En zor iş: Fiyatlama

Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN gungoruras@superonline.com

2011 Yılında iş çevrelerini en fazla etkileyen gelişme döviz fiyatlarındaki artış oldu.

Evet dünyada bir kriz var. Bu kriz birçok ülke gibi Türkiye'yi de etkiliyor ama Türkiye'de bu krizden bağımsız olarak önemli gelişmeler ortaya çıktı.

Türk Lirası 2011 yılı içinde yüzde 25 dolayında değer kaybetti.

Evet Türk Lirası aşırı değerli idi, değer kaybetmesi gerekiyordu ama, bu değişim (1) Kısa sürede oldu. (2) Hazmedilemeyecek boyutta oldu.

Merkez Bankası Türk Lirası'nın değer kaybının aşırı boyuta çıkması karşısında değişik politikalarla artışı sınırlamaya çalıştı. Uygulanan politikalar dolar fiyatındaki değişimi etkilemedi ama ekonomide beklenmeyen olumsuzluklara yol açtı.

Şimdi 2012 Yılının başındayız. İş çevreleri (1) 2011 Yılındaki olumsuz gelişmeleri fiyatlara yansıtmak zorunda. (2) 2012 Yılında döviz fiyatı ve enflasyonun ne olacağını tahmin ederek, fiyatları düzenlemek zorunda.

Açık anlatımı ile fiyatlamada 2 aşama var: (1) 2011 Yılının verileri ile yapılacak düzeltmeler. Ki bu konuda elde yeterli veri var. (2) 2012 Yılında olası gelişmeleri tahmin ederek yapılması gereken fiyatlamalar.

Hiçbir işadamı bu tür fiyatlamaları yapmadan işine devam edemez.

Dikkat buyrulur ise, 2011 yılında gerçekleşen değişimin fiyatlara yansıtılması gecikti. Devlet enerji fiyatlarını ayarlamadı. Özel sektör ithal girdi maliyetlerindeki artışı fiyatlamadı. Bu yılın ilk ayında bu fiyatlamalar yapılacak. Bunların sonucu genel bir fiyat artışı ve enflasyonda tırmanış olarak moral bozacak.

Bu tabloda bugüne kadar faizleri artırmamaya özen gösteren Merkez Bankası faiz artırımına gidecek. Merkez Bankasının faiz artırımı maliyetleri biraz daha yükseltecek.

Bundan önce ekonomide ciddi sorunların kaynağı döviz yokluğu idi. Günümüz şartlarında, kriz ortamında bile faizi yükselten döviz bulabiliyor. Sorun döviz bulamamak değil, dövizin pahalılaşması.

Uzun süre ucuz döviz Türkiye'de enflasyonun kontrolüne imkan vermişti. Ekonomide istikrara yol açmıştı.

2012 Yılının temek sorunu pahalı döviz ve artan faizler olacak. Bu ise ekonomide yeni fiyatlama, yeni yapılanma zorunluluğunu ortaya çıkaracak.

Tüm yazılarını göster