Hedef yine yüzde 4 olarak belirlenmi?se de, enflasyonun yyl sonunda bu düzeyde tutulabilece?ine kimse inanmyyordu; ama do?rusu, daha yylyn ilk iki ayy geride kaldy?ynda havlu atylaca?y da pek beklenmiyordu. Tüketici fiyatlary, ocak ayynda beklenenin biraz altynda, yüzde 0.8'lik arty? gösterdi?inde, özellikle enerji fiyatlaryndan kaynaklanmasy söz konusu arty?yn çok fazla olmayabilece?i gibi bir umut do?mu?tu. Ancak anla?ylan, enerji kaynakly zamlar, etkisini yava? yava? göstermeye devam edecekti ve enerjiden daha önemli olmak üzere gyda fiyatlary, enflasyon üstünde müşi? bir basky yapacakty.
Tüketici fiyatlary ?ubat ayynda yüzde 1.29'luk arty? gösterirken, endeksin neredeyse üçte birini olu?turan gyda ve alkolsüz içecekler grubundaki arty? yüzde 5.05 düzeyine eri?ti. Bu grubun iki aydaki arty?y da yüzde 6.97'yi buldu.
"Ah ?u gyda ve enerji olmasaydy..."
Me?rutiyet döneminin maarif nazyrlaryndan (Milli E?itim bakanlaryndan) birine yaky?tyrylan çok bilinen bir söz vardyr. Sözün, hangi nazyra, yani hangi bakana ait oldu?u tarty?malydyr. Rivayete göre, Emrullah Efendi'dir bu sözü söyleyen nazyr ve "Ke?ke bu mektepler olmasaydy, maarifi ne güzel idare ederdim" demi?tir. Emrullah Efendi, mektepsiz maarif olmayaca?yny elbette bilmektedir, ama yorumlara göre, bu i?in sorumlulu?unu ta?yyyp halinden ?ikayetçi oldu?unu göstermek istemi?tir.
Merkez Bankasy'nyn her ay fiyat endeksleri açyklandyktan sonra yayymlady?y enflasyon raporunda dile getirilen görü? de biraz bu benzetmeyi ça?ry?tyryyor. Her enflasyon raporunda adeta deniliyor ki, "ah ?u gyda ve enerji olmasaydy"...
Merkez Bankasy'nyn son enflasyon raporunda yine ayny noktaya dikkat çekiliyor. Raporun özet bölümünde ?u görü?lere yer veriliyor:
"?ubat ayynda tüketici fiyatlary yüzde 1.29 oranynda artmy? ve yyllyk enflasyon yüzde 9.10 olmu?tur. Gyda fiyatlaryndaki yüksek oranly arty?, ?ubat ayynda enflasyona yakla?yk 1.4 puanlyk katky yapmy? ve Para Politikasy Kurulu özetinde dikkat çekildi?i gibi bu geli?me yyllyk enflasyonun yükselmesine neden olmu?tur. Gyda, enerji ve tütün kalemleri dy?lanarak hesaplanan enflasyon göstergesi yüzde 4 seviyesine yakla?maya devam etmi?tir. Kiradaki olumlu seyrin sürmesine kar?yn, yemek ve ula?tyrma hizmetleri fiyatlaryndaki arty?lar, hizmet grubu enflasyonundaki iyile?meyi synyrlamy?tyr. Önümüzdeki dönemde temel enflasyon göstergelerindeki dü?ü?ün devam etmesi, ancak enerji ve gyda fiyatlaryndan kaynaklanan iki yönlü risklerin sürmesi beklenmektedir."
Taze sebzede yüzde 20 arty?
Gyda ve alkolsüz içecekler grubundaki yüzde 5'i a?an arty?ta en büyük etken i?lenmemi? gyda. Y?lenmemi? gyda fiyatlarynda meydana gelen yüzde 8.64'lük arty?yn en büyük nedeni de, taze sebze fiyatlarynyn yüzde 20.13 gibi rekor bir arty? göstermesi. Merkez Bankasy, taze sebze fiyatlarynda mevsimsel e?ilimin çok ötesinde gerçekle?en bu arty?y, olumsuz hava ko?ullary ve ula?ym olanaklarynyn synyrly olmasyna ba?lyyor.
Tavuk eti fiyatlarynyn bir ayda yüzde 20 arty? göstermesi de, i?lenmemi? gyda kalemindeki yüzde 8.64'lük arty?ta rol oynayan etkenler arasynda sayylyyor.
Merkez Bankasy'nyn hesaplamalaryna göre, i?lenmemi? gyda maddelerindeki yüzde 8.64'lük arty? hariç tutuldu?unda, tüketici fiyatlarynda ?ubat ayy arty?y yüzde 0.12'de kalyyor.
?ubat ayynda enerji fiyatlarynda da yüzde 0.30 arty? oldu. Y?lenmemi? gyda ile birlikte enerji de hariç tutulursa, tüketici fiyatlarynda arty? olmady?y gibi yüzde 0.15 de gerileme ortaya çykyyor.
Hedeflerin neresindeyiz?
Enflasyonda yyllyk hedefi artyk hepimiz ezberledik; yüzde 4. Ama yüzde 4'ün esnetildi?ini de bir süre önce hepimiz ö?rendik. Merkez Bankasy'nyn son enflasyon raporuna bir göz atalym:
"...Enerji ve gyda fiyatlaryna ili?kin yapylan yukary yönlü güncellemeler, enflasyonun hedefe yakla?masy için öngörülen sürenin bir önceki enflasyon raporuna kyyasla daha uzun olabilece?ine i?aret etmektedir. Dolayysyyla, gyda fiyatlarynda belirgin bir düzeltme olmady?y takdirde, 2008 yyly sonunda