Türkiye ilginç bir ekonomiye sahip, ekonomi yavaşlıyor. Bazı şirketler sarsıntı geçiriyor. Bir de bakıyorsunuz şirketlerin 9 aylık bilançoları açıklanmış. Borsada hisse senetleri işlem gören şirketlerin ortalama kârları yüzde 33 artmış.
Ekonomi bir yılda yüzde 3 dolayında büyürken şirket kârları nasıl olur da yüzde 33 oranında artar?
Zeynep Aktaş, İMKB'de olan biteni en iyi işleyen ve ilgilenenlere aktaran bir borsa uzmanı.
Pazar günkü yazısında rakamlarla olan biteni anlattı. "Şirketlerin bilançoları üzerinde önemli etkisi olan petrol fiyatlarında ve döviz kurunda fiyatların ilk dokuz aylık dönemde dengelenmesi, faizlerde görülen düşüş, kârlara olumlu yansıdı" diyor.
Borsada işlem gören 16 banka 13.2 milyar TL kâr açıkladı. Bankalar, borsadaki toplam 362 şirketin elde ettiği kârın yüzde 40'ını gerçekleştirdi. Ancak bankaların net kârı üçüncü çeyrekte gerileme gösterdi. İş Bankası, Halkbank ve Denizbank'ın üçüncü kârlarında görülen 100 milyon TL'nin üzerindeki gerileme sektörün de kârlılığını düşürdü. Düşüşe rağmen gelen kâr rakamları, analistlerin kâr beklentilerinin üzerinde gerçekleşti.
23 gayrimenkul şirketi ve 8 sigorta şirketinin net kârı bir önceki yıla göre düşüş gösterdi. Sigorta şirketlerinin toplam kârı 102 milyar TL'den 35 milyar TL'ye gerilerken gayrimenkul şirketlerinin kârı 924 milyon TL'den 619 milyon TL'ye düştü.
Bilançolarını açıklayan 281 sanayi şirketinin toplam karı 13.1 milyar TL iken, en kârlı ilk 25 sanayi şirketinin kârı 10.9 milyar TL. Açık anlatımıyla ilk 10 kârlı şirketin kârı toplam kârın yüzde 83'ünü oluşturuyor.
Kârlılar listesinin başında Türk Telekom, Turkcell, Tüpraş, Enka İnşaat, Efes Pilsen Bira, Koza Altın Üretim, Ford Otosan Otomotiv, Arçelik, Coca Cola İçecek ve Ereğli Demir Çelik şirketleri geliyor.
Şirket sıralamasına bakınca görülüyor ki, köklü, klasik bir beyaz eşya üreticisi olan Arçelik kârını sadece yüzde 2.5 artırabilmiş.
Buna karşı Coca Cola İçecek'te toplam kâr yüzde 159 artış ile Arçelik'i yakalamış.
Bu kârlılık yapısı gösteriyor ki, bizim ekonomide bankaların ve önde gelen bazı şirketlerin kâr yapısının ekonominin büyümesi ile ilgisi yok. Ekonomi yavaşlarken bile bankalar ve bazı şirketler yüksek kârlılıklarını artırabiliyorlar.
İşte yabancı fonların İMKB'ye ilgisinin kaynağı da bu, yabancı fonlar borsadaki yüksek kârlı şirketlerin hisse senetlerini topluyorlar. Birçok hisse senedinde payları işlem gören hisse senetlerinin tamamına yaklaşıyor. Yüksek kârlılık, yabancı yatırımcıya temettü imkanı sağlıyor.