Merkez Bankası faiz indirimini sürdürüyor.
Başka ülkelerde de faiz indirimi devam ediyor. Kriz ortamında faizi indirimlerinin hedefi, (1) Parası olanları harcamaya yöneltmek (2) Üreticinin ve yatırımcının ucuz faiz ile borçlanmasına imkan vermek. (3) Tüketicinin kredi kullanımını teşvik etmek. Böylece ekonomileri harekete geçirmek.
Durgunluğa giren ekonomilerde faizin sıfıra indirilmesinin tüketimi ve yatırımı teşvik etmediği Japonya örneğinde görüldü. Fakat Japonya örneği, dünya kriz ortamına girmeden Japonya'da ortaya çıkan durgunluk dönemine ait bir örnek idi.
Bu nedenle kriz dönemindeki faiz indirimi ile karşılaştırılması doğru olmayabilir.
Büyük ekonomilerde faiz indiriminin ne sonuçlar vereceğini şimdiden tahmin etme imkanı yok.
Bizde Merkez Bankası faizleri indiriyor ama faiz indirimi sadece mevduat faizlerinde gerilemeye yol açıyor. Kredi faizleri ucuzlamıyor.
Mevduat faizlerinin hızla aşağıya inmesi, olası yüksek enflasyon
Ortamında mevduat sahiplerinin negatif getiri almaları sonucunu verecek gibi görünüyor.
Garanti Bankası Genel Müdürü Ergun Özen, ticari kredi faizlerinin neden hâlâ yüksek olduğuna ilişkin soruyu, "Kredi faizlerinde sorun var, doğru. Yüzde 1.90 oranını daha aşağı çekebiliriz. Yüzde 1.50-1.60'a düşebilir. Fakat Merkez Bankası gecelik faizleri ne kadar aşağı indirirse indirsin, bankalar mevduat faizlerine daha fazla yansıtamaz" çeklinde cevaplamış.
Mevduat faizinin yüzde 13 olduğunu hatırlatan Özen, "Bankacılık sektörü olarak bundan sonra Merkez Bankası'nın gelen faiz indirimlerini yansıtmakta zorlanabiliriz. Çünkü stopajı da çıkarttığınız zaman mudinin eline geçecek parada çok ciddi düşüş olacak. Dolayısıyla böyle bir sorun var. Merkez Bankası 1 puan indirimle yüzde 10.50'ye düşürdü diye, mevduat faizinin yüzde 12'nin altına düşürüleceğini düşünmüyorum. Bu seviyeye inmez. Yoksa, TL'deki para döviz hesaplarına dönebilir. Dolarizasyon korkusu bugün itibariyle artıyor. (Şirketlerden gelen döviz talebi) aynı kapıya çıkar. Bugüne kadar faiz indirimlerine karşı çıkmadık, sesimizi çıkarmadık. Çok gerekli indirimler yapıldı. Ancak bundan sonrası kritik nokta" demiş.
Bankalarımızın şimdilerde 3 temel sorunu var: (1) Düşen faizlere rağmen TL. mevduatı muhafaza edebilmek. Mevduat çekilişine izin vermemek. (2) Kredi kullandırabilecek sağlam müşteriler bulabilmek. (3) Dış kredileri vadesinde döndürebilmek.
Dış kredileri döndürmede daha önceki kötümser tahminlere rağmen bankaların zorlanmadıkları anlaşılıyor.
Özen, Türk bankalarının dış kredilerini nasıl yenileyecekleri konusunda ise iyimser. Diyor ki, "Türk bankalarının da bu aydan itibaren sendikasyon vadeleri geliyor. Bu kredilerin yüzde 50-60'ının vadesinin uzatılması başarıdır diye düşünüyorum. Dışarısı çok iyi değil ki... O yüzden yüzde 50-60 çok iyi olur" dedi. Özen, Garanti Bankası'nın sendikasyonuna katılan 26 bankadan 4'ünün artık olmadığını, 4'ünün kamu bankası olduğunu hatırlatarak, "8 banka yok. Zor bu işler. O yüzden yüzde 50-60 oranı iyi olur."
Bütün sorunların kısa sürede düzelmesi imkansız. Önemli olan kriz dönemini banka sisteminin, tasarruf sahiplerinin, kredi kullananları en az kayıp ile atlatabilmeleri. Taraflar ayakta kalabilmeli ki çark eskisi gibi dönebilsin.