Geçen yıl İran’daki röportajlarımızı sabah saat 10 ile öğleden sonra 14.30 arasına sıkıştırmak zorunda kalmıştık.
Çalışma saatlerinin kısalığı nedeniyle zorlanmıştık.
Başbakan’ın gezisi öncesi gittiğimiz İran’da sabah 08’e, akşam 18.30’a röportaj randevuları verilince şaşırdık.
Kamu görevlilerine de sorduk...
Benzer yanıtlar aldık:
“Eskiden 3-4 saat çalışıyorduk.
İşler bitince çıkıyorduk.
Seçimlerden sonra, akşam 8’e, 9’a kadar çalıştığımız günler oluyor artık.”
***
‘İnsan’ Farsçada, ‘nereden geldiğini unutan’, ‘unutkan’ anlamına geliyor...
Evet, her şey ama her şey birdenbire unutulabiliyor...
Bir ay, bir hafta, hatta bir gün öncesi olsa dahi fark etmiyor...
Unutuluyor...
Alışkanlıklar dahi bir günde değişebiliyor...
Girişte anlattığım konu ve bu ayrıntı yeni İran’ı açıklamaya yetiyor...
***
Bu kadar ülke gezdim...
Bazılarına defalarca gittim...
Türklerin, Türk şehirlerinin adı geçtiği zaman ‘gözleri parlayan’, ‘gözlerinin içi gülen’ ve Türkçe konuşmaya çalışan halka sahip ikinci bir ülke görmedim...
‘Bu işi Türk sanayicilerle birlikte yapabiliriz’, ‘Türklerle birlikte ihracatımızı artırabiliriz’ diye söze başlayan iş dünyasına sahip ikinci bir ülke görmedim...
‘Hammadde bizde, mamul hale getirebilme yeteneği sizde’, ‘Birbirini tamamlayacak ender ülkelerdeniz’ diye söze başlayan bürokrasiye sahip ikinci bir ülke görmedim...
Bu kadar yakınken, bu kadar uzak olan, karar alıp uygulamakta bu kadar ağırdan alan iki ülke de görmedim...
***
Örneğin petrol ve doğalgaz konusu...
İran’da petrol üretiminin yeni yatırımlarla üç kat artacağı ve günlük 10 milyon tona çıkacağı ifade ediliyor...
Daha fazla üretimin fiyatları aşağı çekeceği biliniyor...
Ama İran fiyatların dengede kalmasını istiyor...
Fazla üretim ayrıca depolama yatırımları gerektirecek ki, bu kadar yatırımın da mantıksız olduğuna inanıyor...
Türkiye ise ucuz enerji hammaddesi için umudu İran’da arıyor...
İran ise, “Artık, sadece ucuza hammadde satmak istemiyoruz. Rafineri ürünlerine ağırlık vermek istiyoruz. Ve bu rafineri yatırımlarını Türk kardeşlerimizle yapmak istiyoruz. Türk kardeşlerimiz gelip İran’da yeni rafineriler kurarlarsa ya da sınırda ortak rafineriler kurulursa ya da rafinerilerin modernizasyonuna destek verirlerse hem hammaddede, hem de son ürün fiyatlarında ciddi avantajlar sağlayabilirler. Yanı sıra yatırım planlayan kardeşlerimizi sonuna kadar da destekleriz” diyor...
***
Yıllardır konuşuluyor...
Karşılıklı ‘basit’ adımlar atılıp orta yol bulunmazsa, yıllarca daha konuşulacağa benziyor...
Bir taraf enerjiye diğer taraf üretime aç beklemeye devam ediyor...
Uluslararası şirketler ise uzaklardan geliyor, bu anlaşmazlığın keyfini sürüyor...
Anlaşabilmek için galiba ‘insan’ (Farsçadaki anlamıyla) olmak ve bazı siyasi tartışmaları unutmak gerekiyor...