Aslında Avrupa Birliği Komisyonu’nun her yıl düzenli olarak yayınladığı “aday ülkelere ilişkin değerlendirme raporu” yine aynı beklenen sert dil kullanıldı.
AB’den bakınca Türkiye’nin fotoğrafının çekildiği “Türkiye İlerleme Raporu 2023”nde özellikle, demokrasi, insan hakları, ifade özgürlüğü, yargı bağımsızlığı ve erkler ayrılığı konularında Türkiye’yi 2018 yılından beri olduğu gibi yine sert bir dille eleştirilerine yer verdi.
Türkiye İlerleme Raporu ile birlikte yayınlanan yazılı açıklamada, “Türkiye, AB için kilit bir ortak ve aday ülke olmaya devam ediyor ancak katılım müzakereleri AB Konseyi’nin kararı doğrultusunda 2018’den bu yana durma noktasında. Türkiye, AB’den uzaklaşma yönündeki olumsuz eğilimi tersine çevirememiş ve katılımla ilgili reformları sınırlı ölçüde sürdürmüştür.
Terörle mücadele, ekonomi, enerji, gıda güvenliği, göç ve ulaştırma gibi önemli alanlarda Türkiye ile ortak çıkar alanlarındaki işbirliği devam etti. Türkiye’nin, AB’nin ortak güvenlik ve dış politikasına uyumunu önemli ölçüde geliştirmek, kısıtlayıcı tedbirlerin önlenmesi ve tespit edilmesi konusunda işbirliğini artırmak için kararlı adımlar atması gerekiyor” denildi.
AB’nin 141 sayfalık İlerleme Raporu’nda, “insan hakları ve temel haklardaki bozulmanın sürdüğü” vurgulanarak, “Türk yasal çerçevesi, insan haklarına ve temel haklara saygı konusunda genel güvenceler içeriyor ancak mevzuatın ve uygulamanın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) içtihatlarıyla uyumlu hale getirilmesi gerekiyor” değerlendirmesi yapıldı.
“İfade özgürlüğü konusunda ciddi gerilemenin devam ettiği, sivil toplum kuruluşlarının artan baskıyla ve faaliyet alanlarının daralmasıyla karşı karşıya kaldığı, yargı alanında son yıllarda çok sayıdaki reform paketine rağmen yapısal eksikliklerin giderilmediği, AİHM’in bazı kararlarının uygulanmamaya devam edilmesinin endişe verici olduğu” belirtilen İlerleme Raporu’nda, “Seçmenlere gerçek siyasi alternatifler arasında seçim yapma şansı sunulduğu ancak medyanın taraflı olması ve eşit şartların bulunmamasının iktidara avantaj sağladığı” ifadelerine yer verildi.
İlerleme Raporu’nun “dış politika” paragrafında, “Türkiye’nin tek taraflı dış politikasının AB’nin ortak dış ve güvenlik politikası (CFSP) kapsamındaki öncelikleriyle çelişmeye devam etti. Türkiye, dış politika ve güvenlik politikası konusunda AB’nin tutumuna çok düşük uyum oranını korudu” denildi.
İlerleme Raporu’nun “ekonomi” paragrafında, “Türkiye ekonomisi oldukça ileri düzeydedir ancak raporlama döneminde herhangi bir ilerleme kaydedilmemiştir. Türkiye'de piyasa ekonomisinin düzgün işlemeye devam etmesi konusunda ciddi endişeler devam ediyor” ifadelerine yer verildi.
AB-Türkiye takvimi
AB - Türkiye ilişkileri son 10 yılda hiç olmadığı kadar hızlandı… AB Komisyonu geçtiğimiz hafta “Türkiye İlerleme Raporu”nu yayınladı. Avrupa Konseyi, AB Komisyonu Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell’den, “AB-Türkiye İlişkileri” hakkında bir rapor hazırlamasını talep etti.
Borrell’in raporu Aralık Liderler Zirvesi’nde AB devlet ve hükümet başkanlarına sunulacak. Brüksel’de 15-16 Aralık tarihlerinde bir araya gelecek olan AB liderleri hem Türkiye İlerleme Raporu hem de Borrell’in hazırlayacağı “AB-Türkiye İlişkileri” raporunu görüşecek. Sanayi ve Ticaret Bakanı Fatih Kacır’ın bugün ve yarın (15-16 Kasım), İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya’nın önümüzdeki hafta perşembe günü (23 Kasım) ve Tarım Bakanı İbrahim Yumaklı’nın ise iki hafta sonra (30 Kasım) çeşitli temaslarda bulunmak üzere Brüksel’de olacaklar.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın önümüzdeki cuma günü (17 Kasım) Almanya’da Başbakan Olaf Scholz ile 7 Aralık’ta Selanik’te "Yüksek Düzeyli Stratejik Komisyon Toplantısı”nda Yunanistan Başbakanı Kyriakos Mitsotakis ile görüşmesi bekleniyor. AB-Türkiye trafiğinin son yıllarda en hızlı yol aldığı bugünlerde, AB raporları Türkiye’nin elini hiç olmadığı kadar zayıflatıyor…