Senenin sonuna doğru yinelenen esprilerdendir, ‘artık seneye bakarız’ ya da ‘gelecek yıl görüşürüz’ şeklinde. Kasım ayı enflasyonunun beklentilerin üzerinde gelmesi sonrası buna benzer yorumlar geldi.
Ancak genel beklentinin halen aralık ayında sınırlı da olsa bir faiz indiriminin masada olduğu yönünde şekillendiği söylenebilir. Mart ayından bu yana %50 düzeyinde sabit bırakılan politika faizi ile para politikasında gelinebilecek yere varıldığı belirtiliyor.
Faizin yukarıda kalmasının iç talebi soğutma ile enflasyonu düşürmesinin yanında başka etkileri de var şüphesiz. Ticari kredi faizlerinin de yükselmesi ile iş dünyasının yaşadığı problemler ön sırada. Peki bu süre zarfında maliye politikaları tarafında ne yaptık? Gelirler tarafında hepimizin günlük hayatın da karşılaştığı gibi dolaylı vergilerin payında bir gerileme yok.
Maliye politikasının esas belkemiğini oluşturan harcamalar kısmında ise yapılanlar oldukça sınırlı. Genelde yapılan her icraatı beğenen yorumcular dahi bu alanda adım atılamadığını dile getiriyorlar. Kamu harcamalarının gelirlerden yani toplanabilen vergilerden fazla olması doğrudan enflasyona katkıda bulunur. Yani bütçe üzerindeki borç yükünü artması sadece politika faizinin yüksek olmasından değil bunun yanında borçlanılması gereken miktarın da çok fazla olmasından kaynaklanıyor.
Gereken yapısal reformların yapılamadığı ya da ötelendiği noktada geriye kısa sürede etki edebilecek tek yer kalıyor. Dolayısıyla kamuda tasarruf denilince ilk akla gelen alan olan personel harcamaları açısından da önem arz eden asgari ücret tespit komisyonu aralık ayı içinde yakından takip edilecektir. 2024 yılına dair %45 civarı enflasyonun ne kadarı çalışana verilecek bu gelecek yıla dair beklentiler açısından da önemli. Şahsi görüşüm, enflasyon ile mücadelenin sosyal devlet olmanın gereklilikleri ile sınırlanması yönünde. Türk-İş tarafından Ankara’da yaşayan dört kişilik bir aile için hesaplanan açlık sınırını en azından yılın ilk yarısında altında kalmayacak bir rakam konusunda uzlaşılmasını diliyorum.