Uluslararası Para Fonu (IMF) Türkiye heyetinin yaptığı incelemeler sonrasında hazırladığı rapor, IMF yönetimi tarafından da onaylanarak açıklandı. Yıllık raporda IMF ile ekonomi yönetimi arasında yıllardır süren görüş ayrılıklarının sürdüğü görülüyor. IMF ile hükümetin ortaklaştıkları tek nokta kıdem tazminatının tırpanlanması.
Ekonomi yönetimi, hem bütçe alanında hem de para politikası cephesinde sıkı bir politika izlendiğini iddia ediyor. Hatta mevcut para politikasını aşırı sıkı bularak daha da gevşetilmesini savunan iktidar mensupları çoğunlukta.
IMF ise para politikasının gevşek olduğunu ve enflasyon sorununa gerektiği gibi odaklanmadığını söylüyor. Merkez Bankası’nın şu anda negatif reel faiz uyguladığını belirterek faizlerin acilen enflasyon oranının üstüne çıkartılması gerektiğini savunuyor. IMF para politikasını sadeleştirme planının, uygulamada sulandırıldığını ima ediyor ve Merkez Bankası’nın faiz bandını daraltarak piyasaya tek bir politika faizi üzerinden para vermesi gerektiğini söylüyor.
Maliye politikası alanında ise duruşun giderek gevşemekte olduğuna dikkat çekiyor. IMF, 2015’teki bütçe duruşunu “nötr” olarak değerlendirmesine karşın, bütçenin yapısal olarak sağlığının bozulduğuna dikkat çekiyor. IMF 2016 maliye politikasını ise açıkça gevşek olarak nitelendiriyor.
IMF, bunların devamı olarak ekonomi açısından en tehlikeli fay hattı durumunda olan dış denge cephesinde aşırı kırılgan yapının sürdüğüne dikkat çekiyor. IMF petrol fiyatlarındaki büyük düşüş ve kurlardaki ciddi artışa rağmen cari açığın hala yüksek düzeylerde seyretmesine dikkat çekiyor.
IMF, dış borçların yüksek olması, kısa vadeli borç oranının tehlikeli düzeyde olması, eriyen döviz rezervlerinin risk sınırının altına düşmesi ve uluslar arası yatırım dengesindeki bozulmaya özel olarak dikkat çekiyor.
IMF bankacılıkta sermaye yeterliliğinin aranan asgari düzeyden yüksekte olduğunu ancak bu cephede de gidişatın olumsuz yönde olduğunu belirtiyor.
Tüm bunların ekonomiyi dış şoklara karşı çok kırılgan hale getirdiğine dikkat çeken IMF, mevcut gevşek para ve maliye politikalarının bu olumsuz gidişi değiştirmediği, hatta beslediği kanaatini dile getiriyor.
IMF’ye göre ekonomiyi olumlu yönde etkileyecek faktörler de var. Ancak bunlar etkilerini ancak orta ve uzun vadede gösterebilecek. Buna karşın riskler, etkisini kısa vadede ve daha şiddetli gösterecek nitelikteki riskler.
IMF yönetimi bu değerlendirmelerine bağlı olarak bir dizi politika önerisinde de bulunuyor. Önerilerde tasarrufların artırılması, kadınlar başta olmak üzere işgücüne katılım oranının yükseltilmesi, işgücü piyasasında esnekliğin daha da artırılması, para ve maliye politikalarının sıkılaştırılması öne çıkıyor. IMF bu politikaların kısa vadede büyüme hızını düşürse de orta vadede potansiyel büyüme hızının yeniden yükseltilmesini sağlayacağını savunuyor. Ancak ekonomi yönetiminin bu politika önerilerine katılmadığını da belirtiyor.
Sonuç olarak IMF’nin ekonomik tahminleri de hükümetin Orta Vadeli Plan hedeflerini göre kötümser. IMF’ye göre büyüme önümüzdeki yıllarda hızlanmak bir yana biraz daha gerileyerek yüzde 3.5 dolayında sürünecek. Enflasyon, hedefin ciddi şekilde üzerinde seyrederken işsizlik oranı 2021’e kadar çift haneli kalacak. Cari açığın GSYİH’ya oranı da yüzde 4.3’ün altına inmeyecek.