Faiz fiyatı ucuzlar ise kredi kullananlar sevinir, birikimini faiz karşılığı değerlendirenler üzülür.
Döviz fiyatı ucuzlar ise, ithalatçılar sevinir, birikimini dövizde tutanlar ve de ihracatçılar üzülür.
Türkiye'de reel sektörün rahatlaması, üretimin ve yatırımların finansmanı bakımından kredi faizlerinin ucuzlaması beklenir.
Reel sektörün rahatlaması, üretimin ve yatırımların artması ihracat artışına bağlı olduğu için ve de ihracat artışında Türk Lirası'nın değerli olması engel teşkil ettiği için, döviz fiyatının belli ölçüde yükselmesi beklenir.
İthalatçılar, ithal girdi kullananlar ise döviz fiyatındaki ucuzluğun meyvesini toplar.
İşte bu karmaşa içinde ideali, faizin de dövizin de gerçekçi fiyata oturmasıdır.
Acaba şu günler için gerçekçi faiz ve döviz fiyatı nedir?
Kredi faizleri aşağıya indi ama, mevduat faizleri de çok aşağıya indi. Nerede ise enflasyon oranına yaklaşıyor. Acaba negatif faiz (enflasyonun altında faiz getirisi) hazmedilebilir mi?
Dövizde doların 1.70 TL'den satılmasına alışma eğilimine giren piyasa şimdi 1.40 TL'nin altında dolar fiyatını konuşuyor.
Bu dolar fiyatında ithalat çok cazip. Özellikle lüks mal ithalatı giderek cazip hale geliyor. Piyasada şimdilerde her türlü yabancı marka giyim eşyası, elbiseler, ayakkabılar satılır oldu.
Başka ülkelerde döviz fiyatı önemli değil. O ülkeler sadece faize bakıyor.
Döviz fiyatı neden önemli değil? Çünkü o ülkelerde piyasada tek para birimi hakim. Bizde ikili para birimi var. TL ve döviz birlikte kullanılıyor. İşte o zaman TL'nın ve dövizin değerindeki değişimler ve farklı faiz oranları kafa karıştırıyor.
Eskiden TL'ye güven yitirildiğinde dövize geçmeye alışkın olanlar şimdi dövize de güvenemez oldu.
Bankalardaki TL mevduatının uzun süredir değişmemesi dikkat çekiyor. Acaba mevduatın değişmemesinin nedeni halkın artık tasarruf edemez hale gelmesi midir? Yoksa mevduat faizlerinin büyük ölçüde gerilemesi midir?
Ödemeler dengesi rakamlarında döviz açığının şimdilik kaynağı belirsiz döviz girişleriyle kapatılabildiği görülüyor. İhracat beklenen ölçüde gelişmiyor. İthalat canlı. Buna rağmen döviz fiyatı ucuz. Acaba bu ucuzluk ne süre devam edecek?
İşte bu nedenle şu günlerde sokakta herkes birbirine soruyor?
-Bankalar faizi düşürdü. Bankadaki paramı çeker isem ne yapayım?
- Dolar fiyatı düşüyor. Dolar alayı mı? Daha da düşecek ise elimdekileri satayım mı?
Bugün bu soruları cevaplayacak hiçbir veri yok. Faizi Merkez Bankası'nın düşürdüğü biliniyor da, döviz fiyatını kim düşürüyor? İşte onu bilen yok.
Faizi yükseltmek kolay da, döviz fiyatını "emir ve kumanda ile" yükseltmek imkansız.
Demek ki kafa karışıklığı bir süre daha devam edecek.