Organik tarım ve hayvancılık ürünleri konusunda iddialı Avrupa firması olan HİPP'in davetlisi olarak üç günlüğüne Gdansk sınırlarında Elblag yakınlarında Tüngen Çiftliği'ni gezdik. HİPP'in üçüncü kuşak temsilcisi olan Stefan Hipp bize 2000 hektarlık çiftliği dolaştırdı; organik tahıl üretimlerini, patatesleri, angus cinsi et hayvanlarını ve Almanya'nın ıslah ettiği koyunlarını gösterdi. İşini seven bir insanın heyecanı ile tırnakları ile toprak kazıdı, dedesinden kalma ve babasının yönettiği şirketin, "dafür bürge Ich/ adım kefildir" iddiasının arkasında durabilmenin gerektirdiği bilgi ve işe adanmışlığı her adımında kanıtladı.
Özel şirketlerin düzenledikleri gezilerde "megafon konumuna" düşünmemek için ön hazırlık yapmanın erdemine inanırım. Bu inancım beni, David R. Montgomery'nin Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları arasında çıkan Toprak/Uygarlıkların Erozyonu adlı Emel Anıl'ın çevirdiği kitabı özenle okumamaya yöneltti. Eğer organik tarımla ilgili söz söyleyen biri dilimize aktarılmış bu önemli eseri okumazsa, inanın büyük yanılgılara kapılarını ardına kadar açmış demektir…
HİPP'le ilgili gözlemlerimi başka bir yazıda sizlerle paylaşacağım. Bu yazıda bir itirafta bulunmak istiyorum. "Organik tarım" konusunda çok, ama çok az şey bildiğimi fark ettim. Bu gözlememi de anında Osman S. Arolat ile paylaştım.
Birkaç ayırt edici özellik
Organik tarımı geleneksel tarımsal uygulamaları arasında değinilmesi gereken birkaç noktanın altını çelim:
· Uzun dönemde yoğun organik tarım ve alışılmadık yöntemler artan nüfus ve eksilen tarım arazileri çerçevesinde gelecek için umut olabilir. Ucuz fosil yataklar tarihe karıştığında, yoğun organik yöntemlerin, yapay gübre ağırlıklı sistemlerin yerini alması kaçınılmaz bir sonun adı olacaktır.
· Uzun dönemli çalışmalar organik tarımın enerji etkinliğini ve ekonomik kârlılığını artıracaktır.
· Organik tarımı doğal tarımla da karıştırmamak gerekiyor. Organik tarım, ister doğal koşullarda isterseniz mekanik etkilerle ya da sulama, gübreleme gibi geleneksel teknikleri kullanarak toprak yapısını bozmadan, toprağın kendini yeniden üretmesine özen göstererek üretim yapılması anlamına geliyor. Organik tarım uygulamaları, toprağın doğurganlığını koruma esasına dayanıyor; toprağın kendi kendini yeniden üretmesini güven altına alma disiplini gerektiriyor.
· Araştırmalar, organik tarımda bitki veriminin belirli bir düşme yaratmadığını kanıtlıyor.
· Organik tarımla endüstriyel tarım kavramlarının bileşenlerinin farklı içerikler taşıdığını bilmeliyiz. Organik tarım ile geleneksel tarım anlayışı arasındaki farkı netleştirmeden tarım politikalarını ve teşvik sistemlerini net olarak betimleyemeyiz.
· Hükümetler, geleneksel tarım ve hayvancılığı destekliyor; piyasada hızla artan organik tarım ve hayvancılık ürünleri talebi karşılanamadığı halde, bu alanda özendirici ve kararlı politikalar ortaya konamıyor.
· Organik tarım, doğanın binlerce yıl geliştirdiği bir metot olarak algılanıyor; gelensel tarımla yıpranmış toprakların ıslahına çalışırken, bu konuda toprakları göreceli olarak temiz ülkelerin potansiyellerine dikkat etmek gerekiyor.
· Organik tarım ve hayvancılık konusunda " kirli bilgi" en büyük engeli oluşturuyor… Belli otorite merkezlerinin organik tarım ve hayvancılıkla ilgili bilimsel verileri kitlelere ulaştırması gerekiyor.
· Türkiye organik tarımda potansiyelleri olan bir ülke, konunun yaygın biçimde tartışılması, eksik bilgilerimizin tamamlanması, yanlışların düzeltilmesi gerekiyor….
Kimse "yoğurdum kara" demez
Firmaların anlattıklarına hastalık halinde kuşkuyla değil, bilimsel kuşku ile yaklaşmak gerekir… Haklı olarak ticari firmalar kendi vizyonlarına göre oluşturdukları stratejilerinin inandırıcılığını öne çıkarmak ister… Bize düşen görev, konunun ayrıntısına inerek, onları ülkemiz ve insanımız yararına yorumlamaktır… Kendi adıma şunu söylemek istiyorum Organik tarım ve hayvancılıkla ilgili şimdiye kadar temel bir tek kitap okudum; sonra da Stefan HİPP'i dinledim… Bu bilgilerimi zenginleştirerek size dönüşler yapacağım; bilgilerimi "anlamaya" dönüştürüp paylaşacağım…