ONUR DOĞAN - EY, Orta ve Güney Doğu Avrupa Dijital Lideri
Finansal hizmetler sektörü geçtiğimiz birkaç yıllık dönemde dağıtık veri teknolojisinin yaygın kullanımıyla blockchain’in taşıdığı potansiyelin araştırılmasında merkezi bir konumda yer aldı. EY’nin finansal hizmetleri sektörü ve blockchain arasındaki ilişkiyi mercek altına aldığı Global Blockchain 2017 Araştırması, finans kuruluşları ve hatta FinTech (finansal teknoloji) start-up’larının devrim niteliğindeki bu teknolojiyi tam anlamıyla kullanması önünde engel teşkil eden unsurları ortaya koyuyor. Araştırma, finansal hizmetler sektörünün yanı sıra kamu ve özel sektörün blockchain’i şu an nasıl kullandığına ve blockchain’in gelecekte nasıl kullanılacağına ilişkin öngörülerine de kapsamlı bir şekilde yer veriyor.
Blockchain, banka ve diğer finansal hizmet sunan firmaların maliyetlerini azaltmaları, hız, şeffafl ık ve verimliliklerini artırmaları, iş modellerini yeniden tanımlamaları ve işlem değer zincirlerinde güveni güçlendirmelerini sağlama potansiyeli taşıyor. Ancak hukuk ve düzenleme çerçeveleri, sektör standartları, yönetişim ve güvenlik gibi alanlarda güvenin tesis edilmesi ve son olarak işletmeler için değer yaratacak fırsatların saptanması adına atılması gereken adımlar bulunuyor. Bununla birlikte blockchain ile ilgili halen ciddi yanlış anlamalar olduğunu belirtmekte fayda var. Finansal hizmetler sektöründe faaliyet gösteren firmalarla birlikte bu firmaların müşterilerinin de konu ile ilgili daha fazla bilgi sahibi olması gerekiyor. Blockchain platform ve sistemleri geçtiğimiz birkaç yılda büyük ilerleme kaydetti. Dünya genelinde blockchain start-up’larının sayısı 2017’de 115’e ulaştı. Bu rakam 2014’te sadece 37’ydi. Blockchain start-up’ları günümüzde 2 binden fazla kişiye istihdam sağlıyor. Gelecek birkaç yıl içerisinde bu sayının katlanarak artacağını öngörüyoruz. Kamu sektöründeki blockchain faaliyetlerine bakıldığında; araştırma kapsamındaki ülkelerin %77’sinde blockchain’e yönelik ilgi olduğu görülüyor. Merkez bankalarının %53’ü ve diğer kamu sektörü kurumlarının %69’u blockchain protokolleri ile ilgili testler yaptıklarını belirtiyor.
Araştırma kapsamında 200’ü aşkın blockchain start-up’ı, banka, finansal piyasa altyapı firması ve merkez bankaları dahil olmak üzere kamu sektörü kurumundan elde edilen verilere göre; bankalar blockchain platform ve hizmetlerinin en büyük kullanıcıları olma özelliği taşıyor. Bankaların ardından sırasıyla FinTech firmaları, sigortacılık şirketleri, menkul kıymetleri muhafaza eden kuruluşlar ve borsalar geliyor. Katılımcı şirketlerin yaklaşık %70’i blockchain sistemlerinin döviz, menkul kıymetler, türev ürünler ve sendikasyon kredileri gibi finansal varlıkların takip edilmesinde kullanılabileceğini düşünüyor. Araştırmaya katılan 57 merkez bankasının %80’inden ülkelerindeki finansal hizmetler firmalarına altyapı sağlamak adına dijital para birimleri ile ilgili çalışma yürüttüklerini belirtiyor. Ancak böyle bir sisteme geçiş için halen çok erken olduğunu söyleyebiliriz.
Blockchain’in sermaye piyasaları, ödemeler, sigortacılık ve ticaret finansmanı gibi alanlardaki kullanımlarına ilişkin olarak global çapta süren araştırmaların yakın gelecekte sonuç vererek standart sistemlerin oluşturulmasına zemin hazırlayacağına inanıyoruz.