Şimdilerde en kötü gösterge ihracattaki gerilemedir?
Ne oldu da ocak-mayıs ihracatı yüzde 34 oranında geriledi?
Neden bu gerileme durmuyor ki, mayıs ayında geçen yıla göre ihracatta yüzde 39 oranında bir gerileme ortaya çıktı?
Bunların ekonomiye 2 olumsuz etkisi var:
- İhracattaki gerileme üretimleri geriletiyor. Üretim ve yatırım duruyor. İşsizlik artıyor. Fakirlik artıyor.
- İhracattaki gerileme döviz dengesini bozmaktadır.
Bu konuda üzerinde durulması gereken diğer konular vardır:
- İhracattaki gerileme eğer daha önce elde edilmiş pazarların kayıbı anlamına geliyor ise, bunun faturası büyük olacaktır. Çünkü aynı pazarları elde etmek zaman ve para gerektirir.
- Kriz nedeniyle dışarıda Türk ihraç ürünlerine yönelik talep, kriz sonrası nitelik ve nicelik değiştirecek ise, ihracatçılarımızın bu değişime göre pozisyon almaları gerekecektir.
- Geçen mayıs sayında ihracat geliri 12.2 milyar dolar iken bu mayıs ayında 4.9 milyar dolar eksilerek 7.3 milyar dolara düşmüştür.
- Geçen yıl ocak-mayıs döneminde ihracat geliri 54.9 milyar dolar iken, bu yılın aynı döneminde 19.1 milyar dolar azalma ile 35.8 milyar dolara düşmüştür.
Şimdilik ithalattaki gerileme nedeniyle 5 aydaki 19.1 milyar dolarlık eksilme, ekonomide sorun yaratmamıştır.
Anlaşıldığı kadarı ile yıl sonuna kadar ihracat gelirlerinde 40-50 milyar dolar dolayında bir eksilme ortaya çıkacaktır.
Eğer yılın son çeyreğinde ekonomide hareket başlar ve ithalat canlanır ise, ihracat gelirindeki bu azalma döviz sorununu tetikleyebilir.
Bizim ihracatta en önemli pazarımız Avrupa pazarıdır. Avrupa pazarında bu kadar büyük gerileme olmadığı halde acaba bizim ihracatımız neden bu büyüklükte geriliyor? Kaldı ki, krize rağmen komşu ülkelerle ihracat ilişkisi giderek gelişiyor.
Bu konuyu iyi tartışmak gerekir.
Çünkü ekonominin genel olarak harekete geçmesinde ihracat en büyük engeldir. Milli gelir oluşumunda ihracatın payının yüzde 25'ler dolayında görülmesine rağmen hemen her sektörün az veya çok ihracat ile ilişkilenmesi, olan bitenin sadece ihracat penceresinden değerlendirilmemesini zorunlu kılmaktadır.