Görünen köy ve OVP hedefleri

Tarih 13 Ekim 2011… 2012-2014 dönemine ilişkin orta vadeli program Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlanıyor. Aynı gün, Başbakan Yardımcısı Ali Babacan da bir basın toplantısı düzenleyerek orta vadeli programla ilgili bilgi veriyor.

Türkiye, orta vadeli programlarla üç yılını programlıyor; son açıklananla da 2012, 2013 ve 2014 yıllarına ilişkin temel hedefler belirlenmiş oluyor. Planlı, programlı gitmek iyi elbette; ama bir şartla; o plan ve program çerçevesinde sağlıklı hedefler belirlemek ve onları tutturmak şartıyla…

OVP hedefleri çerçevesinde bu yıla ilişkin gerçekleşme tahminlerine de yer verilmişti. Ama 2011 tahminlerinin tutmayacağı adeta ta o günden belliydi. Nitekim dün TÜİK tarafından açıklanan ekim ayı dış ticaret gerçekleşmesi, Kalkınma Bakanlığı'nın 2011 yılı OVP tahminlerinin, en azından dış ticaret yönüyle çöpe gitmesinden başka bir anlam taşımıyor.

OVP çerçevesinde bu yılki ihracatın 134.8, ithalatın 236.9, ticaret açığının da 102.1 milyar dolar olarak tahmin edildiği belirtilmişti. Dün açıklanan rakamlardan sonra gördük ki ekim sonu itibariyle ithalat ve ticaret açığında yılsonu için dile getirilen tahminler aşılmış bile…

2011 sonunda 134.8 milyar dolar olarak beklenen ihracat, ekim sonunda yıllık bazda 132.6 milyar dolar düzeyinde. Yılın tümünde 236.9 milyar dolar olarak beklenen ithalat ise şimdiden aşıldı. Yıllık ithalat ekim sonunda 239.3 milyar doları buldu. Aynı şekilde, 2011'in tümünde 102.1 milyar dolar olacağı beklenen ticaret açığı, yıllık bazda ekim sonunda 106.7 milyar dolara ulaştı.

Yılın tümünde ihracatın 135-136 milyar doları bulması, ithalatın ise 245-250 milyar dolar arasında gerçekleşmesi beklenmeli.

Peki, nasıl olur da daha bir buçuk ay önce açıklanan OVP çerçevesindeki gerçekleşme tahmininin böylesine uzağına düşülür? Aslında bu ilk kez yaşanan bir sapma değil. Geçen yıl da benzeri olmuştu.

Tahmin de tutmuyor, hedef de…

2012-2014 dönemi programı kapsamında yer verilen 2011'e ilişkin tahminlerin tutmayacağı, bu tahminlerin açıklandığı gün belliydi. Hem zaten birkaç ay sonra bu durum kesinleşti.

İçinde bulunulan yılın gerçekleşme tahminini ıskalayan bir program, bir yıl sonrasının, üç yıl sonrasının hedefini tutturmada ne kadar başarılı olur…

Bir yıl önceye dönelim… 2011-2013 dönemi orta vadeli programında öngörülen 2011 rakamlarını tutturmak neredeyse olanaksızdı. Çünkü 2011 yılında Türk Lirası dolara karşı reel olarak değer kazanacak; buna rağmen ihracatın artış hızı ithalatın artış hızını geride bırakacaktı. Olmayacak duaya amin denildi!

Bu yıl da aynı öngörüyle yola çıkılıyor olması ne kadar ilginç değil mi… Yanlışta böylesine ısrar neden, anlaşılamıyor. 2012-2014 dönemi orta vadeli programına göre, 2012 yılındaki ihracat artışının oranı, ithalat artışından daha fazla olacak. Hem de Türk Lirası dolara karşı reel olarak değer kazandığı halde… Ama bu nasıl olacak, belli değil…

Dolayısıyla 2012 yılının dış ticaret hedefleri de tutmayacak, şimdiden bunu ilan edebiliriz. Ya döviz kuruyla ilgili öngörü çok farklı oluşacak, yani Türk parası dolara karşı reel olarak değer kazanmayacak, tam tersine hızlı bir değer kaybı yaşanacak ve bu sayede ihracat artışı ithalat artışını geride bırakacak ya da ithalat ihracattan daha hızlı artmaya devam edecek…