AKP seçim bildirgesini önceki gün açıkladı. Bildirgede ekonomi alanında yer alan vaatler, pek yankı bulmadı. Oysa 2011 seçiminde ortaya atılan 2023 hedefleri çok büyük ilgi görmüştü. Şimdi böyle bir ilginin esamisi okunmuyor.
Ekonomi kritik bir süreçten geçerken, herkesin gözü kulağı döviz kurlarındayken, bir başbakanın ekonomik vaatleri, dolar kurunun nereye çıktığı kadar bile ilgi görmemesinin nedeni ne olabilir?
Birinci neden, büyük şaşaa ile 2011 seçim vaadi olarak ortaya atılan 2023 hedefl erinin içi boş çıkması. Zaten 2023 hedefl erine hangi yolla ulaşılacağına dair tatmin edici bir açıklama hiç yapılmamıştı. 2011-2014 arasındaki olumsuz ekonomik performans, umudu olanların da umuduna bitirdi.
Uluslararası Para Fonu’nun dünya ülkelerini kapsayan ve 2020 yılına uzanan tahminleri de bu gerçeği güçlü bir şekilde ortaya koyuyor.
AKP’nin 2023 hedeflerinin iki ana unsuru 25 bin dolar kişi başına gelir ve dünyanın en büyük 10. ekonomisi olmaktı. IMF’ye göre 2020’de Türkiye bu hedefl erin kıyısına bile yaklaşamayacak.
Türkiye global kriz öncesinde dünyanın en büyük 17. ekonomisi idi, kriz sonrası 18. sırıya geriledi. IMF tahminine göre Türkiye bu yıl yeniden 17. sıraya gelecek ve 2020’ye kadar da orada çakılı kalacak. IMF’ye göre 2020’de 10. sırada 2 trilyon 81 milyar dolar GSYİH ile Rusya yer alacak. 17. sıradaki Türkiye’nin milli geliri ise sadece 1 trilyon 12 milyar dolar olacak. Türkiye’nin önündeki 7 ülkeyi birden geçebilmesi için rakipleri yerinde sayması ve kendisinin de üç yılda milli gelirini ikiye katlaması gerek. Kişi başına gelirde de durum aynı. 2008’de 10 bin doların üzerine çıkan kişi başına gelir, 6 yıldır 11 bin dolar sınırını aşamadı. IMF’ye göre bu yıl kişi başına gelir 2009 krizinde olduğu gibi 10 bin doların da altına düşecek. 2020’de ise ancak 12 bin 383 dolar olacak. Buna göre 2023 hedefinin tutması için 12 yılda ancak yüzde 20 dolayında artan kişi başına gelirin, kalan 3 yılda yüzde 100 artması gerek.
2023 hedeflerinden birisi de işsizlik oranının yüzde 5’e düşürülmesi idi. IMF’nin tahminlerine göre böyle bir ihtimal yok, üstelik işsizlik oranı giderek azalmak yerine artacak. IMF’ye göre işsizlik oranı bu yıl çift haneye çıkmakla kalmayıp yüzde 11.43’e kadar tırmanacak. IMF işsizlik oranının 2020’ye kadar da hep yüzde 11’lerde kalacağını tahmin ediyor.
IMF’ye göre enflasyon bu yıl da yüzde 7’nin üzerinde kalacak ve sonraki yıllarda da ancak yüzde 6’ya inecek. Yani 2020’ye kadar yüzde 5 enflasyon hedefinin tuttuğunu da göremeyeceğiz.
IMF’ye göre tasarrufların milli gelire oranı yüzde 13’ün altında kalmaya devam edecek. Buna paralel olarak cari açığın milli gelire oranı da 2020’de hala tehlikeli yüzde 5 sınırında olacak.
Bu hesaplardan çıkan sonuç şu: AKP’nin 2023 hedefleri, mevcut koşullarda bir hayal bile olamaz, olsa olsa masal olabilir.