Faizler neden yükseliyor

Serhat GÜRLEYEN GENİŞ AÇI sgurleyen@isyatirim.com.tr

Küresel durgunluktan büyümeye geçiş sürecinde faiz oranlarında beklediğimiz yükselme başladı. Faizler üzerindeki baskı gelişmekte olan ve gelişmiş ülkelerde farklı kanallardan geliyor. Büyümenin güçlü olduğu Asya ve Güney Amerika'daki gelişmekte olan ülkelerde Merkez Bankalarının faiz artırımları tahvil faizlerini yukarı çekiyor. Gelişmiş ülkelerde Merkez Bankaları faiz artırmak konusunda aceleci değil. Ancak kamu borç dinamiklerindeki bozulma risk primlerini yukarı çekerek verim eğrisini dikleştiriyor.

Gelişmekte olan ülkelerde hızlı ekonomik büyüme, emtialardaki yükseliş ve gıda fiyatlarındaki artış Merkez Bankalarını faiz artırmaya zorluyor. Enflasyon sepetlerinde emtia ve gıdanın ağırlığının yüksek olması gelişmekte olan ülkeleri arz kaynaklı enflasyon şoklarına karşı daha duyarlı yapıyor. İlk Malezya'da başlayan faiz artışları geçen hafta Hindistan ile devam etti. Çin Merkez Bankası faiz artırımı yerine kredi verme mekanizmasını sınırlayıcı önlemlerle para politikasını sıkılaştırmaya devam ediyor. Şahinliğiyle tanınan Brezilya Merkez Bankasının Nisan ayında faiz artırmaya başlaması bekleniyor.

G3 merkez bankalarının arz yönlü şoklara karşı para politikalarını uzun süre gevşek tutmaları bekleniyor. İşsizliğin yüksekliği ve atıl kapasitenin fazlalığı nedeniyle G3 merkez bankaları manşet enflasyondaki yükselişlere kayıtsız kalacak. Büyümenin kırılganlığı ve deflasyon riski nedeniyle Avrupa Merkez Bankası ve Japonya'nın bu yıl faiz artırması beklenmiyor. Toparlanmanın göreceli olarak daha güçlü olduğu Amerika'da piyasalar yılın son çeyreği için 50 baz puanlık bir faiz artırımı fiyatlıyor.

Merkez bankalarının genişleyici para politikasına rağmen Avrupa ve Amerika'da orta ve uzun vadeli faizler üzerindeki baskı artıyor. ABD devlet borçlanma senetlerinin faizi geçen hafta Haziran 2009'dan bu yana gördükleri en yüksek seviyelere yükseldi. Hazine ihalelerine gelen talebin beklentilerden az olması 10 yıllık faizlerin %3.85'e, 30 yıllık faizlerin %4.75'e yükselmesine neden oldu. Yurtdışından gelen talebin azalması, Hazine'nin borçlanma ihtiyacının artacağı beklentisi ve özel sektörün fon talebinin artmaya başlaması faizlerin yükselmesine neden oldu.

Avrupa bölgesi ilk ciddi ekonomik sınavından kıl payı geçti. Yunanistan'ın kamu borçlarını ödemekte zorlanacağı korkusu ile tırmanan kriz Avro bölgesi ülkelerinin aylarca süren pazarlıklar sonrasında IMF ile birlikte Yunanistan'a destek vereceği açıklaması ile yatıştı. Ancak Yunanistan piyasasında son dönemde yaşanan oynaklık güvenin ne kadar kırılgan olduğunu gösteriyor. Yunanistan'da başlayan sorunların Portekiz, İspanya, İtalya gibi ülkelere yayılma ihtimali orta vadede faizler üzerinde baskı yapmaya devam edecektir.

Benzer şekilde Türkiye'de 2010 yılında faizlerin artmasını bekliyoruz. Büyümenin zayıflığına ve kaynak kullanımının düşüklüğüne rağmen enflasyon görünümündeki bozulma Merkez Bankası'nı yılın son çeyreğinden itibaren faiz artırmaya zorlayacak. Faizlerin bir plato olarak tüm dünya da yükselmesi faiz artırım sürecinde karşılaşılacak baskılara karşı Merkez Bankası'nın elini bir nebze rahatlatacak.

Tüm yazılarını göster