TÜİK, her yıl olduğu gibi değişen tüketim yapısını dikkate alarak fiyat endekslerinin kapsamındaki bazı maddeleri değiştirdi. Önemli değişiklik ise madde gruplarının ağırlığında yapıldı. Endeksteki bazı maddelerin ve grup ağırlıklarının değiştirilmesi aralık ayındaki hanehalkı tüketim harcamaları anketinden elde edilen verilere dayalı olarak gerçekleştiriliyor.
Tüketici fiyatları endeksi kapsamında en temel değişiklik konut grubunun payındaki yükselmede gözlendi. Konutun, toplamda geçen yıl yüzde 16.60 olan payı, 2.03 puan artırılarak yüzde 18.63'e çıkarıldı. Haberleşmenin ağırlığı 0.30 puan (yüzde 4.30'dan yüzde 4.60), eğitimin ağırlığı da 0.23 puan (yüzde 2,24'ten yüzde 2.47'ye) yükseltildi.
Payı gerileyen sektörlerde ilk üç sırayı 0.85 puanla giyim ve ayakkabı, 0.60 puanla gıda ve alkolsüz içecekler, 0.42 puanla da alkollü içecekler ve tütün alıyor. Ağırlığı 0.85 puan düşürülmüş olmakla birlikte gıda ve alkolsüz içecekler yine de toplam endeksin yüzde 28.03'ünü oluşturuyor, konut ikinci sırada bulunuyor.
TÜFE, toplam 449 mal ve hizmetten oluşuyor. Payı iki puandan fazla yükseltilerek yüzde 18.63'e çıkarılan konut grubunda ise yalnızca 14 mal ve hizmet var. Ancak, bu grupta yer alan kira, elektrik, su, doğalgaz, doğalgaz abonmanlığı, tüp, kömür ve odun için yapılan harcamaların toplam harcamadaki ağırlığı belli ki giderek artıyor.
ÜFE'yi oluşturan iki ana sektörden tarımın payı 2,08 puan gerilerken, sanayinin payı aynı düzeyde arttı. 2009 yılından itibaren ÜFE'de tarım yüzde 17.76, sanayi ise yüzde 82.24 ağırlığa sahip olacak.
Fiyat endekslerini oluşturan madde gruplarının ağırlıklarında yapılan değişikliğin enflasyona etkisine gelince...
Bu etki, aylık oranlarda gözardı edilmesi gerekecek kadar önemsiz. O yüzden yıllık bazda bir değerlendirme yaptık ve 2008'in yıllık enflasyonunu yeni ağırlıklara göre hesapladık.
TÜFE'de konut grubunun payını artıran, buna karşılık gıda ve alkolsüz içecekler, alkollü içecekler ve giyim-ayakkabının payını azaltan yeni ağırlıklandırma enflasyonun daha yüksek görünmesine yol açacak. Arada çok önemli bir fark olmamakla birlikte eğilim bu yönde. 2008 yılında TÜFE'de yüzde 10.06 olarak açıklanan yıllık artış, yeni ağırlıklar uygulanarak hesaplandığında yüzde 10.43 olarak bulunuyor. Yani 0.37 puanlık bir fark var. Bu farkı yaratan da konut grubunun payının yükseltilmesi. Çünkü konut grubunda geçen yıl fiyat artışı yüzde 22.88 oldu. Dolayısıyla bu grubun payındaki artış, genel artışı yukarı çeken bir etki yaratıyor.
TÜFE'de olduğu gibi ÜFE'de de yeni ağırlıklara göre oluşturulan endeksin daha yüksek fiyat artışı sonucu doğurduğunu görüyoruz. ÜFE'de geçen yılın tümünde yüzde 8.11 olarak gerçekleşen artış, yeni ağırlıklara göre yüzde 8.31 düzeyinde oluşacaktı.
Yani eğer, aslında her yıl yapılmakta olan ağırlıkların gözden geçirilmesi operasyonunun enflasyonu düşük göstermek amaçlı olduğunu ileri sürmek isteyenler varsa, bu kesimlerin, aslında tablonun tam tersi olduğunu dikkate almalarında yarar var.