Himaye-i Etfal

Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN gungoruras@superonline.com

22 Nisan 1920'de yapılan çağrıyla Millet Meclisi 23 Nisan'da toplandı.

- Millet Meclisi, 24 Nisan 1920'da Mustafa Kemal Paşa'yı başkan seçti.

- Millet Meclisi'nin açılış günü olan 23 Nisan, 1921'de çıkarılan bir kanunla ilk resmi bayram olarak ilan edildi. Kanunda, "23 Nisan günü milli bayramdır" deniliyordu.

- 1935 yılında çıkarılan bir kanunla 23 Nisan, "Milli Hâkimiyet Bayramı" olarak adlandırıldı.

Daha sonra "Milli Hâkimiyet Bayramı"nın adı "Çocuk Bayramı" oldu.

Çocuk Bayramı'nın geçmişi eskilere dayanır.

Osmanlı devletinde, II. Meşrutiyet döneminde kurulan "Darüleytamlar" şehit çocuklarına bakma görevini üstlenmişti.

Bu kurumların yetersiz kaldığını görenler 1908 yılında Himaye-i Etfal Cemiyeti'ni kurdular.

Himaye-i Etfal Cemiyeti'nin kurucuları Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul'dan ayrıldı, Anadolu'ya geçti.

Kurtuluş Savaşı sırasında öksüz ve yetim kalan çocukların korunmasını ve yetiştirilmesini gaye edinen cemiyet 1921'de Ankara'da, Hâkimiyet-i Milliyet Gazetesi'nin bir odasında faaliyetini sürdürmeye başladı.

Cemiyetin başkanı Dr. Fuad Omay, yakın ilişkide olduğu Mustafa Kemal'in desteğiyle, Millet Meclisi'nin açılış günü olan 23 Nisan'larda yetim çocukları eğlendirmek ve onlara gelir sağlamak için etkinlikler düzenlenmesine önayak oldu.

23 Nisan'larda özel posta pulları, kartpostallar, zarflar çıkarıldı.

Sokaklarda dolaşan çocuklar insanların yakalarına rozet takarak kumbaralarla bağış toplamaya, hayırsever insanlar ve işyerleri imkânları ölçüsünde yoksul çocuklar için bağış yapmaya başladı.

Cemiyet, 1927'de, 23 Nisan'ı Çocuk Günü ilan etti.

Halktan 23 Nisan'ların daha geniş çaplı etkinliklerle kutlanmasını istedi. O yıl 23 Nisan Çocuk Günü etkinlikleri devlet erkânı ve halkın geniş katılımıyla gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal, makam arabalarından birini çocuklara tahsis etti.

1933'ün 23 Nisan'ında çocukları özendirmek amacıyla devlet makamları kısa süre çocuklara verildi. İlk uygulamayı Mustafa Kemal yaptı, cumhurbaşkanlığı makamına bir çocuk oturtuldu. Diğer kurumlar da bu etkinliğe katıldı.

1980'de Milli Güvenlik Konseyi aldığı bir kararla, "Milli Hâkimiyet Bayramı"nın adını "23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı" olarak değiştirdi.

Himaye-i Etfal Cemiyeti'nin adı 1935 yılında Çocuk Esirgeme Kurumu'na dönüştürüldü.

Kurum 1983 yılından bu yana Başbakanlık şemsiyesi altında bir kamu kurumu statüsünde faaliyet gösteriyor.

Biz bugün 23 Nisan'ı kutlayacağız da, acaba kutlarken neyi kutlayacağız?

- Millet Meclisi'nin açılışını mı?

- Milli hâkimiyeti mi?

- Çocuk Bayramı'nı mı kutlayacağız?

- Yoksa "himaye-i Etfal" veya bugünkü anlatımıyla himayeye muhtaç çocuklar için yardım mı toplayacağız?

Zaman geçince her şey birbirine karışıyor?

Her ne ise bugün bayram… Bayramınızı kutlarım. Sizler gene de "himayeye muhraç çocukları unutmayınız".

Tüm yazılarını göster