Dün açıklanan Ocak ayı üretici ve tüketici fiyat endeksleri Türkiye'de enflasyonun yüzde 8 dolayında bir çizgiye yerleştiğini gösteriyor.
Bir süredir yüzde 8 dolayındaki çizgide istikrar kazanan enflasyonun geleceğini ülkedeki tarım fiyatlarının gelişimi ile dünyadaki petrol ve diğer emtia fiyatlarındaki değişim belirleyecek.
Bizim için önemli olan enflasyonun bir yıl öncenin aynı ayına göre değişimi değildir. Bir yıl öncenin aynı ayındaki iniş ve çıkış şaşırtıcı olur.
Önemli olan son 12 ayın ortalama fiyat değişim oranlarıdır.
Son 12 ayın ortalama fiyat değişim oranlarına göre,
Tüketici fiyatları 2010 yılı Ocak ayında yüzde 6'larda dolanırken Eylül ayında yüzde 8'lere çıkmıştır. 8.45-8.59 ve 8.57 ile yıl tamamlanmış,Ocak ayında 12 aylık ortalama artış yüzde 8.28 olmuştur. Demek ki son 5 ayda yüzde 8 dolayında bir kemikleşme vardı.
Gerçekçi olalım. Önümüzdeki dönemde bunun aşağıya inmesi güçtür. Yukarıya çıkmaması önemlidir.
Üretici fiyatlarında da benzer bir eğilim vardır. Üretici fiyatlarında 12 aylık ortalama artış oranı 2010 yılı başında yüzde 1'ler dolayında iken, Haziran'dan itibaren yükselmeye başlamış Ekimde yüzde 7.71, Kasım'da 8.27, Aralıkta 8.57 olduktan sonra 2011 Ocak ayında yüzde 8.89 olarak gerçekleşmiştir.
Görülüyor ki üretici fiyatlarında da 12 aylık ortalama artışta yüzde 8 dolayında bir kemikleşme söz konusudur.
Üretici fiyatları endeksinde dikkati çeken tarım ürünlerimde 12 aylık ortalama fiyat artışının yüksekliğidir. Ocak ayından geriye 12 ayda tarım ürünleri fiyatları ortalama olarak yüzde 19.70 oranında artmıştır.
Bunun arkasında dünya fiyatlarındaki gelişme değil,içerideki üretim yetersizliği vardır.
Buna karşılık dünyadaki emtia fiyatlarındaki hızlı yükselişin, son 12 aylık ortalama fiyat artışında, ham petrol, metal cevheri, kok ve rafine edilmiş petrol,ana metal sanayiinde üretici fiyatlarının yüzde 20'ler dolayında artmasına yol açtığı görülmektedir.
Önümüzdeki aylarda tarım ürünleri fiyatlarının seyri tüketici fiyatlarındaki (Tüketici Enflasyonundaki) gelişmenin kaderini büyük ölçüde etkilemeye devam edecektir. Çünkü ülke genelinde gıda harcamalarının tüketim sepetindeki ağırlığı yüzde 26.78'dir. Tarım ürünleri fiyat artışı dolaylı olarak gıda fiyatlarında ciddi artışa yol açmaktadır.
Üreticiler ise dünyadaki emtia fiyatlarından özellikle, yağlı tohumlar,pamuk,mısır,demir,bakır fiyatları ile petrol fiyatlarındaki artıştan etkilenecektir.Bu gün için beklenti dünyada emtia fiyatlarında gerileme değil,artıştır. O halde önümüzdeki dönemde üretici fiyatlarındaki artış oranını aşağıya çekmek mümkün olamayacak demektir. Bu ise tüketici için kötü haberdir.