Türkiye’de belli peryotlarla yayımlanan bazı resmi anketler var. Bu anketler genel ekonomik gidişatı ortaya koyan önemli bilgileri içeriyor. Zaten TÜİK ve Merkez Bankası gibi resmi kamu kuruluşlarının anketleri olduğu için güvenmek de gerekiyor. Şimdi gelin ekonomideki gidişatın seyrine başlıklar itibariyle bir bakalım.
- Tüketici Güven Endeksi
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ekim ayına ilişkin tüketici güven endeksini açıkladı. TÜİK ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası iş birliğiyle yürütülen anket sonuçlarından hesaplanan tüketici güven endeksi, ekim ayında geçen aya göre yüzde 2 azalış gösterdi. Buna göre eylül ayında 68,7 olan endeks, 2017 Ekim ayında 67,3 oldu.
Çok önemli olan ve sürekli izlenen bu anketin 2016 ve 2017 yılına ait tüm aylarını gösteren grafiğe bir bakalım.
Grafikten de görüleceği üzere, 2016 yılının Ocak ayında 71.6 olan güven endeksi, yılın sonunda 63.4’e kadar gerilemiş. Aslında 15 Temmuz başarısız darbe girişimi sonrası endeks birkaç ay 74’lere yükselmiş ve fakat 10. aydan itibaren düşmeye başlamış. Açıkçası 2016’da dalgalı bir güven endeksi seyri oluşmuş.
Buna karşın 2017 yılında ise bu bant daha dar ve düşük bir aralıkta ortaya çıkmış. Bir yandan da son aylarda güven endeksi düşüşünü sürdürmüş.
- Hane halkı maddi durum beklentisi
Hanenin maddi durum beklentisi endeksi de söz konusu dönemde yüzde 2,9 azalarak ekim ayında 87 olmuş. Bu azalışın, gelecek 12 aylık dönemde hanenin maddi durumunun daha iyi olacağını bekleyenlerin azalmasından kaynaklandığı anlaşılıyor. Geleceğe bakış olumlu değil.
- Genel ekonomik durum beklentisi
Genel ekonomik durum beklentisi endeksi, eylül ayında 94,7 iken yüzde 4,5 azalarak 90,4 değerine düşmüş. Bu gerileme ise, gelecek 12 aylık dönemde genel ekonomik durumun daha iyi olacağı beklentisindeki tüketicilerin bir önceki aya göre azaldığına işaret ediyor.
Geleceği belirsiz görenlerin tüketimlerini kıstığı anlaşılıyor.
- İşsiz sayısı beklentisi
İşsiz sayısı beklentisi endeksi ise Eylül ayına göre yüzde 0,6 artarak bu ay 70,9 olmuş. Bu artış, gelecek 12 aylık dönemde işsiz sayısında düşüş bekleyenlerin artmasından kaynaklanmış.
- Ekonomide daralmaya bağlı olarak işsizliğin artacağı kaygısı öne çıkıyor
Bu göstergeler ekonomide bazı şeylerin iyiye gitmediğini gösteriyor. Nasıl iyiye gitsin ki iç ve dış gündem konuları ortada… Her gün bir yeni gündem konusu ile uyanıyoruz veya uyuyoruz. Haftalardır 3 belediye başkanının görevi bırakıp bırakmayacağını tartışıyoruz. Yani; artık istifa edeceğini açıklayan Melih Gökçek’in veya henüz kararını veremeyen Balıkesir Büyükşehir Belediye Başkanı'nın ne yapacağı konusunu genel ekonomik gidişatın önünde görüyoruz.
Artık gündem tamamen iç siyasete endekslenmiş durumda. Bugün de siyasete yeni bir parti ve lider giriyor. Meral Akşener’in iç siyaseti hareketlendireceği anlaşılıyor.
Dolayısıyla iç siyasetteki gidişatı da kolay kolay değiştirmek mümkün değil. Dış politikadaki gelişmeler bile bu iç siyasetin gölgesinde kalmış gibi.