Türkiye’de ekonominin çarkının dönmesi, büyümenin, kalkınmanın ve gelişmenin gerçekleşmesi için milli gelirin en az yüzde 20’sini yatırıma yönlendirmek zorundayız.
Bunu yapmak yetmiyor. Yatırımın içeride ve dışarıda talebi olan, içeride ve dışarıda rakipleri ile yarışabilecek ileri teknolojide ve yenilikçi üretime dönük, ekonomik (büyük) ölçekli üretimi gerçekleştirecek yatırım olması gerekiyor.
Toplam yatırımın 2014 yılında yüzde 22’si kamu kesimi yapacak. Kamu kesimi günümüzde sadece yol, enerji, hastane, okul gibi alt yapı yatırımları yapıyor. Alt yapı yatırımları, hem ekonomik ve sosyal bakımdan önemlidir. Alt yapı olmadan ekonomi gelişemez. İnsanların sağlık, eğitim, çevre sorunları çözülemez.
2014 yılında kamu yatırımlarında ulaştırmaya ayrılan pay yüzde 30 oranında, eğitime yüzde 16, sağlığa yüzde 5, değişik sosyal hizmetlere yüzde 26 pay ayrılıyor.
2014 yılında toplam yatırım harcamalarının yüzde 78’ini gerçekleştirecek olan özel sektör acaba ne yatırımı yapıyor?
Özel sektörün yatırım harcamalarının niceliğinden öte niteliği önemli.
Ülke ekonomisinin büyümesi, istihdam ve gelirin artması, üretime dönük, tarım ve sanayi yatırımlarına bağlı.
Tabii ki özel sektör yatırımlarının bir bölümü konuta, ticari yapılara gidecek. Tabii ki konut ve ticari yapı harcamaları da önemli. Ama bunlar üretimde devamlı artışı sağlamaz. Bunlar sosyal yatırımlardır.
2014 yılında özel sektörün toplam yatırımlarından tarıma gidecek pay yüzde 3, imalat sektörüne gidecek pay yüzde 41, konuta gidecek pay yüzde 14 olarak tahmin ediliyor.
İmalat sanayi kesimine gidecek yatırımlar toplam olarak büyük görülüyor ama, bunların tamamına yakını KOBİ tanımı kapsamındaki küçük ölçekli, ithal girdiye bağımlı yatırımlar.
Açık anlatım ile imalat sanayiine yatırımlardan ayrılan payın büyüklüğü tek başına önemli değil. Bu yatırımlar döviz harcamalarını azaltıcı veya döviz kazandırıcı yatırım olmayabiliyor.
Besim Üstünel Hoca’nın anlatımı ile bizim “Döviz fabrikası yatırımlarına ihtiyacımız var.”
Örnek: 2012 yılında 19 milyar dolarlık hurda demir ithal ettik. Bu hurdalar demir çelik fabrikalarında elektrikle eritilerek inşaat demiri haline getirildi. Sanayide kullanılan elektriğin yüzde 21’i bu sektörde kullanıldı. Sonuç olarak elde edilen demirleri ihraç ederek 11 milyar dolar gelir elde ettik. Ekonomi Bakanı’nın verdiği bilgiye göre bu sanayi kesiminin yarattığı katma değer sadece 75 cent.