Ocak -Mart dönemi cari açık (döviz açığı) 9.9 milyar dolar oldu. Bu iyi bir haber değil.
Yıl sonuna doğru açığın 40 milyar doları geçmesi olasılığı var.
1-Açık neden büyümeye başladı?
2-Açık nasıl finanse edilir?
Bizde bir inanış vardır. Bu inanışa göre, büyüme olması için cari açığın da büyümesi gerekir. Cari açığın büyümesi, ekonominin büyümeye başladığının işaretidir.
Bu inanışa göre, cari açığın nedeni yatırımlardır. Yatırım yapıldığı için döviz açığı büyür.
Halbuki bu yanlıştır. Döviz açığının nedeni ucuz dövize dayalı ucuz ithalattır. Ucuz ithalat artınca da ucuz ithalata dayalı tüketim artar ve ekonomi canlanmış görülür.
Bizde devamlı olarak ihracatın patlamasından söz edilir. İthalat patlamasına aldıran olmaz.
TÜİK'in açıklamasına göre yılın ilk 3 ayında ihracat artışı (bir yıl öncenin aynı dönemine göre) yüzde 7 iken ithalattaki artış yüzde 32 dir.
Yılın ilk üç ayında ithalat 38 milyar dolar, ihracat 26 milyar dolar oldu. Dış ticaret açığı 12 milyar doları buldu.
(Merkez Bankası cari açık hesabında ithalat ve ihracatı fob olarak aldığından, açığı 8.4 milyar dolar olarak göstermektedir.)
Ocak-Mart döneminde cari açığın büyümesinin nedeni döviz fiyatının ucuzlamasıdır. Ucuz döviz hem mamul-mal ithalatına yol açmakta, hem de üretimde ithal girdi payını artırmaktadır.
Bizim işçiler ve fabrikalar çalışamaz iken yabancı ülkelerin işçilerine ve fabrikalarına iş yaratıyoruz.
İyi de açığı masıl finanse ediyoruz.
Ocak-Mart döneminde döviz açığımız 9.9 milyar dolar oldu.
Bunu kapatmak için 5 milyar dolar kredi kullanıldı. 2 milyar dolar nereden geldiği belli olmayan döviz var. Doğrudan yabancı sermaye girişi 1 milyar dolar. Portföy yatırımı için gelen para 2.6 milyar dolar.
Kabaca açığın yarısını kredi kullanarak kapattık. Dörtde birine yakın bölümü nereden geldiği belli olmayan para.
Sonuçta dış borç stoğu büyüyor. Dış borç stoğunun büyümesinin Yunanistan'ı nasıl zora soktuğunu gördük.
Cari açığın büyümesini, "ekonomi canlanıyor" diyerek sevinç ile karşılar ve de ucuz dövize dayalı ithalat patlamasını umursamaz isek başımız ağrır.