Halk içinde mûteber bir nesne yok devlet gibi
Olmaya devlet cihânda bir nefes sıhhât gibi
Kanuni Sultan Süleyman
Tansiyon bu, çıkar da, düşer de
Bir arkadaşım anlatmıştı. Onun bayağı evhamlı bir arkadaşı varmış. Bu evhamlı hatun kişi, sağlığı ile ilgili sürekli bir telaş içindeymiş. Gün içinde telaşlandıkça gider eczanede tansiyonunu ölçtürür dururmuş. Bir gün babası sormuş “Kızım nereye yine?”. Babasına cevap vermiş “Eczaneye, tansiyonumu ölçtürmeye”. Baba gayet sakin şöyle konuşmuş “Kızım dert edinme. Tansiyon bu; çıkar da , düşer de”.
Piyasa haberlerine baktıkça bu öykü aklıma gelir. Dolar çıkar, dolar düşer; euro çıkar, euro düşer; altın çıkar, altın düşer. Bunlar ve benzeri göstergeler hep çıkar da, düşer de. Ama düştüğü zaman çıkması çok zaman alan, bazen bir daha eski seviyesine çıkması imkansız olan bir şey vardır. O da, güvendir. Güven, ülke yönetiminde, şirket yönetiminde, insan ilişkilerinde hep ön sırada olan bir kavramdır.
Organizasyonlarda güven
Güven, organizasyonların tutkalıdır. Eğer güven olmazsa, organizasyonlar etkin ve verimli çalışamaz. Güvenin olmadığı bir ortamda insanlar “gözlerimi kaparım, vazifemi yaparım” anlayışı içinde, “memur” mantığı ile çalışırlar. Böyle yapılan çalışmalardan da bir hayır gelmez. Böyle iklimlerde bazı kişiler, organizasyonun çıkarından çok, kendi çıkarlarını kollamaya başlarlar. Kendinden emin, çalıştığı organizasyona gerçekten bir şeyler katmak isteyenler de böyle ortamlarda çalışmak istemezler; kendilerine başka organizasyonlar ararlar.
Güveni sağlamakta lider
Bir organizasyonda güven ikliminin sağlanmasında en önemli görev lidere düşer. Acaba bulunduğu organizasyonda güven sağlamak için bir lider hangi özelliklere sahip olmalıdır? Güvenin güçlendirilmesinde, ya da yeniden tesisinde ABCD (Able-Believable-Connected-Dependable) Modeli’nden söz edebiliriz. Bu modele göre güven sağlama konusunda bir lider dört boyutta güçlü olmalıdır.
1-Yetkinlik (Able)
Lider, konusunda yetkinlik göstermelidir. Organizasyonun ana işinin nasıl yapılacağını bilmelidir. Beklenen sonuçları elde etmeye muktedir olmalıdır. İşleri yapacak becerilere sahip olmalıdır. Organizasyonu iyice bilmelidir. Çalışanlara gerekli donanımı ve bilgiyi verebilmelidir.
2-İnanılır (Believable)
İnanırlılık, dürüstlük demektir. Liderler organizasyonun üyelerine dürüst olmalıdır. Adil süreçler yaratmalı ve uygulamalıdırlar. Kişiler, kendilerine adil bir biçimde davranıldığını hissetmelidirler. Liderlerin davranışları, tutarlı ve bir değerler sistemine dayalı olmalıdır. Bunun sonucu, çalışanlar liderlerine güvenebilmelidir.
3-Bağlantı içinde olmak (Connected)
Lider, kişileri önemsediğini göstermelidir. Çalışanları odak noktasına koymalı ve ihtiyaçlarını saptamalıdır. Bunu, iyi iletişim becerileri ile desteklemelidir. Liderler organizasyon ve kendileri hakkındaki bilgileri açık ve net biçimde paylaşmalıdır.
4-Güvenilir (Dependable)
Lider, güvenilir olmalıdır. Söylediği sözün arkasında durmalıdır. Verdiği sözleri tutmalıdır. Verdiği sözlerden sorumluluk duymalıdır. Organizasyonun üyeleri liderlerini disiplinli, tutarlı olarak görebilmelidir,
Sonuç
Son zamanda ülkemizde yaşananlar, bir devletin belkemiğini teşkil eden kurumlara olan güveni iyice sarsmış ve devlet itibarı zedelenmiştir. Acaba devlet kurumlarının başındaki liderler yukarıda sıraladığımız ABCD modelindeki nitelikleri sergileyebilecekler mi? Acaba biz de halk olarak Kanuni’nin yukarıdaki meşhur beytini gönül rahatlığı ile ne zaman söyleyebileceğiz?