Bu haftanın gündeminde Goldman Sachs yine başa oturdu. Amerika'dan başlayarak küresel piyasalar Goldman Sachs'ı tartıştı.
Piyasalar dalgalandı.
Ne oldu da Goldman Sachs yine gündemin başına oturdu?
Amerika'nın sermaye piyasası kurulu (SEC) bu kuruluşu "dolandırıcılıkla suçlayarak" Goldman Sachs hakkında dava açmaya kalktı.
Goldman Sachs'ın suçu Hedge Fund yöneticisi John Paulson'un isteği üzerine batacağı belli ipotek işlemlerine dayalı kağıtlar yaratılması. John Paulson bu kağıtları sigorta ettirerek, batan ipotekler sayesinde 1 milyar dolar kazanırken Goldman Sachs'ın aynı kağıtları olan bitenden habersiz müşterilerine (çoğunlukla Avrupa bankalarına) gerekli bilgiyi vermeden satarak, yatırımcıları 1 milyar dolar zarara uğratması idi.
Amerikan sermaye piyasası kurulunun (SEC) dava açması ile:
Goldman Sachs'ın cezalandırılacağını,
Amerikan Yönetiminin bu vesile ile, yatırım bankalarının tekrar eskisi gibi varlığa dayanmayan balon kağıtlar yaratmalarını önleyecek ciddi düzenlemelerin gündeme geleceğini ümit ettiler.
Fakat günler geçince anlaşıldı ki,
Goldman Sachs bu belayı da atlatacak. Belli bir ceza ödeyerek davadan kurtulabilecek.
Amerikan yönetimi yatırım bankalarının bu tür riskli faaliyetlerini sınırlamak için ciddi tedbirler almayı şimdilik düşünmüyor.
Son zamanlarda gündeme sık sık gelen Goldman Sachs isimli kuruluşun ilginç hikayesi vardır.
Goldman Sachs, krize neden olan finansal kuruluşlardan biri olduğu halde "ABD yönetimindeki "Dayı"ları sayesinde, krizi kazasız belasız atlatan ve de kısa sürede kriz öncesi "oyunlara dönen" bir kuruluştur.
Goldman'ı 1869 yılında bir Alman Yahudisi olan Marcus Goldman kurdu. 1882'de damadı Samuel Sachs ortak olunca şirketin adı Goldman Sachs oldu. Para ticaretine başladı. Goldman Sachs paraya takla attırmada öncü yatırım bankasıdır. 1929 Buhranı'na, hisse senedini kullanarak kurduğu saadet zinciriyle katkıda bulundu. 100 dolarlık hisse senedini satın alan, bağlı ve farklı şirketlerden 1.000 dolar getiri alıyordu. Açık anlatımıyla, "100 dolar ver, 1000 dolar al" vaadiyle para topluyordu.
1929'da olduğu gibi 2009 krizinde de, felaketi hazırlayan finans kuruluşlarının başında Goldman Sachs vardı. Her türlü balonu yaratmada Goldman Sachs önde koştu. Ne var ki, bu defa yalnız değildi koşuda, rakibi Lehman Brothers ona eşlik etmişti. Krizde Goldman Sachs'a destek verilirken yine Alman Yahudisi olan 3 kardeşin 1850'lerde kurduğu Lehman Brothers'a destek verilmedi. Göz göre göre batırıldı.
Goldman Sachs'ın yaptığı işte ve karşılaştığı riskte Lehman Brothers'tan farkı yoktu ama çok önemli bir avantaja sahipti. Her yerde adamı vardı. ABD yönetiminde, hazinesinde, merkez bankasında, borsada, finans kuruluşlarında etkinliği olanların çoğu eski Goldman çalışanıydı.
Kimin kurtarılacağına kimin batırılacağına karar verecek Hazine Bakanı Paulson, Goldman'lı idi. Başka finans kuruluşları gibi desteklenmesi halinde ayakta kalabilecek olan Lehman Brothers batırıldı.
Lehman Brothers'a destek verilmemesi kararını tetikleyenin, Amerika'nın dev balon makinesi Goldman Sachs'ın olduğuna inananlar çoğunluktadır.
AIG'ye kurtarılması için verilen fonlar Goldman Sachs'a aktarıldı. Dev balon makinesi rakibinden kurtularak ve de ayağa kalkarak balonları şişirmeye devam etti.
Hafta içinde bizim piyasalar da Goldman Sachs haberlerinden etkilenerek dalgalandı. Bu dalgalanma önemli değil. Korkulan Goldman Sachs olayının Amerikan piyasasında yeni bir sarsıntı yaratması idi Ki, anlaşıldığı kadarı ile böyle bir risk yok.
Çünkü Amerikan piyasasındaki dalgalanmalar sonunda Türkiye'yi daha fazla sarsıyor. Biz daha fazla zarara uğruyoruz. Bakınız ne hale geldik "Aman Amerikan Yönetimi Goldman Sachs'a dokunmasın, yaptıklarına göz yumsun. Onun başına iş açmasın ki biz de rahat edelim" diyerek dua eder olduk.