Serhan Yenigün / Finansinvest
ABD Merkez Bankası'nın (Fed) kısa vadeli tahvilleri satıp uzun vadeli tahvilleri alarak ABD ekonomisine uzun vadeli likidite sağladığı "twist operasyonu" bu ay sona eriyor. Daha önce uygulanan iki ayrı parasal gevşeme programı ve bu ay sona erecek operasyon sonrasında Fed'in ABD ekonomisini hedeflediği noktaya vardıramadığı ise ortada. Fed'in öncelikli olarak takip ettiği iki alanda (istihdam ve konut sektörü) istenen başarılar ne yazık ki sağlanamadı. ABD'de 2008 krizi sonrasında %10'un üzerine çıkan, devam eden dönemde atılan adımlarla %8,10'a kadar gevşeyen işsizlik oranı son açıklanan Mayıs ayı rakamlarıyla yeniden yükseldi. Aylık tarım dışı istihdam artışı da arka arkaya dört aydır düşen bir eğilim gösteriyor ve son vardığı seviye olan 69 bin kişilik artış, sene başında görülen 275 bin kişilik artışa göre son derece zayıflamış durumda. Konut tarafında da birinci veya ikinci el satış, inşaat, yeni ruhsat alımları gibi istatistiklerin iç açıcı olmadığını görüyoruz.
ABD'de perakende satışlar, fabrika siparişleri, güven endeksleri gibi tüketim ve üretim çarklarını farklı açılardan ölçmeye yarayan göstergelerde de zayıf bir seyir izleniyor. Yaz aylarında ABD ekonomisinde bir miktar canlanma beklenmekle birlikte genel görünümün zayıf kalmayı sürdürmesi Fed'in ABD ekonomisine yeniden destek vermek amacıyla harekete geçeceği beklentisi yaratıyor. Bu da zayıf ekonomi görünümüne, hatta Avrupa'da devam eden borç - bütçe krizi ve İspanya, İtalya, Yunanistan ile ilgili bir dolu bilinmezlik ve endişe kaynağına rağmen piyasaların tutunmasına neden oluyor. Fed'in bu konuda ilk karar ve açıklamalarını ise 19 - 20 Haziran toplantıları sonrasında göreceğiz. Masada çok sayıda seçenek duruyor. Twist operasyonunun uzatılması ya da ikincisinin açıklanması en fazla olasılık verilen. Ancak burada alınabilecek uzun vadeli tahvil hacminin azalması bir handikap yaratıyor. Üçüncü bir niceliksel gevşeme (QE3) açıklanması diğer bir seçenek, ancak kriz dönemi öncesine göre üç kat şişen bilançosu nedeniyle Fed'in bu konudaki kararının çok ince elenip sıkı dokunması gerekiyor. Fed Başkanı Bernanke'nin "ekonomide belirgin bozulma" koşuluna bağladığı bu seçenek için son zayıf verilerden ne derece tatmin olduğu belirsiz. Üçüncü bir seçenek artacak olan likiditenin enflasyon yaratmasını engelleyecek "sterilize" bir niceliksel gevşeme. Ancak, böyle bir seçeneğin de ekonomiye ne kadar can vereceği kestirilemiyor. Seçenekler çoğaltılabilir, ancak piyasalar için tek olumsuz seçenek Fed'in hiçbir şey yapmaması. Ve ne yazık ki bu senaryo hala en olası senaryo gibi görülüyor. Bu nedenle yatırımcıların bugünden itibaren yaklaşan Yunanistan seçimlerini ve Fed'den gelebilecek bir hayal kırıklığını dikkate almaları gerekiyor.