TÜİK'in yayınladığı iki gösterge ekonomi içim iyi işaretler veriyor.
Kötümser haberlerden içimizin kapandığı şu günlerde bu iki olumlu göstergeden söz etmek istiyorum.
l) İmalat sanayiinde kapasite kullanım oranları nisan ayında da yükselişini sürdürdü.
Kapasite kullanımında az da olsa artış var.
Aylık İmalat Sanayi Eğilim Anketi'ne cevap veren 4936 işyerinden derlenen verilerin analiz sonuçlarına göre, 2008 yılı Nisan ayında %81,7 olan üretim değeri ağırlıklı kapasite kullanım oranı, 2009 yılı Nisan ayında %66,8 seviyesinde gerçekleşmiştir.
2009 Nisan ayında, işyerlerinin, tam kapasite ile çalışmamasının nedenleri arasında talep yetersizliği ilk sıradadır. İç pazarda talep yetersizliği %55,4 ve dış pazarda talep yetersizliği %31,4 oranında etkili olmuştur. Mali imkansızlıklar %3,5, yerli mallarda hammadde yetersizliği %3,1 ve İthal mallarda hammadde yetersizliği %1,4, işçilerle ilgili meseleler ise %1,3 oranında etkili olmuştur.
Kapasite kullanım oranında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18.2 oranında gerileme vardır.
Fakat önemli olan 2008 yılının Eylül ayından sonra başlayan ve de 2009 yılının Şubat ayına kadar devam eden gerilemenin durması ve kapasite kullanımında artış eğiliminin başlamasıdır.
Hele hele mart ayında başlayan kapasite kullanım oranı artışının nisan ayında da devam etmesi çok önemlidir.
Demek ki sanayi yaz ayına bir canlanma ile girmiştir.
2) Aylık sanayi üretim endeksi üretimde canlanmayı işaret etmektedir.
Eğer endeksi olumsuz okumak ister isek şunu söyleyebiliriz: 2005=100 temel yıllı Aylık Sanayi Üretim Endeksi, 2009 yılı Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre % 20,9 azalarak 95,9 olmuştur.
Sanayinin alt sektörleri incelendiğinde, 2009 yılı Mart ayında, bir önceki yılın aynı ayına göre madencilik ve taşocakçılığı sektörü endeksi %9,7 azalarak 115,9'dan 104,7'ye, imalat sanayi sektörü endeksi %23,5 azalarak 121,3'ten 92,8'e; elektrik, gaz ve su sektörü endeksi ise %3,3 azalarak 122,4'den 118,4'e gerilemiştir.
Demek ki sanayi üretiminde mart ayında bir yıl önceye göre genelde yüzde 20.9 oranında azalma vardır. İşler kötüdür.
Fakat endeksleri olumlu veya gerçekçi olarak okumak istersek, sanayi üretiminde kıpırdama başladığını söylemek durumundayız.
Toplam sanayi üretim endeksi (2005=100), 2008 yılı Aralık ayında yüzde 93.5 olan endeks 2009 Ocak ayında 88.5,Şubat ayında 84.6 olduktan sonra martta ufak da olsa bir kıpırdanma ile 95.9'a yükseldi.
Aynı şekilde imalat sanayi üretim endeksi de aralıkta 90.0, 2009 Ocak ayında 83.4, şubat ayında 81.2 olduktan sonra mart ayında 92.8 olarak gerçekleşti.
Kapasite kullanım oranları ile sanayi üretim endeksi, ekonomide geriye gidişim durduğunu, üretimde hafif de olsa uyanmanın başladığını gösteriyor.
Bunlar olumlu göstergelerdir.
Devamlı karamsarlık, gelecek hakkında kötümser bekleyişler bizi bir yere götürmeyecek. İyilikleri de görelim.
Aylık kapasite kullanım oranları
Yıl/Ay 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12
2008 80,3 79,3 81,2 81,7 82,4 82,3 80,0 76,2 79,8 76,7 72,9 64,7
2009 63,8 63,8 64,7 66,8
AYLIK SANAYİ ÜRETİM ENDEKSİ, 2005=100
İktisadi Yıl Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
Faaliyet
Toplam 2007 100,8 102,5 118,2 111,7 120,0 118,8 117,0 115,4 119,0 118,8 127,1 113,8 115,3
Sanayi 2008 112,6 111,1 121,2 119,5 123,9 121,7 121,4 111,2 113,9 110,8 110,3 93,5 114,2
2009 88,5 84,6 95,9
D 2007 99,0 102,2 119,1 112,0 121,0 118,9 114,8 112,2 118,4 119,3 128,5 112,7 114,8
İmalat Sanayi 2008 110,2 109,8 121,3 120,0 124,2 120,9 118,6 106,6 112,1 109,5 109,4 90,0 112,7
2009 83,4 81,2 92,8