiler sorumludur "İnsan önemlidir, insan önemlidir diye herkes konuşup duruyor. Benzer şirketlere baktım, hepsi bir insan kaynağı bölümü kurmuş. Biz de kurduk. Uğraşsın bu bölüm insanla, biz de kafamızı dinleyelim" türü bir konuşma size hiç de yabancı gelmeyebilir. İnsan kaynağı yönetiminde ihale sadece insan kaynakları bölümünde kalmaz. Aslında insan kaynağı konusu, her yöneticinin ilgilenmesi gereken bir konudur. İnsan kaynakları, insan kaynakları yöneticilerine bırakılamayacak kadar ciddi bir iştir. Tüm yöneticiler insan kaynağı yöneticisi olmalıdır. 6-İnsan kaynağı yönetiminde ayrımcılık yapılmamalıdır İnsan kaynağı yönetiminde ayrımcılık zararlıdır. Eğer kişileri becerilerine göre değil de, "bizden" ve "bizden değil" diye ayırdığınızda seçim yaptığınız kaynağı daraltıyorsunuz demektir. Bu da kuruluşun yararına değildir. Örneğin, devletin bir türlü ayağa kalkamamasında en büyük suçlu, devlet yönetiminde her devirde yaşanan işte bu tür ayrımcılıktır. Sırf "bizden" diye atanan beceriksizler yine kendileri gibi beceriksizleri toplayarak "vasatistan ordusu" yaratırlar. Böylesine çetin, sorunların bu denli karmaşık olduğu çağımızda vasatistan orduları yenilmeye mahkumdur. 7-İnsan kaynağı çeşitliliğe açık olmalıdır Çok farklı insanlarla dolu, çok farklı bir dünyada yaşıyoruz. Böyle bir dünyada savaş verecek ekibin de bu farklı görüşleri, bakış açılarını yakalayabilmesi gerekiyor. Örneğin, eğer takımınızda sadece erkekler olursa, sadece erkekte bulunan özellikler yansır performansa. Ama takımınızda kadınlar da olursa bakışlar daha sağlıklı olur. Küresel bir dünyada yaşıyoruz. Değişik ırkların temsil edildiği bir insan kaynağı dünyayı daha az düz görecektir. Bu nedenle insan kaynaklarında aynı türleri toplama ezberinin bozulması gerekir. 8-İnsan kaynağı politikaları esnek ve ilkeli olmalıdır . Oyunun kuralları belli olmalıdır. "Dün dündür, bugün bugündür" mantığı ile ilkesiz davranışlar Şark kurnazı kasaba politikacılarına özgüdür. İnsanlar, kuralları belli, ilkeleri olan kurumlarda çalışmak isterler. Kurum gibi kurumların oturmuş insan kaynağı politikaları olur. Bu politikalar etik değerlere uygundur; belli ilkeler üstüne oturur. Uygulamalarda bu ilkelere uyulur, bunlardan ödün verilmez. Önemli olan, temel ilkelerdir. Bu ilkelere aykırı olmamak koşulu ile uygulamalarda esnek davranılmalıdır. 9-İnsan kaynağı konuları uzun dönemli düşünülmelidir. İşletmenin iş stratejilerinin gerektirdiği insan kaynağını yetiştirmek, insanı hazırlamak belli süreler gerektirir. Bu nedenle insan kaynağı yönetimi konuları uzun dönemli düşünülmelidir. Örneğin, ha dediğinizde istediğiniz nitelikte elemanı bulamazsınız. Kısa dönemli düşünen organizasyonlar cüce kalırlar. Günlük olaylara takılan işletmeler uzun dönemde başarılı olamazlar. 10-Çalışanın sesine kulak vermek gerekir İnsan kaynağı yönetimi insanla ilgilidir. Bu değerli kaynağın elde tutulması ve motive edilmesi gerekir. Bu konuda da atılması gereken en önemli adım, insana değer vermektir. İnsana ne kadar değer verdiğimizin en önemli göstergesi onu dinlemektir. İnsan kaynağını başarı ile yönetmek istiyorsak, yönettiğiniz kişileri dinlemeniz gerekir. Sonuç Günümüzde insan kaynağı yönetimi çok teknik bir konu olmaya başladı; veya tekniğe çok düşüldü. Evet, teknik önemlidir. Ama teknik ne olursa olsun, başarılı bir insan kaynağı yönetimi bu on ilke üstüne oturmalıdır.