"İhracatçıların Gemisi Battı" başlığı ile Vatan'da yayınlanan haberde Necla Dalan şunları yazıyordu:
TİM eski Başkanı Oğuz Satıcı, halen TİM Başkanı olan Mehmet Büyükekşi, Tekofaks'ın patronu Ayhan Bermek, Damat'ın sahibi Süleyman Orakçıoğlu gibi isimlerin kurduğu Han Yapı ihracatçının sıkıntılı şirketlerinden biri oldu.
Han Yapı, kriz yüzünden tamamlayamadığı İsthanbul Evleri projesinden konut alanlara 8 ay kira ödedi. Konutlarını teslim alamayan 220 kişiye 8 ayda 847 bin lira kira ödemesi yapıldı.
Her daire sahibine geçtiğimiz Mart ayına kadar aylık 500 TL kira bedeli ödendi.
İsthanbul Evleri'nde Ağustos 2006'da inşaata başlayan Han Yapı, 1. Etap'ta bulunan 696 adet dairenin teslimine Mayıs 2008'de başladı. II. Etapta bulunan 388 adet dairenin teslim tarihi ise Mart 2009 olarak duyurulmuştu. Projeyi yüklenen Hazinedaroğlu İnşaat'ın yurtdışındaki alacaklarını tahsil edemediği için sıkıntıya girmesiyle ikinci etap inşaatı durdu. "Deprem Dede" olarak tanınan Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara'nın danışmanlığını yaptığı projenin üçüncü etabı ise askıya alındı.
Tevfik Güngör imzası ile 24 Ekim 2005 tarihinde bu sütunda bakınız neler yazılmıştı:
"Önce onbeş ismi okuyunuz: Oğuz Satıcı, Süleyman Orakçıoğlu, Adnan Ersoy Ulubaş, Tahsin Öztiryakiler, İsmail Gülle, Mehmet Büyükekşi, Adnan Dalgakıran, Fuat Tosyalı, Aliş Aral, Ayhan Bermek, Hakan Bahadır, Nuri Sönmez, Mustafa Çıkrıkçıoğlu, Hakan Orakçıoğlu ve Mehmet Akif Ulubaş.
İş aleminde bu kişiler nasıl isim yaptı? Türk kamuoyu bu isimleri nasıl ezberledi? Çünkü bu kişiler Türkiye'de ihracata dönük tekstil ve giyim sektörünün öncüleri idi. Çünkü bu isimler tekstil ve giyim sanayi örgütleri ile ihracat örgütlerinin önde gelen yöneticileri idi.
Bunlar bundan sonra inşaat yapacak. Bu isimler TİM Başkanı Oğuz Satıcı'nın öncülüğü ile bir araya geldi. 15 milyon YTL sermaye ile Han Yapı Gayrimenkul Sanayi ve Ticaret AŞ'yi kurdu.
Han'ın Yönetim Kurulu Başkanlığı'na getirilen, TİM Başkanı Oğuz Satıcı "KİPTAŞ ve TOKİ'nin yapmaya çalıştığı tür konut yapacaklarını, daha çok lüks segmente gireceklerini, Beylikdüzü'nde ve Etiler'de aynı standartta projeler gerçekleştireceklerini, sektöre girişleriyle sektörde büyük değişiklikler yaşanacağını" söylüyor.
Ekliyor: "Konut ve villa üretip satacağız ama bu iş ihracatçılığımıza alternatif değildir. Yurtdışında da alışveriş merkezleri kuracağız."
Bu sütunda yapılan işin yanlış olduğu, riskli olduğu şöyle anlatılmıştı:
(1) Gayrimenkul fiyatlarındaki balon, inşaatçıların kazanç oranlarını büyüttü. Bunun devam edeceği varsayımı ile çok sayıda inşaat başladı.
(2) Ne olduğu bilinemeyen "Mortgage" sistemi ile AB'ye üyelik müzakerelerinin başlaması nedeniyle yabancıların Türkiye'ye akın ederek gayrimenkul satın alacaklarına ilişkin söylentiler, fonların daha çok miktarda gayrimenkul piyasasına akmasına yol açtı...
Öyle bir hava yaratıldı ki, (1) İnşaat sektöründe talep patladı. Artık bu talep devam eder. (2) Gayrimenkul fiyatlarında gerileme olamaz. Tırmanış beklenmelidir. (3) Kim ne yaparsa satıyor. Lüks yapan daha kolay satıyor. (4) Bu işte çok kazanç var. (5) Bu işe hemen girmeyen iyi bir işadamı değildir. İnşaat işi uzmanlık işi değil. Başka ne işin var ise bırak, inşaat işine gir. Pişman olmazsın. Çok para kazanırsın.
Bu yanlıştır. Herkes bildiği işi yapmalıdır. İhracatçılığı bırakarak daha fazla para kazanma arayışında gayrimenkuldeki rant yarışına katılanlar büyük risklerle karşılaşabilirler….
Beş yıl önceki uyarılara rağmen sadece gayrimenkule girenler değil, kârlı olduğunu gördükleri başka projelere soyunanlar da şimdi büyük risklerle karşı karşıya.
Necla Dalan yazıyor:
"Aralık 2006'da Çanakkale Kepez-İtalya Brindisi arasında seferlere başlayan ihracatçıların şirketi Ti Ro Ro Denizcilik battı. Aralarında dönemin Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı Oğuz Satıcı, şimdiki TİM Başkanı Mehmet Büyükekşi, Tahsin Öztiryaki, Fuat Tosyalı, Ayhan Bermek, Zeynep Bodur Okyay gibi 30 ihracatçıyla 10 İtalyan işadamının ortak olduğu Puglia Navigozione'nin kurduğu Ti Ro Ro konkordato ilan etti. Kayyumda olan şirkete ait 2 gemi satışa çıkarıldı. İtalyanların oyununa geldiklerini savunan ihracatçıların hedefi gemileri satarak zararlarını çıkarmak.
Eylül 2006'da kurulan, 4.4 milyon TL sermayesi olan ve 4 Aralık 2006'da dönemin dış ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen'in katıldığı törenle denize açılan Ti Ro Ro Denizcilik'te Tahsin Öztiryaki'nin 1 milyon dolar, Mehmet Büyükekşi'nin 100 bin dolar, Ahmet Kahraman'ın 350 bin dolar, Fuat Tosyalı ve Ayhan Bermek'in ise 300'er bin dolar zarar ettikleri konuşuluyor.
Ti Ro-Ro Yönetim Kurulu Başkanı Yusuf Öztiryaki, İtayan ortak yüzünden bu hale düştüklerini, şirketin konkordato ilan ettiğini söyledi. Öztiryaki, "İtalyan ortak bizi çok sıkıntılı bir hale soktu. Yanlış bilgilerle bize zarar ettirdiler. '2 yılı geri ödemesiz 8 yıllık kredi bulduk' dediler yanlış çıktı. 'Gemilerin belgeleri hazır, sorun yok' dediler ama çok büyük eksiklikler çıktı. Sonuçta şirket konkordato ilan etti ve şu anda kayyumda. Gemileri de satmaya çalışıyoruz" diye konuştu.
30 işadamı olarak bu işe girdiklerini kaydeden Yusuf Öztiryaki, herkesin bu işten zarar ettiğini, gemileri satarak zararlarını çıkarmayı planladıklarını vurguladı.
Ti Ro Ro'nun açtığı hatta ilk gemi 50 TIR'la 4 Aralık 2006'da yola çıktı. Hat Çanakkale Kepez Limanı ile İtalya Brindisi arasında haftada gidiş dönüş 3 sefer yapmak üzere açıldı.
Ro Ro hattıyla ihracatçılar hem AB'nin geçiş kotası engelini aşmayı hem de maliyetlerini yüzde 30 azaltmayı hedefliyordu. Yılda 22 bin TIR'ın taşınmasının hedeflendiği hatta, TIR'lar 36 saat içinde İtalya'da olacaktı. Bu hatta başarı yakalansaydı İtalya'dan sonra Kuzey Afrika ülkeleri, Suriye ve Malta'ya taşıma planları yapılıyordu.
Necla Dalan'ın yazdığına göre ihracatçıların kurdukları şirketlerden daha başka batanlar da var.
. Ti Ro Ro ihracatçıların batan veya sıkıntıya giren ilk şirketi değil. 600 bin TL sermayeli İTKİB Müzayede İşletmeleri tasfiye halinde...
. TİM Ticaret Net batanlar kervanına katıldı, zarar 5.7 milyon TL.
. Evteksan, tekstil ihracatçısına kullandırmak üzere Eximbank'tan kredi aldı. Ancak bazı yönetim kurulu üyeleri kendi şirketlerine kullandırdıkları krediyi geri ödemedi. Yönetim kurulu üyelerine haciz geldi.
. Evteksan'da batık miktarı 3.5 milyon euroyu buldu.
. Intercom Telekom'un zararı ise 2.5 milyon dolar oldu.
Tekrarda yayar var. Herkes bildiğini yapmalı. İnsanlar başarılı oldukları işi bırakarak başkalarına özenir ise riske giriyor.
(Bundan 5 yıl önce, ihracatçıların konut işine girmelerinin yanlış olduğunu anlatmaya çalışan yazı DÜNYA'da yayınlandığında yazıda ismi geçenlerden bazıları telefon ile arayarak, bu işin çok kârlı olacağını, örnek iş yapmak istediklerini anlatmış, uyarı yazısına kırıldıklarını belirtmişlerdi.)