Elektrik dağıtım şirketlerinin özelleştirilme ihalesinde, son ihalesine katılanlar da dolar olarak yüksek rakamlarla yarıştı. Grupların ödeyeceklerini belirttikleri büyüklükte döviz, kasalarında mevcut değil. Türkiye'de mevcut değil. Dışarıdan kredi bulacaklar.
Milli paramız Türk Lirası ama, her neden ise özelleştirme ihaleleri dolar ile yapılıyor.
Bunun 2 nedeni olabilir (1) İhalelere yabancı gruplar girdiğinde, ihale bedelini daha iyi ölçebilmeleri için.(2) İhale bedeli karşılığı dış kredi kullanımına kapı açarak, ülkeye döviz girişi sağlamak için.
Daha önceki ihalelerin ödemelerinde taksitlendirme imkanı tanınıyordu. Dünkü ihalede ihale bedeli hem döviz olarak belirlenmişti hem de peşin ödeme şartı vardı.
Elektrik dağıtımının özelleştirilmesi adı altında yapılan ihaleler dün sona erdi. Ülke elektriğinin yüzde 21'ini dağıtan kamuya ait 3 şirket için, 3 özel sektör grubu 5 milyar dolar ödeyecek.
Daha önce gerçekleştirilen 16 dağıtım bölgesi ihalesinde peşin ödeme şartı yoktu.
Toplam 10.9 milyar dolarlık ihale bedelinden bugüne kadar sadece 4.1 milyar dolar tahsil edilebildi.
Günümüzde özel sektör yurt dışından kolaylıkla borçlanabiliyor.
Günümüzde enerji sektörü kredi verenlerin öncelik verdiği sektörlerin başında.
Faizler düşük.
Bu çerçevede ihale kazanan grupların ihale bedellerini karşılamak için dışarıdan döviz kredisi bulmaları kolay gibi görünüyor.
Ancak dikkati çeken, bugüne kadar kredi kullanımı konusunda kamuoyuna olumlu haberlerin yansımaması.
Dünkü 3 ihalede ihale bedelleri gene beklenen rakamların üzerine çıktı.
Buna sevinmek mi lazım üzülmek mi belli değil.
Bütçeye girecek özelleştirme geliri büyüyor diyerek sevinilebilir.
Fakat tüketici yönünden ciddi bir sorun vardır. İhale bedeli, kredi faizi, ihaleyi alan grubun kar marjı elektrik faturalarına eklenecektir. Bu kaçınılmaz bir durumdur.
İhaleyi alan kuruluşlar ile kredi verecekler, gelir tahminlerini uzun dönemli yaparken kamunun elektrik satış fiyatını risklerini karşılayabilecek şekilde ayarlayacağına inanmak zorundalar. İhaleyi alanların kar ve zarar oranlarını kamunun belirleyeceği tarifeler belirleyecektir. Bu ise geleceğe ait bir belirsizliğe yol açmaktadır.
Bu belirsizliğe rağmen elektrik dağıtım ihalelerine olan ilgi ve de ödenmesi taahhüt edilen rakamlar şaşırtıcıdır.
İhaleleri kazananların mutluluğu inşallah devam eder. Ama öte yanda da inşallah tüketiciler dağıtım sisteminin özelleştirilmesi sonucu pahalı faturalar ödemek zorunda kalmaz.