İhtiyaçtan fazla üretilen gıdaları çöpe atarken toprağın bize sağlıklı yaşamak için sunduğu besin değerlerini de çöpe atıyoruz. Dünya bir kıtlık ve açlık sorunu yaşayabilir.
Ekosistem dengesinin bozulması ile daha sık salgın hastalıklarla, sağlıksız ve yetersiz beslenme nedeniyle de yaygın yaşamsal sorunlarla karşılaşabiliriz.
Yeryüzü bir gıda krizinin eşiğinde mi?
Birleşmiş Milletler’in belirlediği 17 küresel amaçtan biri olan “Açlığa Son” bizi açlığı bitirmek, gıda güvenliğine ve iyi beslenmeye ulaşmak ve sürdürülebilir tarımı desteklemek için çalışmaya davet ediyor. Dünyada her akşam 795 milyon insan yatağa aç giriyor. Bu sayıya 2050 yılına kadar 2 milyar insan daha eklenmesi bekleniyor. Gıda ve tarım sisteminin kökten değişmesi gerekiyor.
“Tarım ve Gıdanın Dönüşümü” kitabında Tarım Uzmanı Richard Heinberg ile Michael Bomford, Post Karbon Enstitüsü için hazırladıkları raporda mevcut neoliberal tarım sisteminin çöktüğünü ilan ediyor. Olası petrol krizi ya da kıtlık ile facia yaşanabileceğini verilerle ortaya koyuyor. Ülkeleri acil önlemler için uyarıyor.
Çözüm “Geleceksel Gıda ve Beslenme Tasarımı” mı?
Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarından bir diğeri olan “Sağlık ve Kaliteli Yaşam” sağlıklı ve kaliteli yaşamı her yaşta güvence altına almak için çalışmak zorunda olduğumuzu söylüyor.
Geleceksel Gıda ve Beslenme Tasarımcısı Elvan Odabaşı Podcast konuğum oldu. Ona “Dünya değişirken gıdalarımız ve beslenme biçimlerimiz nasıl değişecek? Yeni dünya gıdaları neler olacak?” diye sordum. Toprağın bize sağlıklı yaşamak için ihtiyacımız olan besin değerlerini artık yeterince sunamadığı ve yaşam biçimlerinin çok farklılaştığı yeni dünyada “gıda inovasyonu şart” diyor. “Gıda inovasyonu baklagile artık farklı bakmak.
Baklagili, yeni dünyada hayvansal protein yerine kullanılabilecek ve zenginleştirerek değerlendirilecek bir gıda hammadesi olarak görmek. Kurufasulyeden et yerine geçen yeni bir gıda tasarlamak. Bu amaçla Hitox içeriklerini tasarlıyorum. Konferanslar düzenleyerek geleceğin gıdaları ve sürdürülebilir gıda çözümlerinin konuşulması için çalışıyorum.”
Yeni dünyanın ihtiyaçları ve “Afet Gıdası”
Elvan Odabaşı yeni nesil gıda tasarımının ihtiyaç olduğunu belirterek “Geçmişte ne güzel tarhanalar ve kokulu domatesler yerdik” romantizminden çıkılması gerektiğini düşünüyor. “Gelecek için öyle bir tarhana yaratacağız ki, o belki bir afet gıdası olacak. İklim değişikliğine bağlı afetlerin yaygınlaştığı yeni dünya bizden farklı beslenme çözümleri bekliyor” diyor.
Afet bölgesine bulgur, çay, ekmek göndermek çözüm değil. Gıda yardımı paketindekilerle tüp yoksa yemek yapamıyorsunuz. Çözüm “bana kolay ulaşan paketi açıp kolayca yedim, ihtiyacım olan besin değerini aldım, uzun süre bozulmadan saklayabildim” diyebilemek. Bu özellikte Afet Gıdası paketleri tasarlamış. Böyle paketlerin afet yönemi kapsamında sürekli depolanması çok önemli.
Yeni dünyada değişen meslekler
Gezegeni ve insanı doyuran sağlıklı beslenme için yeni çözümlere ihtiyaç var. “Sürdürülebilirlik” gecikmeli de olsa iş dünyasına hızlı bir giriş yaptı. Her gün yeni iş ünvanları ve iş tanımları görüyoruz. Yeni meslekler doğarken, varolan meslekler de sürdürülebilirliklik gereklerine göre güncelleniyor. Gıda mühendisleri, beslenme ve bağlantlı meslek uzmanlarının birlikte çalışarak açlık krizini önceliyci “inovatif gıdalar” üretmesi bekleniyor.