2015 yılında enflasyon, her şeye rağmen, dolar fiyatındaki tırmanışa rağmen, 2014 yılı çizgisinde kaldı.
Bu enflasyon sorununun çözümünü göstermez. Ama kötüye gitmediğini gösterir.
2015 yılının enflasyonu yüzde 8.8 oldu. 2014 Aralık ayı ile 2015 Aralık ayları arasında, ülke genelinde tüketime konu olan tüm mal ve hizmetlerde ortalama fiyat artışı yüzde 8.8’dir. Tekrarda yarar var, bu fiyat artışı tüketime konu olan tüm mal ve hizmetlerde ve ülke genelinde.
İnsanlar yaşam tarzlarına ve ceplerindeki paraya göre belli mal ve hizmetleri tüketirler. Bu nedenle tüketicinin tüketim sepetindeki malların fiyat değişimi farklı olabilir. Tüketicinin alışveriş ettiği semt farklıdır. Bu nedenle fiyatlar ortalama fiyatlardan farklı olabilir.
Açık anlatımla her tüketicinin “enflasyon“ hesabı farklıdır. Türkiye İstatistik Kurumu’nun açıkladığı enflasyon oranı, ülke genelindeki ortalama fiyat değişimini gösterir.
• Enflasyon oranları bizde genelde iki uç ayın (örneğn aralık ile aralık ayının- kasım ile aralık ayının gibi) fiyatları arasındaki değişime dayalı olarak tartışılır.
• Halbuki önemli olan, iki uç ay arasındaki ortalama fiyat değişimidir. Halkı ilgilendiren 1 yılda cebinden çıkan paradaki değişimdir. Bu nedenle 12 aylık ortalama fiyat artışları önem taşır.
Tüketici fiyatlarında 2014 yılında yıllık artış yüzde 8.1 iken, 2015 yılında 8.8 oldu. 12 aylık ortalama fiyat artışı yüzde 8.8 oranında iken, yüzde 7.6 oldu. 2001 yılında ekonomide olumsuz gelişmeler yaşandı. 2014 yılında dolar fiyatı yüzde 8 artmıştı. 2015 yılında yüzde 25 arttı.
Buna rağmen 2015 yılı tüketici fiyatları artışının, enflasyonun 2014 yılı çizgisinde kalması önemlidir.
Bu demek değildir ki, bizde enflasyon sorunu yok. Bizde enflasyon sorunu var. Hem de ciddi ölçüde enflasyon sorunu var. Biz enflasyonda Rusya, Brezilya ve Arjantin’den sonra dünya 4’üncüsüyüz. Neye rağmen? Dünyada önce petrol, sonra gıda, sonra her türlü emtia fiyatlarının gerilemesine, dünyada durgunluğun hüküm sürmesine rağmen.
Tüketici fiyatlarının arkasında üretici fiyatları vardır. Üretici fiyatlarındaki artış, tüketici fiyatındaki artışı körükler.
• 2014 yılında üretici fiyatları artışı yüzde 6.3 idi. 2017 yılında yüzde 5.7‘ye geriledi. Yıllık ortalama üretici fiyatları artışı yüzde 10.2 idi. Yüzde 5.2’ye geriledi.
Açık anlatımıyla üretici fiyatları 2015 yılında bir yıl önceki kadar artmadı da bunun sonucu olarak enflasyon bir yıl önceki çizginin biraz üzerinde durabildi.
Halkımızı en fazla ilgilendiren gıda fiyatlarıdır. Gıdada üretici fiyatları 2014 yılında yüzde 17.3 oranında artmıştı.2015 yılında artış yüzde 6.3’e düştü. Gıdada 12 aylık ortalama artış yüzde 16.1 idi, yüzde 11.6’ya geriledi. Üretici fiyatlarındaki gerilemenin etkisinde gıda maddelerinde tüketici fiyatları 2014 yılında yüzde 12.7 artmışken, 2015 yılında artış yüzde 10.8’e geriledi.
Ayşe Hanım’ın 12 ayda gıda için cebinden çıkan paradaki artış 2014 yılında yüzde 12.5 idi. 2015 yılında yüzde 11.1 artış oldu.