TÜFE'nin yıllık bazda şubattaki yüzde 7.03'lük düzeyinden martta yüzde 7.29'a çıkmasının aslında pek de önemi yok. Geçen yılın mart ayındaki yüzde 0.41'lik artıştan, bu yıl aynı ayda yüzde 0.66'ya gelinmiş olması yıllık oranı da doğal olarak yukarı çekti.
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı'nın da dün Mardin'de gerçekleştirilen Para Politikası konulu konferansta yaptığı konuşmada işaret ettiği gibi, önemli olan yüzde 5 düzeyindeki yıllık hedefin halen çok uzağında bulunulması. Başçı adeta, "Ha yüzde 7.03, ha yüzde 7.29, önemli olan hedefin neresindeyiz" diyor. Üstelik, bu düzey, Merkez Bankası'nın hükümete mektup yazarak hesap verme sınırının da üstünde.
Yani yıllık bazda şubattan marta geçişteki 0.26 puanlık artış öyle çok da önemli değil, önemli olan hedefin halen çok çok uzağında bulunuyor olmamız.
Başkan Erdem Başçı, enflasyonda hedeflerinin yüzde 5 olarak sabit kalacağının, ancak hedef sabit tutulmakla birlikte tahminlerini değiştirebileceklerinin altını çiziyor. Gönüllerden geçen enflasyon yüzde 5 olmakla birlikte elbette daha düşük bir gerçekleşme umuluyor; umuluyor ama bunun gerçekçi bir beklenti olmadığını da herkes görüyor.
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, tahminde değişikliğe gitmemeyi tercih ettiklerini söylüyor ve ekliyor: "Değiştirsek de tahminimizin yüzde 5'in altında olmasını tercih ederiz."
Bu iyi bir dilek de, kabul edelim ki gerçekçi değil. Bu ay sonunda açıklanacak enflasyon raporunda ya da en geç temmuzda açıklanacak olanda enflasyon tahmininin yüzde 5'in üstüne çekildiğini görebiliriz.
Nasıl seyredecek?
Yıllık enflasyonun şubattan marta geçişte 0.23 puanlık bir artış gösterdiğini ve yüzde 7.29 düzeyinde gerçekleştiğini bir kez daha belirtelim ve bizi nisandan itibaren hangi oranların bekleyebileceğine bakalım.
TÜFE geçen yıl nisanda yüzde 1.52 artış kaydetmişti. Bu oran, nisan ayları için yüksek sayılabilecek bir oran. Daha önce yalnızca 2008'in nisanında yüzde 1.68 ile geçen yılkinden daha yüksek bir artış olmuştu, diğer yılların nisan ayları hep daha düşük gerçekleşmişti. Geçen yılki yüzde 1.52'lik artışın üçte bir kadarı elektrik ve doğalgaza yapılan zamlardan kaynaklanmıştı.
Bu yıl, en azından ufukta, elektrik ve doğalgaz zammı görünmüyor. Dolayısıyla bu yılın nisanındaki artış, geçen yılın çok çok altında kalacak gibi. Henüz daha ayın başındayız ve tahmin yapmak kolay değilse de, nisan ayı artışının geçen yılın yarısı dolayında kalacağı söylenebilir.
Yani, nisan ayındaki artış yüzde 0.75 olursa, nisandan nisana yıllık artış da yüzde 6.5'e inecek demektir.
Yıllık TÜFE'nin nisan sonu itibariyle yüzde 7'nin üstünde kalması için nisandaki artışın yüzde 1.25 olması gerekiyor. Doğrusu nisan için bu oranda bir artış da pek mümkün görünmüyor.
Fark mayısta kapanacak
Nisanda yüzde 6.5 dolayına inmesi beklenen yıllık TÜFE'de geçen yılla olan makas iyice açılacak. Yıllık TÜFE, geçen yılın nisan ayı sonunda yüzde 11.14 gibi çok yüksek bir düzeyde bulunuyordu. Bu yılki oran yüzde 6.5'e indiği takdirde, geçen yılla fark 4.64 puanı bulacak.
Ancak, mayısta bu kez tam tersi yaşanacak. Geçen yıl nisandan mayısa geçişte yıllık oran çok keskin bir gerileme göstermiş ve yüzde 11.14'ten yüzde 8.28'e inmişti. Bu yıl nisan sonunda yüzde 6.5 dolayına gerileyeceği tahmin edilen oranın mayısa geçişte önemli bir değişiklik göstereceği beklenmiyor. Dolayısıyla mayıs sonu geldiğinde yıllık oranlar arasındaki fark 2 puanın altına inecek.
Yıl nasıl tamamlanır?
Tekrar başa dönersek... Enflasyonda yıllık hedef yüzde 5, ama Merkez Bankası Başkanı Başçı'nın da bir anlamda itiraf ettiği gibi kimse enflasyonu yüzde 5 olarak algılamıyor ve bu düzeyde kalınacağına inanmıyor. Yalnızca toplum mu yüzde 5'i gerçekçi bulmuyor sanki, hemen herkes aynı kanıda. Dolayısıyla içten içe hepimiz, yüzde 5'in çok aşılmaması temennisi içindeyiz.
Şu gerçeği de dikkate almak durumundayız. Enflasyonu, ekonominin yüzde 2.2 gibi çok düşük bir büyüme gösterebildiği bir yılda yüzde 6.16'ya ancak çekebildik. Büyüme biraz kıpırdanırsa ki öyle bekliyoruz, umuyoruz, o zaman enflasyon da doğaldır ki daha yukarılarda oluşacak.